Bitwa o Kos: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Zobacz też |
m Popups: Ujednoznacznienie linku z Rodos na Rodos (wyspa), WP:SK |
||
Linia 1:
[[
'''Bitwa o wyspę Kos''' – krótkotrwałe działania wojenne na wyspie [[Kos (wyspa)|Kos]] pomiędzy siłami włosko-brytyjskimi a niemieckimi na przełomie września i października [[1943]] r.
== Geneza ==
Po ogłoszeniu przez [[faszyzm|faszystowskie]] [[Włochy]] zawieszenia broni, a następnie kapitulacji na pocz. września 1943 r., część okupacyjnych wojsk niemieckich z [[Bałkany|Bałkanów]] zostało skierowanych do zajęcia obszarów włoskich. W tym samym czasie [[Winston Churchill]], zachęcony udanymi lądowaniami aliantów na [[Sycylia|Sycylii]] i południowej części [[Półwysep Apeniński|Półwyspu Apenińskiego]], nakazał przygotowywanie planu zajęcia greckich wysp [[Dodekanez
== Zajęcie przez Niemców wyspy Rodos ==
8 września 1943 r. do okupacyjnych oddziałów włoskich dotarły oficjalne wiadomości o kapitulacji Włoch. Zaskoczeni żołnierze albo mieli zamiar przyłączyć się do aliantów, albo wrócić do domów. Jednak niemieckie dowództwo od dłuższego czasu było przygotowane na taki rozwój sytuacji, dlatego już wcześniej zaczęło umacniać własne siły w Grecji, a nad granicę bułgarsko-turecką wysłało kilka dywizji. Wojska te wchodziły w skład Grupy Armii E dowodzonej przez gen. [[Alexander Löhr|Alexandra Löhra]].
Tymczasem już 8 września poddał się aliantom włoski garnizon na wyspie [[Kastelorizo]]. Następnego dnia brytyjscy spadochroniarze wylądowali na [[Rodos (wyspa)|Rodos]]. Ich zadaniem było przekonanie włoskiego admirała [[Inigo Campioni
== Lądowanie wojsk brytyjskich na Kos ==
13 września lotniska na Rodos zbombardowało ok. 40 amerykańskich bombowców [[Consolidated B-24 Liberator|B-24 Liberator]], skutecznie osłabiając niemieckie lotnictwo w tym rejonie. W tym czasie na kilku wyspach, w tym głównie Kos i [[Leros]], wylądowały pierwsze oddziały brytyjskie. Zajęły one wspólnie z Włochami pozycje obronne na wyspach, licząc nawet na możliwość odzyskania Rodos. 14 września na lotnisku na Kos wylądowało kilka brytyjskich samolotów. W nocy z 14 na 15 września zrzucono na wyspę 120 brytyjskich spadochroniarzy z 11 batalionu spadochronowego. Od rana 15 września 2 myśliwce [[Supermarine Spitfire]] osłaniały z powietrza dostawy zaopatrzenia i uzupełnień na Kos. Ostatecznie lądowe siły brytyjskie na Kos składały się z 1 batalionu lekkiej piechoty Durham, 120 żołnierzy z kompanii A 11 batalionu spadochronowego, pewnej liczby ludzi ze [[Special Boat Service]] (SBS) i dwóch wydzielonych oddziałów pułku [[Royal Air Force|RAF]] z [[Palestyna|Palestyny]] z działami przeciwlotniczymi. Łącznie liczyły one ok. 1,6 tys. żołnierzy. Liczebność wojsk włoskich wynosiła ok. 3,5 tys. żołnierzy.
== Działania wojsk niemieckich ==
17 września niemieckie lotnictwo przeprowadziło silne bombardowanie wyspy, kontynuując je przez kilka następnych dni. Myśliwce brytyjskie poniosły duże straty. 1 października alianci zaobserwowali koncentrację okrętów w portach [[Kreta|Krety]], w tym 7 okrętów transportowych i 3 niszczycieli, które następnie wypłynęły w kierunku południowo-wschodnim. W tej sytuacji na wyspę Kos przerzucono jeszcze kilkoma samolotami transportowymi więcej zaopatrzenia. Rankiem 3 października Niemcy rozpoczęli lądowanie na wyspie, głównie w rejonie [[Marmari]] i [[Tingachi]] na północy Kos oraz w Zatoce Camare w części południowo-zachodniej. Na południe i zachód od miejscowości [[Antimachia]] zostali zrzuceni spadochroniarze. W skład sił inwazyjnych wchodziła Grupa Bojowa z 22 Dywizji Piechoty z Krety wraz z lekkimi działami i samochodami pancernymi oraz oddziały specjalne brandenburczyków (1 kompania amfibijna i 15 kompania spadochronowa). Na ich czele stał gen. [[Friedrich-Wilhelm Müller]]. Lądowanie wspierały bombowce nurkujące [[Junkers Ju 87]]. W godzinach popołudniowych w centrum wyspy wylądowały nieduże grupy brandenburczyków. Do wieczora wojska niemieckie zajęły Antimachię. Dowództwo alianckie uznało sytuację za krytyczną. Wkrótce miasto i port Kos musiały opuścić wojska brytyjsko-włoskie. Natarcie niemieckie zredukowało obszar zajmowany przez nie do niewielkiego terenu w rejonie miasta Kos. Do 3 października siły niemieckie zostały powiększone do ok. 4 tys. żołnierzy. W tej sytuacji opór obrońców wyspy zanikł rano 4 października. Do niewoli dostało się ok. 1,4 tys. Brytyjczyków i ponad 3,1 tys. Włochów. Części brytyjskich żołnierzy udało się uciec na pobliskie wyspy, skąd zostali ewakuowani nocą przez oddziały Special Boat Squadron. Dowódca włoskiego garnizonu płk [[Felice Leggio]] wraz z ok. 100 jego oficerów na mocy rozkazu [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] zostali rozstrzelani przez Niemców i pochowani w masowym grobie. Straty niemieckie wyniosły jedynie 15 zabitych i ok. 70 rannych.
== Zakończenie ==
Zajęcie wyspy Kos przez Niemców miała bardzo negatywne konsekwencje dla aliantów w całej [[Bitwa o Dodekanez 1943|kampanii o Dodekanez]]. Brytyjczycy utracili bliską osłonę powietrzną i ich samoloty były odtąd zmuszone wykonywać długie loty nad wyspy, podczas gdy siły niemieckie zwiększyły swoją presję. W wyniku tego miesiąc później Niemcy [[bitwa o Leros|zdobyli wyspę Leros]], a do końca listopada wszystkie wyspy Dodekanezu.
== Zobacz też ==
* [[Bitwa o Dodekanez 1943]]
* [[Bitwa o Leros]]
* [[Kampania śródziemnomorska]]
[[Kategoria:Bitwy i operacje II wojny światowej|Kos]]
| |||