Bitwa pod Neerwinden (1693): Różnice pomiędzy wersjami

|epoka = nowożytność

|nazwa = Bitwa pod Neerwinden

|konflikt = [[Wojna Francji z Ligą Augsburską|wojna palatynacka]]

|opis = '''Marszałek Luxembourg'''

|data = [[29 lipca]] [[1693]]

|miejsce = [[Neerwinden]], wieś w środkowej Belgii

|wynik = zwycięstwo [[Francja|Francji]]

|terytorium = [[Belgia]]

|strona1 = [[Francja]]

|dowódca1 = [[François Henri de Montmorency-Bouteville|marszalek Luxembourg]]

|dowódca2 = [[Wilhelm III Orański]]

Francuzi atakowali pozycje sprzymierzonych trzykrotnie zanim francuska [[kawaleria]] w końcu przełamała ich obronę. Bitwa była kosztowna dla obu stron, Francuzi stracili 9000 ludzi, a sprzymierzeni aż 19000. Jednak zwycięstwo Francuzów nie było zupełne, gdyż Wilhelmowi Orańskiemu udało się jednak wymknąć z potrzasku.

 

[[François Henri de Montmorency-Bouteville|Marszałek Luxembourg]], manewrując zmusił [[Wilhelm Orański|Wilhelma Orańskiego]] do podziału swej armii. Gdy to się udało, błyskawicznie skoncentrował większość swych sił naprzeciw obozu wojsk sprzymierzonych, które rozłożone były w nierównym półkolu zaczynającym się od [[Elissem]] po prawej stronie, następnie dochodzącym do [[Neerlanden]], a stamtąd idąc wzdłuż strumienia [[Landen]] osiągało się lewą stronę ([[18 czerwca]] - [[28 lipca]] [[1693]]). Wilhelm Orański nie zamierzał wycofywać się za rzekę [[Geete]], stworzył więc potężną linię umocnień ziemnych ciągnącą się od [[Laen]] przez [[Neerwinden]] do Neerlanden. Po prawej stronie tej linii umocnień (od Laer do Neerwinden) grunt był mocno poszarpany i dawał liczne naturalne osłony po obu stronach, i dlatego właśnie ta strona została uznana za kluczową pozycję, została więc szczególnie mocno obsadzona; środek otwartego terenu między Neerwinden a Neerlanden został pokryty gęstą siecią umocnień ziemnych, a wysuniętą z przodu placówką była miejscowość [[Rumsdorp]]. Lewe skrzydło pod Neerlanden opierało się o strumień Landen i było trudno dostępne.

Prawa strona wojsk Wilhelma Orańskiego, jako linia odwrotu leżała za rzeką Geete, była najbardziej zagrożoną flanką, a marszałek Luxembourg świadom tego, że front sprzymierzonych będąc trochę za długi w stosunku do ilości sił go broniących, sprawi, że przemieszczenie sił z jednego skrzydła dla wspomożenia drugiego będzie trwało zbyt długo. W tych warunkach generalny plan Luxembourga polegał na uderzeniu przeciw linii Laer-Neerwinden, a w szczególności na samo Neerwinden, a jednocześnie, by siły lewego skrzydła i centrum sprzymierzonych nie mogły przyjść prawemu skrzydłu z pomocą, zamierzał przeprowadzić tam działania pozorowane.

