Miecze grunwaldzkie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToBot (dyskusja | edycje)
m Robot automatycznie usuwa linki zwrotne; zmiany kosmetyczne
VanWiel (dyskusja | edycje)
Linia 1:
[[Plik:Nagie miecze.svg|thumb|150px|right|Miecze grunwaldzkie]]
 
'''Miecze grunwaldzkie''' – dwa nagie miecze przekazane [[władcy Polski|królowi polskiemu]] [[Władysław II Jagiełło|Władysławowi II Jagielle]] przez [[herold|heroldów]]ów [[wielki mistrz|wielkiego mistrza]] [[zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]] [[Ulrich von Jungingen|Ulryka von Jungingen]]. Wręczenie ich było symbolicznym pretekstem do rozpoczęcia [[bitwa pod Grunwaldem|bitwy pod Grunwaldem]] ([[1410]]).
 
Miecze grunwaldzkie symbolizujące zwycięstwo króla polskiego nad zakonem krzyżackim znalazły się po bitwie w [[Skarbiec koronny na Wawelu|Skarbcu Koronnym na Wawelu]] w Krakowie. Od końca [[XV wiek|XV]] w. królowie polscy zaczęli traktować je jako [[insygnia]] władzy. Podniesiono ich znaczenie do rangi mieczy państwowych [[Korona Królestwa Polskiego|Korony]] i [[Wielkie Księstwo Litewskie|Litwy]]. Podczas koronacji królewskich były niesione przed królem jako symbol [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]].
 
Miecze grunwaldzkie nie wyróżniały się niczym szczególnym. Były to proste średniowieczne miecze bojowe z płaskimi [[głownia]]mi. Dopiero w okresie Rzeczypospolitej ich rękojeści i okucia pozłocono. Na mieczach umieszczono również plakietki z herbami Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Linia 10:
 
== Symbolika w okresie PRL ==
* W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] do mieczy grunwaldzkich jako symbolu walki z teutonizmem nawiązali polscy [[komunizm|komuniści]] z [[Gwardia Ludowa|Gwardii Ludowej]]. W [[1943]] roku staraniem Szefa Sztabu GL, [[Franciszek Jóźwiak|Franciszka Jóźwiaka]] został ustanowiony znak zaszczytny Krzyż Grunwaldu, który w okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] jako [[Order Krzyża Grunwaldu]] był nadawany za czyny bohaterskie w walce zbrojnej z [[okupacjaOkupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupantem]] o Wolność i Niepodległość Polski.
 
== Ciekawostki ==
* Miecze ofiarowane Władysławowi II Jagielle w [[1410]] roku przywiózł na pole bitwy pod [[Grunwald (województwo warmińsko-mazurskie)|Grunwaldem]] [[komtur]] [[Tuchola|tucholski]], [[Heinrich von Schwelborn]]. Von Schwelborn zawsze woził przed sobą dwa miecze na znak swojego męstwa. Zabrakło mu go jednak pod Grunwaldem, gdyż uciekł z pola walki. Zginął haniebnie dogoniony przez pogoń i ścięty przez harcowników w miejscowości [[Falknowo]].
* W [[1733]] roku miecze grunwaldzkie wraz ze Skarbcem Koronnym zostały ukryte na [[Jasna Góra|Jasnej Górze]]. W [[1734]] roku podczas koronacji królewskiej [[August III Sas|Augusta III Sasa]] i Marii Józefy zastąpiono je parą innych mieczy, które na tę okoliczność przygotowano w Dreźnie. Dwa miecze państwowe Augusta III Wettina obecnie przechowywane są w [[Rüstkammer]].
 
== Literatura ==
* Jerzy Lileyko. ''Regalia Polskie''. Warszawa 1987. ISBN 83-03-02021-8
* [[Michał Rożek]]. ''Polskie koronacje i korony''. Kraków 1987. ISBN 83-03-01914-7
 
== Zobacz też ==
* [[Szczerbiec]]
* [[Grunwald (pole bitwy)|pole bitwy grunwaldzkiej]]
* [[polskie insygnia koronacyjne]]
 
[[Kategoria:Historia Polski 1386-1454]]