Babizm: Różnice pomiędzy wersjami

'''Babizm''' (po [[język perski|persku]]: بابی ها Bâbihâ) - ruch religijny wywodzący się z jednego z odłamów [[szajkizm]]u, powstały ok. [[1844]] w [[Persja|Persji]]. Babizm zakładał szerg reform społecznych i religijnych, reinterpretował [[dżihad]], wprowadzał nowy kalendarz, monogamię (wyznawcy mogli brać z żonę tylko współwyznawczynie) i równość ludzi wobec prawa.

Założycielem babizmu był [[Ali Muhammad z Szirazu]] ([[1819]]–[[1850]]), który nadał sobie tytuł "''Bab''" ( "''Brama''") i ogłosił się [[mahdi]]m oraz Boskim Objawicielem (Prorokiem, założycielem nowej religii) zapowiadającym w swej Księdze [[Bayan]] Przyjścieprzyjście Obiecanego[[mesjasz]]a wszystkich religii. Dla wielu wyznawców babizmu tym zapowiedzianym przez Baba był [[Baha'u'llah]].

Historia posłannictwa Baba rozpoczęła się 23 maja 1844 roku <ref> Abdu'l-Baha, ''The Promulgation of Universal Peace'', Baha'i Publishing Trust, Wilmette 1995 </ref>. W tym dniu pierwszy wyznawca Baba [[Mulla Husayn]] uznał Baba za Obiecanego"Bramę" (Báb). PozostałychWielu innych prominentnych siedemnastuwyznawców apostołówsazjkizmu przyjęło jego wiarę w ciągu kilku miesięcy. Wśród nich była kobieta, której Bab nadał imię Tahirih (z per. Czysta). Bab przekazał każdemu ze swych apostołów, którym nadał tytuł [[Litery Żyjącego]], misję nauczania nowej wiary w różnych miastach Persji. Większość z nich została męczennikami. Kilku z nich zaginęło bez wieści. Niezwykle dramatyczne było życie Mulli Husayna, [[Tahirih]] i Quddusa [[Quddus]] – ostatniego z apostołów <ref> ''The Dawn-Breakers: Nabil's Narrative of the Early Days of the Baha'i Revelation'', Baha'iPublishing Trust,Wilmette, 1974. </ref>

Nauki Baba wprowadzające drastyczne zmiany do obowiązujących w Iranie zasad duchowych Islamuislamu i szybko rosnąca populacja babitów spowodowały prześladowania. Dziesiątki tysięcy wyznawców Baba zostało uśmierconych w ich efekcie. Sam Bab został uwięziony w twierdzach Mah Ku i Chiriq, a w końcu został rozstrzelany przez pułk egzekucyjny (750 żołnierzy) w wojskowych koszarach w Tabrizie. Ciało Baba wyłożone na widok publiczny przy pobliskiej fosie zostało wykradzione w drugą noc po egzekucji przez oddanych wyznawców i złożone w drewnianej trumnie ukrywanej przez lata. W roku 1909, po ukończeniu budowy [[Mauzoleum Baba]] w [[Hajfa|Hajfie]] święte, ciało Bába zostało złożone tam przez syna Baha'u'llaha - [[Abdu'l-Bahę]]<ref> W. Sears, ''Uwolnic Słońce'', Wydawnictwo Baha'i w Polsce, Warszawa 1998.</ref>.

Po śmierci Baba ruch wciąż się rozwijał, lecz w [[1863]] (a ostatecznie w [[1866]], po publicznym ogłoszeniu swych objawień przez [[Bahá'u'lláh]]a) duża część wyznawców Baba przyjęła wiarę Baha'u'llaha wierząc, iż jest On tymon zapowiadanym przez Baba w Księdze Bayan posłańcem od Boga. Do dzisiaj w Iranie istnieje dość dużamała grupa wyznawców Baba, których można spotkać w świętych miejscach związanych z historią życia Baba czy jego apostołów.