Tabletka: Różnice pomiędzy wersjami

== Podział tabletek ==

=== Tabletki uwalniające substancję leczniczą w jamie ustnej ===

Uwalnianie substancji leczniczej z tych tabletek jest spowolnione, dzięki dodatkowi substancji spowalniających rozpuszczanie. W tej formie stosuje się leki o działaniu miejscowym na błonę śluzową jamy ustnej i gardła, np. [[antyseptyka|środki antyseptyczne]].

Substancja lecznicza jest uwalniana z tego rodzaju tabletek szybciej. Po rozgryzieniu tabletki, lek miesza się ze śliną i jest wchłaniany częściowo przez błonę śluzową jamy ustnej, a częściowo połykany i wchłaniany w jelitach. W tej formie występują najczęściej leki zobojętniające (stosowane w [[Zgaga|nadkwaśności]] i [[choroba wrzodowa|chorobie wrzodowej]]) oraz witaminy dla dzieci.

Tabletkę umieszcza się pod językiem, na dnie jamy ustnej i czeka do jej rozpuszczenia. Powoli uwalniająca się substancja czynna przenika przez błonę śluzową bezpośrednio do krwiobiegu. Pozwala to uniknąć występowania [[efekt pierwszego przejścia|efektu pierwszego przejścia]] przez wątrobę, który może znacznie obniżać skuteczność niektórych leków. Podanie leku tą drogą gwarantuje również szybkie działanie, prawie jak po podaniu dożylnym. W tej formie stosuje się m.in. [[nitrogliceryna|nitroglicerynę]], [[leki hipotensyjne|leki obniżające ciśnienie krwi]] i niektóre [[Hormon|hormony]].

Tabletkę przykleja się do błony śluzowej policzka, w jego górnej części, w okolicy górnego dziąsła. Leki stosowane w tej formie uwalniają się przez dłuższy czas. Podobnie jak w tabletkach podjęzykowych lek dostaje się bezpośrednio do krwiobiegu, co pozwala uniknąć występowania [[efekt pierwszego przejścia|efektu pierwszego przejścia]].

=== Tabletki do połykania ===

==== Tabletki o przedłużonym uwalnianiu (łac. ''Tabulettae prolongate'') ====

Substancja lecznicza uwalnia się w całej długości przewodu pokarmowego, ale bardzo powoli. Zadaniem tego typu leków jest zapewnianie stałego stężenia substancji leczniczej w ciągu 8-12h a czasem nawet 24 godzin, bez konieczności wielokrotnego podawania. Tabletki takie uzyskuje się przez zawieszenie substancji czynnej w pęczniejącym, lub słabo rozpuszczalnym nośniku. Inna metodą jest pokrycie tabletki słaboprzepuszczalną warstwą, spod której stopniowo wydobywa się substancja aktywna. Stosowanie takich tabletek umożliwia zmniejszenie częstotliwości podawania oraz uzyskanie względnie stałego stężenia leku we krwi, co poprawia jakość farmakoterapii i zmniejsza ryzyko działań niepożądanych, wynikających z wahań stężenia leku. Tabletki o przedłużonym uwalnianiu zawierają zwykle większą ilość składnika aktywnego i muszą być zabezpieczone, przed zbyt szybkim jego uwolnieniem (np. przez zniszczenie otoczki). Dlatego tabletek takich nie wolno rozgryzać, rozdrabniać ani przełamywać, gdyż grozi to przedawkowaniem leku.

Najpopularniejszym przykładem takich tabletek są '''tabletki dojelitowe''' (łac. ''Tabulettae enterosolubilae''). Są to tabletki powlekane substancją odporną na działanie kwasu żołądkowego. Lek uwalnia się z tego rodzaju tabletek dopiero w dalszych częściach przewodu pokarmowego. Moment rozpoczęcia uwalniania leku jest skorelowany z miejscem, w którym znajduje się tabletka, lub czasem jej przebywania w danym miejscu. Kiedy tabletka osiągnie już miejsce swojego przeznaczenia, rozpoczyna się jej rozpad i uwalnianie substancji leczniczej, które są procesami szybkimi i zachodzą podobnie jak w tabletkach o niemodyfikowanym uwalnianiu. Tabletek dojelitowych używa się do substancji wrażliwych na niskie [[Skala pH|pH]] (czyli takich, które mogłyby zostać rozłożone lub zdezaktywowane w żołądku), do substancji drażniących, w celu ochrony błony śluzowej żołądka przed ich działaniem oraz do leków działających miejscowo w jelitach.

Są to tabletki zawierające substancje ułatwiające rozpuszczanie i przyspieszające ten proces. Taką postać stosuje się najczęściej do substancji słabo rozpuszczalnych w wodzie, aby zwiększyć ich [[dostępność farmaceutyczna|dostępność farmaceutyczną]] i [[dostępność biologiczna|biologiczną]].

 

 

{{hmed}}

 

[[Kategoria:Postacie leków]]

[[en:Tablet]]

[[es:Comprimido]]

[[fr:Comprimé]]

[[ko:알약]]