Jezioro Koronowskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Wzbogacono treść, grafika |
||
Linia 1:
{{Jezioro infobox
[[Grafika:Zbiornik Koronowski.jpg|thumb|250px|Zbiornik Koronowski w [[Pieczyska (powiat bydgoski)|Pieczyskach]]]]▼
| nazwa = Zbiornik Koronowski
'''Zbiornik Koronowski''' – [[zbiornik retencyjny]] położony w dolnym odcinku rzeki [[Brda|Brdy]], w [[województwo kujawsko-pomorskie|województwie kujawsko-pomorskim]], w pobliżu miejscowości [[Koronowo]], od której przyjął swoją nazwę. Rozciąga się on od ujścia rzeki Kamionki do [[Elektrownia wodna|hydroelektrowni]] w [[Samociążek|Samociążku]] (za początek zbiornika przyjmuje się również ujście rzeki Szumionki). Tworzą go spiętrzone zaporą w [[Pieczyska (powiat bydgoski)|Pieczyskach]] wody rzeki Brdy, które zalały w znacznym stopniu, poza doliną Brdy, odcinki ujściowe jej dopływów oraz liczne [[jezioro|jeziora]]. Wysokość spiętrzania wody około 20 metrów.▼
| inne nazwy = Zalew Koronowski
| grafika = Zbiornik Koronowski.jpg
| opis_zdjęcia = Zalew Koronowski w Pieczyskach
| państwa = POL
| lokalizacja = [[Dolina Brdy]], [[Bory Tucholskie]]
| powierzchnia = 1560
| jednostka_pow = ha
| długość = 36
| szerokość =
| jednostka_dług = km
| głębokość_średnia = 5,7
| głębokość_max = 21,2
| objętość = 81
| jednostka_obj = mlnm
| wysokość_npm = 81,5
| zasolenie =
| rzeki_zasilające = [[Brda]]
| rzeki_wypływające = [[Brda]]
| miasta_nadbrzeżne =
| wyspy =
| rodzaj = zalew
| dopełniacz = Polski
| commons = Category:Zalew Koronowski
| wikiquote = Wicko
| stopniN = 53 | minutN = 20 | sekundN = 56
| stopniE = 17 | minutE = 58 | sekundE = 31
| kod mapy = POL hydro
| kod mapy 2 = Kujawsko-pomorskie mapa fizyczna.png
| pozycja = left
| pozycja 2 = left
}}
▲[[Grafika:
[[Grafika:Zalew Koronowski 6.jpg|thumb|250px|Pomosty]]
▲'''Zbiornik Koronowski''' – [[zbiornik retencyjny]] położony w dolnym odcinku rzeki [[Brda|Brdy]], w [[województwo kujawsko-pomorskie|województwie kujawsko-pomorskim]], w pobliżu miejscowości [[Koronowo]], od której przyjął swoją nazwę. Rozciąga się on od ujścia rzeki Kamionki do [[Elektrownia wodna|hydroelektrowni]] w [[Samociążek|Samociążku]] (za początek zbiornika przyjmuje się również ujście rzeki
== Lokalizacja ==
Głębokości zbiornika są zróżnicowane od 0,0 do 21,2 m. Największe występują w dawnym korycie rzeki Brdy. Wzrastają one wraz z biegiem rzeki. W pobliżu zapory stwierdzono głębokość 20,5 m. Maksymalna głębokość ''Zbiornika Koronowskiego'' (21,2 m) występuje w dawnym jeziorze Stoczek. Zbliżone głębokości stwierdzono również w zatopionych jeziorach: Piaseczno (19,4 m) i Moczar (17,5 m).▼
Zalew znajduje się ok. 25 km na północ od [[Bydgoszcz]]y, w kompleksie lasów, które są częścią [[Bory Tucholskie|Borów Tucholskich]].
== Historia ==
Powierzchnia Zbiornika Koronowskiego od ujścia rzeki [[ Kamionka (dopływ Brdy)|Kamionka]] do hydroelektrowni w Samociążku wynosi 13,5 km², a pojemność 77,5 mln m³. Głębokość średnia zbiornika wynosi 5,7 m. W planie Zbiornika Koronowskiego można wydzielić pięć części różniących się zarysem linii brzegowej, ukształtowaniem dna i warunkami wodnymi:▼
Koncepcja budowy tamy i siłowni została opracowana przez prof. Karola Pomianowskiego już w [[1928]] r. w ramach prac związanych z koncepcją budowy kaskady [[Brda|Brdy]]. Przewidywano spiętrzenie rzeki w łańcuch ośmiu kaskad: Mylof, Uboga, Kiełpin, Jezioro Szpitalne, Koronowo, Tryszczyn, Smukała i Opławiec. Ciekawym pomysłem profesora było wykorzystanie równoległego do rzeki Brdy łańcucha jezior polodowcowych tj. od Jeziora Lipkusz do Jeziora Białego na trasie długości 10 km, przez co oszczędzono koszt sztucznego kanału o tej samej długości.
W [[1946]] roku Zjednoczenie Energetyczne Okręgu Pomorskiego zleciło ponownie profesorowi Pomianowskiemu i inż. Hoffmanowi opracowanie zaniechanego projektu. Tym razem przewidywano większy rozmach - np. zatopienie wioski Olszewka oraz zwiększenie spadu do 31,5 metrów brutto do rzędnej piętrzenia na zaporze w Pieczyskach 81,5 m np.m.
