Taishō (okres): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m int.
m →‎Dziedzictwo Meiji: poprawa linków
Linia 3:
 
==Dziedzictwo Meiji==
[[30 lipca]] [[1912]] zmarł cesarz [[Mutsuhito|Meiji]] (明治天皇 ''Meiji [[cesarz Japonii|Tennō]]'') i tron objął książę [[Yoshihito]] (嘉仁), rozpoczynając okres Taishō. Koniec [[epoka Meiji|ery Meiji]] odznaczał się ogromnymi inwestycjami rządowymi i programami obronnymi w kraju i zagranicą, niemal wyczerpaną zdolnością kredytową i brakiem wymiany handlowej pozwalającej spłacić długi.
 
Wpływy kultury zachodniej zapoczątkowane w erze Meiji były kontynuowane. [[Kobayashi Kiyochika]] (小林 清親, 1847–1915), nie przerywając prac nad ''[[ukiyo-e]]'' (浮世絵), zaadaptował zachodni styl malarski. [[Okakura Kakuzo]] (岡倉 覚三 lub 岡倉 天心 ''Okakura Tenshin'', 1862–1913) utrzymał zainteresowanie tradycyjnym malarstwem japońskim. [[Mori Ōgai]] (森 鴎外, 1862–1922) i [[Natsume Sōseki]] (夏目 漱石, 1867–1916) studiowali na Zachodzie i wprowadzili nowocześniejsze spojrzenia na życie.
 
Wydarzenia, które nastąpiły po [[restauracjaepoka Meiji|restauracji Meiji]] w 1868, oznaczały nie tylko spełnienie wielu krajowych i zagranicznych celów politycznych i ekonomicznych (przy jednoczesnym uniknięciu przez Japonię kolonizacji, co spotkało inne azjatyckie narody), ale również nowy ferment intelektualny, powiązany z rosnącym na całym świecie zainteresowaniem [[socjalizm]]em i rozwojem [[proletariat]]u miejskiego. Ideały wczesnych ruchów lewicowych obejmowały przyznanie [[Czynne prawo wyborcze|czynnego prawa wyborczego]] wszystkim mężczyznom, dobrobyt społeczny, [[prawa pracownicze]] i pokojowy protest. Restrykcje rządowe wymierzone w ruchy lewicowe doprowadziły jednakże do radykalizacji działań, co z kolei wzmocniło restrykcje. Rezultatem było rozwiązanie Japońskiej Partii Socjalistycznej (日本社会党 ''[[Nihon Shakaitō]]'') zaledwie rok po jej powstaniu w 1906 i ogólna porażka ruchu socjalistycznego.
 
Początek okresu Taishō naznaczył kryzys polityczny, który przerwał prowadzoną do tego momentu politykę kompromisu. Gdy [[Saionji Kinmochi]] (西園寺 公望) próbował ograniczyć budżet na cele wojskowe, minister armii złożył rezygnację, pociągając za sobą rząd partii [[Seiyūkai]] (立憲政友会 ''Rikken-Seiyūkai'', "Konstytucyjne Stowarzyszenie Przyjaciół Polityki"). Gdy zarówno [[Yamagata Aritomo]] (山県 有朋) jak i Saionji odmówili ponownego objęcia urzędu, genrō nie byli w stanie znaleźć rozwiązania. Publiczne oburzenie z powodu manipulacji rządu przez wojskowych oraz powołanie po raz trzeci na stanowisko premiera [[Katsura Tarō|Katsury Tarō]] (桂 太郎) doprowadziło do wzmożonych żądań zakończenia polityki genrō. Siły konserwatywne stworzyły w 1913 własną partię, mimo sprzeciwu "starej gwardii". Pod koniec 1914 ''Rikken Dōshikai'' (立憲同志会, "Konstytucyjne Stowarzyszenie Jednomyślnych") odebrała Seiyūkai większość w parlamencie.