 

[[François Henri de Montmorency-Bouteville|Marszałek Luxembourg]] miał 77000 żołnierzy, w tym 22000 jazdy i 71 dział (90 batalionów piechoty, 190 szwadronów jazdy, 2 regimenty artylerii), podczas gdy [[Wilhelm Orański]] ([[Anglia|Anglicy]] i [[Holandia|Holendrzy]]) - 49000 żołnierzy, w tym 14000 jazdy i 91 dział (64 bataliony piechoty, 142 szwadrony jazdy). Naprzeciwko umocnień centrum podciągnął niemal całą swoją kawalerię i ustawił ją w 6 linii, przemieszanych z dwoma wtrąconymi liniami piechoty. [[Piechota]] i [[dragonia]] stojące naprzeciw [[Neerlanden]] i [[Rumsdorp]] otrzymały zakaz ataku, a wojska przeznaczone do głównego uderzenia (w sile 28000) zostały uformowane naprzeciw [[Neerwinden]]. Przyszłość pokazała, że użycie tylko 1/3 całych sił w decydującym natarciu, okazało się niewystarczające i trzeba było ściągać posiłki z innych odcinków.

 

Po długim okresie wymiany ognia artyleryjskiego francuskie kolumny ruszyły do natarcia, skupiając się głównie na [[Neerwinden]]. W tym samym czasie mniejsze siły uderzyły na [[Laer]]. Skraje obu wsi osiągnięto bez większych trudności, jednak w samych wsiach doszło do morderczej walki, a o każdą piędź ziemi toczył się zażarty bój. W końcu [[Wilhelm Orański]] osobiście poprowadził potężne kontrnatarcie, wyrzucając [[Francja|francuskie]] wojska z obu wiosek. Drugie natarcie, równie energiczne, spotkało się z równie wielką determinacją sprzymierzonych.

 

W tym czasie wojska [[Francja|francuskie]] na innych odcinkach frontu prowadziły jedynie działania demonstracyjne. Nawet [[kawaleria]] francuska, ustawiona naprzeciw centrum sprzymierzonych w 6 linii, po wytrzymaniu wielogodzinnego ognia nieprzyjacielskiego, kłusowała przez otwarte pole aż do umocnień, nie mając żadnych szans na powodzenie. W [[Neerlanden]] i [[Rumsdorp]] doszło do ciężkich walk wręcz. W międzyczasie dwie linie piechoty francuskiego centrum, które nie brały dotąd udziału w walce, przesunięte zostały na lewe skrzydło, gdzie zostały przygotowane do potężnego uderzenia (już trzeciego w tej bitwie) na [[Neerwinden]]. Takiej sile wyczerpane walką oddziały sprzymierzonych nie były w stanie się oprzeć.

 

[[Wilhelm Orański]] rozpoczął przemieszczanie swych wojsk ze swego centrum i lewego skrzydła na prawe w celu przeciwstawienia się potężnemu natarciu [[Francja|francuskiemu]] na [[Neerwinden]]. Gdy dowódca francuskiego centrum Feuquières to zauważył, jeszcze raz poprowadził kawalerię francuskiego centrum prosto na nieprzyjacielskie szańce. Tym razem francuskie [[szwadron]]y całkowicie zaskoczyły wojska sprzymierzonych. Wściekła [[szarża]] wywołała popłoch i pośpieszny odwrót za rzekę [[Geete]]. Setki żołnierzy armii Wilhelma Orańskiego utopiło się. Tylna straż złożona z [[Anglia|brytyjskich]] oddziałów poprowadzona osobiście przez Wilhelma Orańskiego uratowała armię sprzymierzonych od ostatecznej katastrofy. Pobita armia wycofała się.

 

[[François Henri de Montmorency-Bouteville|Luxembourg]] odniósł swoje wielkie zwycięstwo dzięki wyczynowi Feuquièresa; straty sprzymierzonych 17000 zabitych i rannych, 2000 jeńców oraz 80 dział, podczas gdy Francuzi stracili 9000 zabitych i rannych. W bitwie tej marszałek Luksemburski zdobył tak wielką liczbę sztandarów, że po złożeniu ich w paryskiej katedrze zyskał sobie przydomek ,,tapicera Notre Dame,,. Wojna trwała jeszcze do 1697 r. i zakończyła się pokojem w [[Rijswijk]] [[20 września]] [[1697]] r.

 

* [[słynne bitwy]]

 

 

[[bg:Битка при Неервинден]]