Budowa trwała do roku [[1960]] i pod koniec jej realizacji dokonano rozbiórki zabudowań i gospodarstw znajdujących się na terenie zbiornika i przesiedlono ich mieszkańców.
Napełnianie zbiornika zakończono 30 listopada [[1960]] roku, a elektrownia została oddana do eksploatacji 4 marca [[1961]] roku.
Zbiornik powstał z podpiętrzonej [[Brda|Brdy]] oraz połączenia wielu jezior rynnowych.
== Charakterystyka ==
▲Głębokości zbiornika są zróżnicowane od 0,0 do 21,2 m. Największe występują w dawnym korycie rzeki [[Brda|Brdy]]. Wzrastają one wraz z biegiem rzeki. W pobliżu zapory stwierdzono głębokość 20,5 m. Maksymalna głębokość ''Zbiornika Koronowskiego'' (21,2 m) występuje w dawnym jeziorze Stoczek. Zbliżone głębokości stwierdzono również w zatopionych jeziorach: Piaseczno (19,4 m) i Moczar (17,5 m).
▲Powierzchnia Zbiornika Koronowskiego od ujścia rzeki [[ Kamionka (dopływ Brdy)|Kamionka]] do hydroelektrowni w Samociążku wynosi 13,5 km², a pojemność 77,5 mln m³. Głębokość średnia zbiornika wynosi 5,7 m.
W planie Zbiornika Koronowskiego można wydzielić '''pięć''' części różniących się zarysem linii brzegowej, ukształtowaniem dna i warunkami wodnymi:
# Od ujścia rzeki Szumionki do ujścia rzeki Kamionki. Odcinek ten o długości 5 km ma lustro wody nieznacznie podniesione. Jego szerokość i głębokość stopniowo wzrastają.
Linia 13 ⟶ 62:
# Od ujścia rzeki Suchej do zapory w Pieczyskach. Brzegi zbiornika poniżej ujścia rzeki Suchej są wysokie i strome. Szerokość wzrasta najpierw stopniowo potem gwałtownie, aby w miejscu zatopionego starorzecza osiągnąć około 1500 m. W zasadzie cała ta część to zatopione koryto Brdy. Część rozlewiskowa "basenu głównego" to płycizny porośnięte trzcinami a na znacznej powierzchni również wikliną.
# Od ujścia rzeki Kręgiel do hydroelektrowni w Samociążku. Odcinek ten tworzą zalane koryto Strugi Nowojasienieckiej, jezioro Lipkusz, kanał łączący oraz jeziora Moczar i Białe. W związku z tym szerokość tego odcinka jest zmienna i waha się od 25 do 300 m.
== Turystyka ==
Zalew Koronowski stanowi atrakcyjny obszar turystyczno-wypoczynkowy.
Charakteryzuje się występowaniem wielu głębokich zatok, wysp, dzikich nadbrzeży. Długość linii brzegowej sięga 102 km. Akwen jest zalesiony ze wszystkich stron.
Obecnie jest uznawany za najbardziej atrakcyjny rekreacyjnie akwen na południowym skraju polskich pojezierzy, w centrum między pojeziernymi krainami [[Mazury|Mazur]] i [[Pojezierze Pomorskie|Pojezierza Pomorskiego]]. W [[2006]] roku Tygodnik "Wprost" sklasyfikował Zalew na 7 miejscu w rankingu atrakcyjności polskich jezior (na 60 ocenionych akwenów).
Zalew i jego okolice są ciekawą ofertą dla uprawiających turystykę wodną, pieszą i rowerową.
Od [[1928]] roku organizowane są międzynarodowe spływy kajakowe na [[Brda|Brdzie]], a od [[1965]] roku również międzynarodowe zimowe [[Spływ kajakowy|spływy kajakowe]]. Turystykę żeglarską promują liczne kluby żeglarskie posiadające przystanie, baseny, hangary, pomosty, dźwigi do wodowania i załadunku jachtów. Corocznie w sierpniu organizowane są regaty klasy turystycznej.
W okolicznych ośrodkach prowadzona jest turystyka jeździecka. Piechurzy i kolarze znajdują tu ciekawe miejscowości i trasy, bogate w osobliwości przyrodnicze, krajoznawcze historyczne. Zwiedzanie tego obszaru ułatwiają [[Szlak turystyczny|szlaki turystyczne]].
== Miejscowości wypoczynkowe nad Zalewem Koronowskim ==
* [[Koronowo]],
* [[Pieczyska (powiat bydgoski)|Pieczyska]],
* [[Romanowo (powiat bydgoski)|Romanowo]],
* [[Samociążek]],
* [[Tuszyny (powiat bydgoski)|Tuszyny]],
* [[Srebrnica (województwo kujawsko-pomorskie)|Srebrnica]],
* [[Krówka Leśna]],
* [[Sokole-Kuźnica (gmina Koronowo)|Sokole Kuźnica]],
* [[Wielonek (województwo kujawsko-pomorskie)|Wielonek]].
==Linki zewnętrzne==
* [http://www.zalewkoronowski.pl Strona internetowa
[[Kategoria:Sztuczne zbiorniki wodne województwa kujawsko-pomorskiego|Koronowskie, Jezioro]]
| |||