Grań główna Tatr: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Grań Główna Tatr.jpg|thumb|250px|Fragment Granigrani Głównejgłównej Tatr od [[Małołączniak]]a do [[Świnica|Świnicy]]]]

'''Grań główna Tatr''' – główny [[grań|grzbiet]] [[Tatry|Tatr]], ciągnący się przez 75 kilometrów od [[Huciańska Przełęcz|Huciańskiej Przełęczy]] (905 m [[n.p.m.]]) do [[Ździarska Przełęcz|Ździarskiej Przełęczy]] (1081 m). Składa się z [[grań Tatr Zachodnich|grani Tatr Zachodnich]], [[grań Tatr Wysokich|grani Tatr Wysokich]] i części [[grań Tatr Bielskich|grani Tatr Bielskich]].

Najwyższymi punktami tego odcinka grani są [[Banówka (Tatry)|Banówka]] (2178 m) i [[Starorobociański Wierch]] (2176 m). Najwyższy szczyt Tatr Zachodnich, [[Bystra (szczyt)|Bystra]] (2248 m), leży poza granią główną, w grzbiecie odgałęziającym się w [[Błyszcz (Tatry)|Błyszczu]]. Istotne wzniesienia grani głównej Tatr Zachodnich to (odz wschoduzachodu dona zachoduwschód): [[Siwy Wierch]], [[Brestowa]], [[Salatyński Wierch]], [[Pachola]], Banówka, [[Rohacze]], [[Wołowiec (Tatry)|Wołowiec]], [[Jarząbczy Wierch]], [[Kończysty Wierch]], Starorobociański Wierch, [[Kamienista]], [[Czerwone Wierchy]], [[Goryczkowa Czuba]] i [[Kasprowy Wierch]]. Najniższymi, głębszymigłębokimi wcięciami w całej grani Tatr są [[Palenica Jałowiecka]] (1570 m) i [[Tomanowa Przełęcz]] (1686 m).

Większość grani głównej Tatr Zachodnich położona jest na terenie [[Słowacja|Słowacji]] – jest to odcinek od początku grani aż do Wołowca. Od tego szczytu ściśle według grani przebiega granica [[Polska|polsko]]-słowacka. Słowacja ma na całej długości dostęp do co najmniej jednej strony grani. Wołowiec nie tylko rozpoczyna na grani granicę państwową, ale jest też kluczowym punktem hydrograficznym. W jego szczycie łączą się dorzecza [[Orawa (rzeka)|Orawy]], [[Wag]]u i [[Dunajec|Dunajca]]. Grań główna na zachód od Wołowca jest działem wodnym pomiędzy terenami odwadnianymi przez Orawę i Wag, zaśa od Wołowca na wschód – przez Wag i Dunajec.

Jednym z najważniejszych punktów grani głównej jest przełęcz Liliowe (1952 m). Kończy się tu grań Tatr Zachodnich, a rozpoczyna grań Tatr Wysokich. Przez przełęcz przebiega umowna granica pomiędzy tymi dwoma częściami Tatr o odrębnych charakterystykach. Po polskiej stronie grani granicą jest [[Dolina Suchej Wody Gąsienicowej]], a po słowackiej [[Dolina Cicha Liptowska]]. Tatry Wysokie mają charakter bardziej skalisty, toteż grań zawiera więcej ostrych szczytów i niewielkich turni. W grani Tatr Wysokich znajduje się o wiele więcej nazwanych obiektów, mimo że jest ona niemal dwukrotnie krótsza (26 km) od grani Tatr Zachodnich. Początkowo grań przebiega nadal w kierunku równoleżnikowym. W wierzchołku [[Zadni Gerlach|Zadniego Gerlacha]] (2616 m) kieruje się na północny wschód i biegnie w tym kierunku do [[Przełęcz pod Kopą|Przełęczy pod Kopą]] (1750 m). Suma wzniesień na całej długości Tatr Wysokich wynosi ok. 10 700 m.

Na granicy polsko-słowackiej położona jest część grani Tatr Wysokich od Liliowego do Rysów, będących najwyższym szczytem Polski (2499 m, wierzchołek słowacki 2503 m). W wierzchołku Rysów granica skręca na północ w [[Żabia Grań|Żabią Grań]], zaś grań główna prowadzi zaś dalej już do końca przez terytorium Słowacji. Ważnym punktem w hydrografii jest szczyt [[Cubryna|Cubryny]], w którym odgałęzia się grań prowadząca do [[Krywań|Krywania]]. Cubryna jest położona na granicy państwowej, na zachód od [[Mięguszowiecki Szczyt Wielki|Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego]], drugiego co do wysokości szczytu Polski (2438 m). W wierzchołku spotykają się dorzecza Dunajca, Wagu i [[Poprad (rzeka)|Popradu]], a przy tym również krainy historyczne: [[Podhale]], [[Spisz]] i [[Liptów]]. Dunajec i Poprad są dopływami [[Wisła|Wisły]] i należą do dorzecza [[Morze Bałtyckie|Morza Bałtyckiego]], zaś wody Wagu zasilają zaś [[Dunaj]] i [[Morze Czarne]]. Odcinek grani głównej od Wołowca do Cubryny stanowi fragment Europejskiego Działu Wodnego.

Końcowy fragment grani głównej rozpoczyna się wna Przełęczy pod Kopą i przebiega przez [[Szalony Wierch]] (2061 m), [[Płaczliwa Skała|Płaczliwą Skałę]] (2142 m) i [[Hawrań]] (2152 m) do Ździarskiej Przełęczy. Tylko fragment od Szalonego Wierchu do Hawrania należy równocześnie do grani głównej [[Tatry Bielskie|Tatr Bielskich]]. Spowodowane jest to nietypowym ułożeniem tego pasma – niemal prostopadle do przebiegu grani głównej Tatr. Grań Tatr Bielskich na zachód od Hawrania prowadzi dalej przez [[Nowy Wierch]] i [[Murań]], a na wschód od Szalonego Wierchu przez [[Bielskie Jatki]] i [[Bujaczy Wierch]]. Grań główna całych Tatr biegnie natomiast od Hawrania dalej na północ przez Hawrani Nos na Ździarską Przełęcz.

Część grani głównej w Tatrach Bielskich jest zdecydowanie najkrótsza. Ma tylko 7 km i znajdują się na niej jedynie trzy szczyty, zaśnatomiast suma podejśćdeniwelacji wynosi 2250 m.