Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne |
Czerwony64 (dyskusja | edycje) uzupełnienie hasła |
||
Linia 16:
W wyborach do [[Rada Państwa (Austria)|austriackiej Rady Państwa]] w [[1900]] r. PPSD wystąpiła wspólnie z Ukraińską Partią Socjalno-Demokratyczną wystawiając kandydatów w siedmiu okręgach (na piętnaście) w kurii V, czterech kandydatów w kurii III(miejskiej) oraz dwóch kandydatów w kurii III (wiejskiej). Mandaty uzyskali jedynie [[Ignacy Daszyński]] i wspierany przez PPSD na [[Śląsk Cieszyński|Śląsku Cieszyńskim]] czeski socjalista [[Piotr Cingr]]<ref>Tym razem do Rady Państwa weszło 10 socjalistów</ref>.
W maju [[1907]] r. po kolejnej reformie prawa wyborczego [[Rada Państwa (Austria)|Rady Państwa]] weszło sześciu przedstawicieli PPSD: [[Herman Diamand]] i [[Józef Hudec]] ze [[Lwów|Lwowa]], [[Herman Lieberman]] z [[Przemyśl]]a, [[Jędrzej Moraczewski]] ze [[Stryj]]a, [[Tadeusz Reger]] z okręgu [[Frysztat|frysztacko]] - [[Bogumin|bogumińskiego]] oraz [[Ryszard Kunicki]] z okręgu [[Cieszyn|cieszyńsko]] - jabłonkowskiego. Mandatu nie otrzymał natomiast [[Ignacy Daszyński]]<ref>Ogółem do Rady Państwa wybrano 87 socjlaistów, z czego 49 Niemców, 24 Czechów, 6 Polaków, 5 Włochów, 2 Ukraińców i 1 Rumun</ref>. [[Tadeusz Reger]] by umożliwić Daszyńskiemu uzyskanie mandatu złożył swój mandat. W uzupełniających wyborach w grudniu [[1907]] r. [[Ignacy Daszyński]] został wybrany na posła z okręgu [[Frysztat|frysztacko]] - [[Bogumin|bogumińskiego]]. PPSD w tych wyborach uzyskała 78.790 głosów na 35 kandydatów.
W wyborach w [[1911]] r. PPSD wprowadziła [[Rada Państwa (Austria)|Rady Państwa]]: [[Herman Diamand|Hermana Diamanda]] i [[Józef Hudec|Józefa Hudeca]] ze [[Lwów|Lwowa]], [[Ignacy Daszyński|Ignacego Daszyńskiego]], [[Zygmunt Marek|Zygmunta Marka]] z [[Kraków|Krakowa]], [[Zygmunt Klemensiewicz|Zygmunta Klemensiewicza]] z okręgu podkrakowskiego (wybory wygrał tu również [[Ignacy Daszyński]] i przekazał swój mandat kolejnemu kandydatowi), [[Herman Lieberman|Hermana Liebermana]] z [[Przemyśl]]a, [[Jędrzej Moraczewski|Jędrzeja Moraczewskiego]] ze [[Stryj]]a. Mandat na [[Śląsk Cieszyński|Śląsku Cieszyńskim]] odzyskał [[Tadeusz Reger]], utracił go natomiast [[Ryszard Kunicki]]. W wyborach uzupełniających w [[1913]] r. w okręgu [[Podgórze]] - [[Wieliczka]] mandat uzyskał [[Emil Boborwski]]. Tym samym PPSD posiadała 9 posłów. Wspierali ich: czeski socjalista [[Piotr Cingr]] oraz [[Semen Wityk]] z Ukraińskiej Partii Socjalno-Demokratycznej. PPSD uzyskała 70.653 głosy na 23 kandydatów.
Ostatni sukces PPSD uzyskała w niepodległej Polsce. W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1919 roku|wyborach parlamentarnych w 1919 roku do Sejmu Ustawodawczego]]. W zachodnie części [[Galicja|Galicji]] PPSD uzyskała 174.417 głosów (18% głosów ogółem i 39% głosów w miastach), wprowadzając do [[Sejm Ustawodawczy (1919-1922)|Sejmu Ustawodawczego]] 14 posłów (na ogólną liczbę 69 wybranych). Ponadto na mocy Dekretu Tymczasowego Naczelnika Państwa z [[29 listopada]] [[1918]] r. do Sejmu weszli z [[Galicja wschodnia|Galicji wschodniej]] byli członkowie [[Rada Państwa (Austria)|Rady Państwa]], w tym 3 członków PPSD, oraz zgodnie z dekretem z [[14 marca]] [[1919]] r. 4 posłów wyłonionych jako uzgodniona lista. Tym samym PPSD wyłoniła 21 posłów (35 osobowym klubie Związku Polskich Posłów Socjalistycznych).
== Cele działania ==
Linia 24 ⟶ 28:
W marcu [[1918]] opowiedziała się za odbudową niepodległej Polski jako państwa [[Demokracja parlamentarna|demokracji parlamentarnej]] z rozbudowanym ustawodawstwem socjalnym i reformą rolną. W październiku 1918 współorganizowała w [[Kraków|Krakowie]] [[Polska Komisja Likwidacyjna|Polską Komisję Likwidacyjną]], a w listopadzie w [[Lublin]]ie [[Rząd Ignacego Daszyńskiego|Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej]] (przywódca partii [[Ignacy Daszyński]] został premierem).
PPSD liczyła ok. 15 tys. członków (głównie robotników i inteligentów), zorganizowanych w 6 okręgach i kierowanych przez Komitet Wykonawczy. W [[1919]]r. liczebność partii szacowano już na 35 tys.
Patronowała działalności wielu organizacji społecznych, kulturalno-oświatowych i zawodowych (Siła, Bruderlichkeit). W kwietniu [[1919]], wraz z [[Polska Partia Socjalistyczna - Frakcja Rewolucyjna|PPS - Frakcją Rewolucyjną]] i [[Polska Partia Socjalistyczna Zaboru Pruskiego|PPS zaboru pruskiego]], połączyła się w [[Polska Partia Socjalistyczna|Polską Partię Socjalistyczną]]. Czołowi działacze: [[Ignacy Daszyński]], [[Jędrzej Moraczewski (polityk)|Jędrzej Moraczewski]], [[Herman Diamand]], [[Zygmunt Marek]], [[Herman Lieberman]], [[Bolesław Drobner]], [[Tadeusz Reger]], [[Zygmunt Żuławski]]. Organy prasowe: "[[Robotnik (gazeta)|Robotnik]]", "[[Naprzód]]", "Robotnik Śląski", "Praca", "Ognisko".
| |||