Mandat parlamentarny: Różnice pomiędzy wersjami

#'''Mandat imperatywny''' - (zwany też mandatem związanym) sytuuje posła w pozycji reprezentanta (przedstawiciela) tych (i tylko tych), którzy go wybrali, a więc swojego okręgu wyborczego. Tym samym pojawia się węzeł prawnej zależności między posłem a jego wyborcami: poseł jest prawnie związany wolą swoich wyborców (co może znajdować wyraz w instytucji tzw. instrukcji i nakazów) oraz ponosi przed nimi odpowiedzialność za swe działania (co może przybierać postać odwołania posła przez wyborców). Jest to koncepcja mandatu historycznie wcześniejsza, nawiązująca do cywilistycznej koncepcji przedstawiciela i typowa już dla parlamentaryzmu [[średniowiecze|średniowiecznego]], także w [[Polska|Polsce]]. Została ona zdecydowanie zanegowana wraz z ukształtowaniem się nowożytnych systemów politycznych. Na przełomie XVIII i XIX w. pojawiła się koncepcja mandatu wolnego. Do idei mandatu imperatywnego nawiązywała natomiast doktryna ustrojowa tzw. [[konstytucjonalizm socjalistyczny|konstytucjonalizmu socjalistycznego]]; w praktyce miało to jednak pozorny charakter.

 

Dla współczesnej charakterystyki mandatu parlamentarnego coraz bardziej typowe staje się też określenie go jako mandatu zawodowego. Oznacza to, że działalność parlamentarna staje się głównym źródłem utrzymania dla większości zasiadających w nim posłów i senatorów, a w przeszłość odchodzi tradycyjny obraz notabla, który zasiada w parlamencie z racji swej pozycji i majątku. W wyniku tego powstaje klasa zawodowych polityków, którzy traktują to zajęcie w perspektywie całej swojej aktywności życiowej. Bez wątpienia podnosi to kwalifikacje, wiedzę i doświadczenie parlamentarzystów powtarzających kolejne kadencje.