Wieloguzkowce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Bibliografia: , WP:SK - , szablon
WP:SK, drobne techniczne
Linia 1:
{{Zwierzę infobox
|Nazwa zwyczajowa=Wieloguzkowce
|Łacińska=†Multituberculata
|Zoolog=[[Edward Drinker Cope|Cope]], [[1884]]
|Typ=[[strunowce]]
|Podtyp=[[kręgowce]]
|Gromada=[[ssaki]]
|Podgromada=†[[Allotheria]]
|Rząd='''wieloguzkowce'''
|Obrazek=Ptilodus skull BW.jpg
|Opis_obrazka=Czaszka ''[[Ptilodus]]'' sp. z rodziny [[Ptilodontidae]]
|Wikispecies=Multituberculata
}}
'''Wieloguzkowce''' (†Multituberculata) – [[rząd (biologia)|rząd]] kopalnych [[Ssaki|ssaków]] roślinożernych, zaliczanych przez niektórych badaczy do [[Mammaliaformes]]. Pojawiły się w Europie i Ameryce Północnej. Żyły od [[Jura|jury]] do [[Oligocen|oligocenuoligocen]]u. Nie stwierdzono ich występowania na półkuli południowej. Wymarły ok. 35 mln lat temu. Były niewielkich rozmiarów, wyglądem przypominały [[gryzonie]]. Posiadały charakterystyczne uzębienie - silnie rozwinięte zęby przednie były podobne do siekaczy gryzoni, natomiast zęby policzkowe miały liczne guzki ustawione w 2 lub 3 szeregi. Wyróżniały się również budową szkieletu. Były stopochodne, prawdopodobnie [[Jajorodność|jajorodne]]. Posiadały małą [[Kość miedniczna|miednicę]], której budowa wskazuje na to, że rodzący się [[płód]] (lub składane [[Jajo (biologia)|jajo]]) musiał być bardzo mały, podobnych rozmiarów jak rodzący się [[Torbacze|torbacz]]. Przyczyną ich wymarcia było pojawienie się roślinożernych [[Łożyskowce|łożyskowców]] (gryzoni, [[Ssaki kopytne|kopytnych]]).
 
'''Wieloguzkowce''' (†Multituberculata) – [[rząd (biologia)|rząd]] kopalnych [[Ssaki|ssaków]] roślinożernych, zaliczanych przez niektórych badaczy do [[Mammaliaformes]]. Pojawiły się w Europie i Ameryce Północnej. Żyły od [[Jura|jury]] do [[Oligocen|oligocenu]]. Nie stwierdzono ich występowania na półkuli południowej. Wymarły ok. 35 mln lat temu. Były niewielkich rozmiarów, wyglądem przypominały [[gryzonie]]. Posiadały charakterystyczne uzębienie - silnie rozwinięte zęby przednie były podobne do siekaczy gryzoni, natomiast zęby policzkowe miały liczne guzki ustawione w 2 lub 3 szeregi. Wyróżniały się również budową szkieletu. Były stopochodne, prawdopodobnie [[Jajorodność|jajorodne]]. Posiadały małą [[Kość miedniczna|miednicę]], której budowa wskazuje na to, że rodzący się [[płód]] (lub składane [[Jajo (biologia)|jajo]]) musiał być bardzo mały, podobnych rozmiarów jak rodzący się [[Torbacze|torbacz]]. Przyczyną ich wymarcia było pojawienie się roślinożernych [[Łożyskowce|łożyskowców]] (gryzoni, [[Ssaki kopytne|kopytnych]]).
 
== Systematyka ==
* [[Cimolodonta]]
* [[Plagiaulacida]]
{{Szablon:Okres istnienia grupy organizmów|lewa granica=160|prawa granica=35}}
 
== Bibliografia ==
{{Bibliografia start}}
<div style="font-size:85%">
# [[Zofia Kielan-Jaworowska]], ''Mammals from the Age of Dinosaurs: Origins, Evolution, and Structure'' (Ssaki ery dinozaurów: pochodzenie, ewolucja i budowa), wyd. Columbia University Press, Nowy Jork 2004
# {{cytuj książkę | nazwisko=Kowalski | imię=Kazimierz
| tytuł=Ssaki, zarys teriologii | rok=1971 | wydawca=PWN | miejsce=Warszawa }}
# Acta Palaeontologica Polonica 47 (1), 2002: 1-78; Zhe-Xi Luo, Zofia Kielan-Jaworowska i Richard L. Cifelli, ''W poszukiwaniu filogenezy ssaków mezozoicznych'' [http://www.app.pan.pl/acta47/47-001PL.htm]
{{Bibliografia stop}}
</div>
 
{{Ssaki}}