Stanisław Szafraniec (zm. 1598): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Beau.bot (dyskusja | edycje)
m drobne techniczne
Linia 2:
'''Stanisław Szafraniec z Pieskowej Skały''' (ur. między 1525 a 1530 r. – zm. 7 stycznia 1598 r.), herbu Starykoń, wojewoda, protektor kalwinizmu w Małopolsce, jedna z najważniejszych postaci polskiego odrodzenia i reformacji, pochodził z magnackiej rodziny małopolskiej, syn Piotra Szafrańca i Agnieszki Sienieńskiej.
Wcześnie osierocony początkowo wychowywał się na dworze Jana Tęczyńskiego a po jego śmierci wychowaniem Stanisława zajął się jego stryj Hieronim – dworzanin króla Zygmunta I Starego. W 1545 został wysłany wraz z bratem stryjecznym Mikołajem na dwór księcia Albrechta Hohenzollerna gdzie wychowano go w duchu wiary luterańskiej. Po powrocie do kraju poślubił Annę Dembińską, córkę kanclerza wielkiego koronnego Walentego Dembińskiego. Od 1556 r. posłował na sejmy, w 1569 został kasztelanem bieckim, w 1576 kasztelanem sandomierskim, w latach 1581 – 1587 wojewodą sandomierskim a od 1589 wojskim krakowskim.
Po śmierci Zygmunta II Augusta jako zdecydowany przeciwnik Habsburgów poparł Henryka Walezego, a po jego ucieczce wysunął kandydaturę na tron Polski Wilhelma z Rozemberga. Niechętny Stefanowi Batoremu występował w obronie JanJana i Samuela Zborowskich. Stanisław Szafraniec był rzecznikiem tolerancji religijnej i ograniczeniem uprawnień Kościoła katolickiego. Brał czynny udział w życiu małopolskiego kościoła protestanckiego. W latach 1550 – 1555 ufundował w swoich dobrach zbory kalwińskie w: Seceminie, Przegini, Sułoszowej, Rogowie, Krasocinie a po śmierci stryja Hieronima Szafrańca objął patronat nad zborem we Włoszczowie. W Seceminie ufundował przy zborze wyższą szkołę, w której bezpłatnie kształcili się mieszczanie secemińscy. Po śmierci reformatora Jana Łaskiego w 1560 r. podjął się opieki i wychowania syna Łaskiego – Samuela.
Stanisław Szafraniec był mecenasem sztuki. W latach 1570 – 1580 dokonał wielkiej przebudowy w stylu renesansowym zamku w Pieskowej Skale a w pobliżu rezydencji założył wspaniały ogród w stylu włoskim oraz zwierzyniec. Na zamku mieściła się także bogata biblioteka.
Stanisław Szafraniec zmarł prawdopodobnie w Wolbromiu zaś zwłoki jego spoczęły w zborze w Seceminie (obecnie kościół katolicki).