Krążownik pomocniczy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: ro:Crucişător auxiliar |
ulepszenia |
||
Linia 1:
'''Krążownik pomocniczy''' – klasa [[okręt]]ów
[[File:Sinking Cap Trafalgar.jpg|thumb|300px|Walka zakończona zatopieniem niemieckiego krążownika pomocniczego "Cap Trafalgar" (po lewej) przez brytyjski odpowiednik HMS "Carmania", 14 września 1914]]
Krążowniki pomocnicze powstawały poprzez przebudowanie i uzbrojenie większych [[statek pasażerski|statków pasażerskich]], a nawet [[statek towarowy|towarowych]], o mocniejszych kadłubach. Tak powstałe okręty były często używane jako tzw. [[rajder]]y, czyli okręty używane do działania na liniach komunikacyjnych nieprzyjaciela i zwalczania jego żeglugi. Dominującym przeznaczeniem była jednak rola odwrotna, czyli patrolowanie i ochrona własnych [[konwój morski|konwojów]] i linii komunikacyjnych przed wrogimi rajderami, gdy nie było wystarczającej ilości [[okręt eskortowy|okrętów eskortowych]] lub krążowników.
== Charakterystyka ==
Mimo nazwy, krążowniki pomocnicze nie
Podstawowymi parametrami charakteryzującymi siłę bojową krążowników pomocniczych były: wielkość, prędkość, zasięg rozumiany szerzej jako autonomiczność i uzbrojenie, a w wielu przypadkach także maskowanie.
Linia 14:
'''Zasięg''' był jednym z parametrów, który był ze względu na specyfikę działań bardzo ważny. Rajdery musiały krążyć po morzach aby natrafić na swoją "ofiarę", przy tym możliwości ich zawijania do portów były ograniczone. Okręty te, będąc przebudowywane ze statków handlowych, miały duży zasięg, a dodatkowo był on zwiększany. Mimo zasięgu rajderów, wynoszącego nierzadko 15000 mil morskich i tak okazywał się on mały, w związku z czym zachodziła potrzeba wysyłania specjalnych [[okręt zaopatrzeniowy|okrętów zaopatrzeniowych]] mających zaopatrywać je nie tylko w paliwo, ale i we wszelkie środki do życia dla załogi i amunicję. Statki te odbierały także wzięte do niewoli załogi zatopionych przez krążowniki statków.
Z zasięgiem powiązany jest jeszcze inny parametr mający duży wpływ na siłę bojową krążowników pomocniczych, a mianowicie '''[[autonomiczność]]''', czyli zdolność do długotrwałego działania bez uzupełniania zapasów. Ten parametr był wysoki, liczba dni jakie te okręty potrafiły spędzać bez uzupełniania zapasów była bardzo duża, nawet jak na standardy przyjęte dla "regularnych" okrętów. Przeciętnie krążownik pomocniczy w rejsie korsarskim potrafił "wytrzymać" bez dopływu zapasów z zewnątrz, w skrajnych wypadkach, około miesiąca. Najdłuższe rejsy bojowe krążowników trwały do 9 miesięcy. Oprócz załogi, korsarskie okręty tej klasy musiały jeszcze pomieścić jeńców z zatopionych statków. Z kolei krążowniki pomocnicze przebudowane ze statków pasażerskich często służyły także jako transportowce wojska.
'''Uzbrojenie''' montowano różne: najczęściej stosowano kilka pojedynczych [[działo|dział]] [[kaliber|kalibru]] 120-150 mm, wspomagane dodatkowymi np. 76 mm i ewentualną lekką artylerią przeciwlotniczą. Część okrętów, zwłaszcza te przeznaczone do zwalczania wrogiej żeglugi, miała [[wyrzutnia torpedowa|wyrzutnie torpedowe]] i [[Mina morska|miny]], a nawet przenosiła małe [[kuter torpedowy|kutry torpedowe]]. Niektóre wyposażone były też w [[wodnosamolot]]y rozpoznawcze. Przykładem może być niemiecki "[[HSK Kormoran|Kormoran]]" mający 6 dział kalibru 150 mm, kilka działek przeciwlotniczych, 6 wyrzutni torpedowych kalibru 533 mm, dwa wodnosamoloty i kuter torpedowy.
Linia 33:
=== II wojna światowa ===
Najbardziej znane użycie krążowników pomocniczych miało miejsce podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Niemcy ponownie użyli wówczas jako rajdery 11 krążowników pomocniczych przebudowanych ze statków handlowych, a Brytyjczycy używali licznych okrętów tego typu do patrolowania i ochrony konwojów, zazwyczaj przebudowanych ze statków pasażerskich. Z reguły krążowniki pomocnicze nie miały szans w starciu z dużymi okrętami nawodnymi; ewenementem było jedynie [[Bitwa HMAS Sydney z HSK Kormoran|starcie]] niemieckiego rajdera "[[HSK Kormoran|Kormoran]]" z [[krążownik lekki|lekkim krążownikiem]] HMAS [[HMAS Sydney (1935)|"Sydney"]], który zatopił z zaskoczenia z bliskiej odległości, sam jednak również tonąc.
Brytyjski krążownik pomocniczy [[HMS Jervis Bay|"Jervis Bay"]], uzbrojony w 5 dział kalibru 152 mm, był w stanie przez pewien czas odciągać niemiecki [[pancernik kieszonkowy|pancernik "kieszonkowy"]] "[[Admiral Scheer]]" od ochranianego konwoju, angażując go w walce. Został zatopiony, lecz dzięki jego poświęceniu, znikoma część statków konwoju została zatopiona. Szczególnie ciekawa była służba niemieckiego rajdera [[HSK Thor|"Thor"]], który aż trzykrotnie
Krążowników pomocniczych używały też inne państwa, przede wszystkim Japonia, Włochy i Francja, lecz na mniejszą skalę.
| |||