Sosna himalajska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, infobox, źródła/przypisy, grafika |
uzup. |
||
Linia 14:
| łacina = Pinus wallichiana
| autor = A.B. Jacks
| cytat = Bull. Misc. Inform. Kew. 1938: 85, 1938.
| status = LC
| status_system = iucn2.3
Linia 24 ⟶ 25:
=== Morfologia ===
; Pokrój: Drzewo iglaste, [[korona drzewa|korona]] szerokostożkowata, luźna, z gałęziami rosnącymi poziomo. U okazów wolnorosnących gałęzie dłuższe.
; [[Pień]]: Pień prosty, [[kora]] początkowo gładka i szara, z wiekiem staje się ciemniejsza, spękana i bruzdkowata. Na obszarze naturalnego występowania dorasta do
[[Plik:Bhutan pine foliage.JPG|thumb|left|180px|Zwisające, długie igły]]
[[Plik:Blue Pine (Pinus wallichiana) at Bhandakthathaatch (8000 ft) I IMG 7363.jpg|thumb|left|180px|Gałęzie z dużymi szyszkami]]
; [[Liść|Liście]]: Miękkie i cienkie igły, o srebrzystoszarym zabarwieniu, zwisające, o długości ok. 20 cm, zabrane w pęczki po 5 sztuk. Po wewnętrznej stronie podłużne, biało-niebieskie paski.
; [[Szyszka|Szyszki]]: Żółte kwiatostany męskie wyrastają u nasady pędów. Szyszki żeńskie cylindryczne, początkowo osadzone pionowo i zieloniebieskie, później zwisające, jasnobrązowe, nieco zakrzywione, osiągają długość ok. 30 cm. Osadzone na długich szypułkach (do 5 cm), w grupach po 1–6<ref name=Gymn2/>. Wierzch szyszki jest bardzo żywiczny, cienkie łuski mają duży, bruzdowaty wyrostek. [[nasiono|Nasiona]] brązowe do brązowo-czarnych, o rozmiarach 3–9 na 4–5 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 1–3 cm, szerokości 8–9 mm<ref name=eflora/>.
=== Biologia i ekologia ===
Jedna [[wiązki przewodzące|wiązka przewodząca]] w liściu, trzy kanały żywiczne. Igły w przekroju poprzecznym trójkątne<ref name=eflora>{{cytuj stronę |url=http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=210001659 |tytuł=Pinus wallichiana L. |opublikowany=Flora of China | data dostępu=2009-07-19 |język=en}}</ref>.
Gatunek [[jednopienność|jednopienny]]. Pylenie od kwietnia do maja. Nasiona dojrzewają jesienią następnego roku.<ref name=eflora/>
Preferuje doliny i nasłonecznione zbocza górskie. Występuje przeważnie na wysokości 1400–1500 m n.p.m., chociaż spotykana do wysokości 2500 m n.p.m. Lubi gleby głębokie i nasłonecznione stanowiska. Dobrze znosi zimy, ale niezbyt mroźne. Tworzy [[las mieszany|lasy mieszane]] wraz z [[dąb|dębem]], [[klon]]em i [[ostrokrzew]]em. We wschodniej części obszaru występowania tworzy z [[cedr himalajski|cedrem himalajskim]] [[las iglasty|lasy iglaste]].▼
▲Preferuje doliny i nasłonecznione zbocza górskie. Występuje przeważnie na wysokości 1400–1500 m n.p.m., chociaż spotykana do wysokości 2500 m (inne źródła podają 1600–3300 m n.p.m.<ref name=eflora/>, a nawet 4300 m<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Polunin |imię=O. |nazwisko2=Stainton |imię2=A. |tytuł=Flowers of the Himalayas |wydawca=Oxford Universtiy Press |rok=1984}}</ref><ref name=plants>{{cytuj stronę |tytuł=''Pinus wallichiana'' |url=http://www.ibiblio.org/pfaf/cgi-bin/arr_html?Pinus+wallichiana |opublikowany=[http://www.pfaf.org/index.html Plant for a future]|rok=1997-2000 |data dostępu=2009-07-19 |język=en}}</ref>). Lubi gleby
=== Systematyka i zmienność ===
Linia 42 ⟶ 45:
**** gatunek ''P. wallichiana''
Najbliżej spokrewniona jest z [[sosna koreańska|sosną koreańską]] (''Pinus koreiensis'').
W 1989 r. opisana została odmiana ''Pinus wallichiana'' var. ''parva'' K. C. Sahni (Indian J. Forest. 12(1): 40. 1989). Występuje w południowo-wschodniej części chińskiej prowincji Xizang ([[Tybet]]) w [[wilgotne lasy strefy umiarkowanej|wilgotnych lasach strefy umiarkowanej]], razem z gatunkami z rodzaju [[różanecznik]] (''Rhododendron''), na wysokości ok. 3000 m n.p.m. Takson ten nie jest dostatecznie rozpoznany. Według opisu różni się od typowego gatunku krótszymi igłami (mniej niż 11 cm), prostymi i mniejszymi szyszkami (do 10 cm), mniejszymi nasionami (ok. 3 mm) z krótszym skrzydełkiem (ok. 10 mm).<ref name=eflora/>
=== Zagrożenia ===
Linia 47 ⟶ 52:
=== Zastosowanie ===
;Roślina ozdobna
Sosna himalajska została wprowadzona do [[Europa|Europy]] jako drzewo ozdobne, sadzone w [[park]]ach. Popularna głównie ze względu na zwisające, długie igły.
;Roślina użytkowa
Drewno wykorzystywane jest do konstrukcji drewnianych, do produkcji mebli i wyrobu [[terpentyna|terpentyny]]<ref name=eflora/>.
{{Przypisy|stopień= ===}}
=== Bibliografia ===
# {{cytuj książkę|imię=Gregor |nazwisko=Aas |imię2=Andreas |nazwisko2=Riedmiller |tytuł=Drzewa |inni=Peter Schütt (współpraca) |edycja=wydanie VII |wydawca=MUZA SA |miejsce=Warszawa |rok=2005 |isbn
[[Kategoria:Sosnowate]]
| |||