Wersja z 13:20, 12 cze 2009 edytuj Robbot (dyskusja \| edycje) 46 380 edycji m robot dodaje: zh:落枕 ← poprzednia edycja		Wersja z 23:02, 15 lip 2009 edytuj anuluj edycję Micpol (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 56 292 edycje m WP:SK, poprawa linków następna edycja →
Linia 1: {{Choroba infobox \|Nazwa = Kręcz szyi \|Lacina = torticollis \|ICD10 = M43.6 }} '''Kręcz szyi'''<ref>Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja</ref>, '''kręcz karku'''<ref>Neurologia praktyczna</ref> ([[łacina\|łac.]]''torticollis'', ''caput obstipum'') - skutek pierwotnych lub wtórnych zmian w obrębie mięśni [[szyja\|szyi]] lub [[kręgosłup]]a szyjnego powodujących przymusowe przechylenie głowy i szyi w stronę barku z ewentualnym skręceniem w stronę przeciwną. == Postaci == === Kręcz szyi wrodzony (''torticollis congenitus'') === ==== Kręcz szyi wrodzony pochodzenia mięśniowego (''torticollis congenitus myogenes'') ==== {{Choroba infobox \| Nazwa = Kręcz szyi wrodzony pochodzenia mięśniowego \| Lacina = Torticollis congenitus myogenes \| ICD10 = Q68.0 }} ===== Etiologia ===== Powstanie tego typu kręczu jest skrócenie [[mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy\|mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego]] w wyniku powstania w nim zmian [[tkanka bliznowata\|bliznowatych]] i zwłóknień. Istnieje kilka teorii tłumaczących powstanie tych zmian: * nieprawidłowy rozwój naczyń krwionośnych w obrębie mięśnia doprowadza do jego zwłóknienia * zmiany są wynikiem niedokrwienia wywołanego wadliwym ułożeniem płodu stanowiąc odpowiednik [[~~przykurcz~~Zespół Volkmanna\|przykurczu Volkmanna]] inne teorie wskazują również na [[małowodzie]] i [[dysproporcja matczyna-płodowa\|dysproporcję matczyno-płodową]] jako pierwotną nieprawidłowość wyzwalającą kaskadę prowadzącą do powstania kręczu szyi. ===== Symptomatologia i rozpoznanie ===== Dziecko bez względu na pozycję utrzymuje przechylenie głowy w stronę skróconego mięśnia z jednoczesnym zwróceniem twarzy w stronę zdrową i jej uniesieniem ku górze. Jest to zniekształcenie bezbolesne. Linia 30: Rozpoznanie opiera się na różnym napięciu mięśni mostokowo-obojczykowo-sutkowych przy skorygowanym ułożeniu głowy i ustabilizowanych [[obręcz kończyny górnej\|barkach]]. ===== Leczenie ===== Leczenie nieoperacyjne wdraża się od pierwszych dni po urodzeniu. Polega ono na wykonywaniu [[ćwiczenia bierne\|biernych ćwiczeń]] hiperkorekcyjnych przy ustabilizowanych barkach. Mają one na celu rozciągnięcie skróconego mięśnia. Wskazane jest również takie ułożenie dziecka w łóżeczku, aby zwracając głowę w stronę przechodzących ludzi lub światła wykonywało rozciągające [[ćwiczenia czynne]]. Linia 39: W przypadku operacji przeprowadzonej w późniejszym terminie rokowanie pogarsza się ze względu na występowanie zniekształceń wtórnych. ==== Kręcz szyi wrodzony pochodzenia kostnego (''torticollis congenitus osteogenes'') ==== ===== Etiologia ===== Przyczyną jest asymetryczne ukształtowanie kręgosłupa szyjnego, wywołane różnymi przyczynami, od wad pojedynczych kręgów takich jak [[kręg klinowy]] po mnogie zespoły wad, takie jak [[zespół Klippla i -Feila]]. ===== Objawy i rozpoznanie ===== Jest to zniekształcenie bezbolesne, brak jest tkaże asymetii w napięciu mięśni mostkowo-obojczykowo-sutkowych. Rozpoznanie opiera się na serii [[rentgenogram\|zdjęć rentgenowskich]] w projekcjach: przednio-tylnej, bocznej, oraz przednio-tylnej celowanej na na kręgi C<sub>1</sub> i C<sub>2</sub>. Są one jednak trudne w interpretacji ze względu na niski poziom skostnienia kręgosłupa dziecka. Dodatkowo niekiedy wykonuje się [[~~tomografia~~Obrazowanie rezonansu magnetycznego\|MRI]] w celu zobrazowania ewentualnych wad układu nerwowego. Dodatkowymi badaniami są także czynnościowe radiogramy i MR mające zobrazować ewentualną niestabilność kręgosłupa. ===== Leczenie ===== Większość autorów uznaje, że leczenie korekcyjne jest nieskuteczne, choć niektórzy, twierdzą, że odpowiednio wcześnie rozpoczęte ćwiczenia bierne i czynne pozwalają zmniejszyć wadliwe ustawienie. Linia 54: Leczenie operacyjne nie znalazło zastosowania ze względu na sąsiedztwo ośrodka oddechowego i krążeniowego w [[rdzeń przedłużony\|rdzeniu przedłużonym]] co wiąże się z bardzo dużym ryzykiem operacyjnym. W przypadku niestabilności kręgosłupa zagrażającej uciskiem na rdzeń przedłużony i [[rdzeń kręgowy]] stabilizacji dokonuje się wykonując [[spondylodeza\|sponylodezę]] tylną kręgosłupa, zazwyczaj potyliczno-szyjną. ==== Kręcz szyi ułożeniowy (''torticollis habitualis'') ==== Wynika z nawykowego nieprawidłowego ułożenia głowy bez zmian patologicznych w obrębie tkanek. W postaci wrodzone jest to wynik wadliwego ułożenia płodu w łonie matki. W przypadku kręczu ułożeniowego zazwyczaj następuje samowyleczenie (w postaci wrodzonej po porodzie, w postaci wynikającej z wady wzroku lub słuchu po odpowiednim skorygowaniu tych wad. === Kręcz szyi nabyty (''torticollis acquisitius'') === Stanowi wynik różnych zmian chorobowych, takich jak: * urazowe uszkodzenie kręgosłupa w wyniku którego dochodzi do wadliwego ustawienia głowy * jednostronne zmiany bliznowate tkanek miękkich * zmiany zapalne, przykładowo w przebiegu [[gruźlica\|gruźlicy]] * [[~~choroba układowa\|~~choroby układowe]], np. [[fibromialgia]] * jednostronny niedowład lub porażenie wiotkie (kręcz powstaje po stronie przeciwnej do porażonej) * kompensacja wady wzroku (''torticollis ocularis'') - zaliczany też do kręczu ułożeniowego * kompensacja wady słuchu - zaliczany też do kręczu ułożeniowego ==== Kręcz szyi spastyczny (''torticollis spasticus''<ref>wg ''Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja'' rodzaj nijaki</ref>, ''torticollis spasmodica''<ref>wg ''Neurologii praktycznej'' rodzaj żeński</ref> syn. ''torticollis neurogenes'') ==== Stosunkowo rzadkie schorzenie neurologiczne pojawiające się około 30-50 roku życia i przebiegające z okresami [[remisja\|remisji]] i nawrotów, zaliczane do [[dystonia\|dystonii]] ogniskowych. ===== Etiologia ===== * postać samoistna (najczęstsza, etiologia nieznana) * polekowa, jako element ostrej dystonii * jako jeden objawów dystonii uogólnionej * w przebiegu [[choroba Wilsona\|choroby Wilsona]] * w [[drżenie samoistne\|drżeniu samoistnym]] ===== Patogeneza ===== Patogeneza nie jest jasna. Obecnie, wbrew wcześniejszym poglądom wszystkie postaci kręczu spastycznego, bez względu na etiologię, uznaje się za schorzenie organiczne. Niektórzy autorzy wiążą te objawy ze zmianami w [[jądra podkorowe\|jądrach podkorowych]]. ===== Leczenie ===== Leczenie farmakologiczne zasadniczo uznaje się obecnie za nieskuteczne<ref>Neurologia praktyczna''</ref>. Obecnie jako jedyną skuteczną metodę poleca się miejscowe iniekcje [[~~botulina~~jad kiełbasiany\|botuliny]] ==== Kręcz szyi reumatyczny<ref>Neurologia praktyczna</ref> (''torticollis rheumatica'') ==== Dość częsta choroba o niepewnej etiologii. Jest to bolesny przykurcz mięśnia mostkowo-obojczykowo sutkowego wyzwolony zazwyczaj niewygodną pozycją podczas snu. Przyczynę upatrywano w [[~~reumatyzm~~Choroby reumatyczne\|zmianach reumatycznych]] tkanek miękkich, [[zwichnięcie\|nadwichnięciu]] stawu międzykręgowego C<sub>2</sub>-C<sub>3</sub> lub w tzw. zablokowaniu segmentu ruchowego. W leczeniu stosuje się [[Niesteroidowe leki przeciwzapalne\|NLPZ]], rokowanie pomyślne. == Różnicowanie == Nieprawidłowe ułożenie głowy może wynikać również z następujących przyczyn: * [[nowotwór]] rdzenia kręgowego, kręgosłupa lub struktur leżących w pobliżu (np. [[nerwiakowłókniakowatość]]) * zapalenie [[węzeł chłonny\|węzłów chłonnych]] szyi * [[ropień]] zagardłowy == Zobacz też == [[zespół Grisela]] == Bibliografia == * red. Witold Marciniak, Andrzej Szulc, ''[[Wiktor Dega\|Wiktora Degi]] ortopedia i rehabilitacja'' tom 2 wyd. I (dodruk), Warszawa 2004, Wydawnictwo Lekarskie PZWL ISBN 83-200-2976-7, str. 60-62, Alfons Senger, Tomasz Kotwicki "Wrodzone wady szyi" * Antoni Prusiński, ''Neurologia praktyczna'' wyd. III, Warszawa 2005, Wydawnictwo Lekarskie PZWL ISBN 83-200-3125-7, str. 284 {{Przypisy}}

Kręcz szyi: Różnice pomiędzy wersjami