Wojna zimowa: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Przebieg wojny ==

Armia Czerwona przekroczyła granicę na [[Przesmyk Karelski|Przesmyku Karelskim]] [[30 listopada]] [[1939]]. Najpierw próbowano rozpoznać walką wysunięte umocnienia grupy "M". Działania te zostały wstrzymane na dwa dni przez siły osłonowe, które musiały się wycofać, ponieważ obrona tworzona przez grupę "M" została przełamana, a grupa "U" została zagrożona okrążeniem i odcięciem. Od trzeciego do piątego dnia starć siły radzieckie próbowały się przedrzeć przez odcinek umocnień grupy "R" i pozostałości po grupie "M". Dowództwo fińskie podjęło wtedy decyzję o wycofaniu oddziałów osłonowych na [[Linia Mannerheima|Linię Mannerheima]]. Wojska radzieckie dotarły do niej 6. dnia, a na niektórych odcinkach, w wyniku działań opóźniających Finów, nawet 11. dnia (Finowie stracili ok. 100 ludzi). W początkowej fazie natarcia duże trudności w osiągnięciu jakichkolwiek postępów w terenie sprawiały Armii Czerwonej rozbudowane [[pole minowe|pola minowe]] oraz liczne pułapki i [[fugas|miny-fugasy]]. Trudności te potęgował jeszcze fakt, iż atakujący na początku nie posiadali wykrywaczy min, które zostały dostarczone na front dopiero kilkanaście dni po ataku. Nie lada zadaniem okazało się także wykrycie fińskich stanowisk ogniowych, które zostały doskonale zamaskowane i raziły swoim celnym ogniem z niewiadomych kierunków.

 

=== Ofensywa grudniowa ===

[[Plik:Carl Gustaf Emil Mannerheim.jpg|thumb|130px|[[Carl Gustaf Mannerheim]]]]

Po intensywnym przygotowaniu artyleryjskim pojawiły się czołgi, które jednak zostały zatrzymane. W niektórych rejonach czołgom udało się osiągnąć pozycje fińskie, ale i tam po odwrocie wspierającej czołgi piechoty stały się one łatwym łupem, były niszczone m.in. za pomocą improwizowanej broni takiej jak [[koktajl Mołotowa|koktajle Mołotowa]] i wiązki granatów. Po pierwszym dniu ponad 20 wozów zostało zniszczonych na obszarze Lähde. Następnego dnia główna oś ataku była skierowana właśnie w to miejsce. Tym razem uderzenie wspierało 70 czołgów. Niektóre z nich zostały zniszczone przez artylerię, która wyrządziła również duże szkody piechocie, co jednak nie zatrzymało ataku. Tego dnia Rosjanie znów wdarli się na pozycje obrońców, ale tak jak poprzednio nie zdołali ich utrzymać. 19. dnia wioska Summa znów została zaatakowana, jednak czerwonoarmiści musieli się tu wycofać, tracąc jednocześnie 20 czołgów. Ofensywa grudniowa załamała się. Rosjanie stracili wielu żołnierzy oraz 52 czołgi w ciągu zaledwie 3 dni. Fińskie straty w 22. dniu walk wynosiły: 744 zabitych i 1225 rannych. Taki uszczerbek spowodował, że zagrożone zostały umocnienia i dlatego Mannerheim zdecydował się na ściągnięcie rezerw, które miały posłużyć do ewentualnej kontrofensywy.

 

 

=== Sytuacja w rejonie jeziora Ładoga ===

Na północnym brzegu jeziora [[Ładoga]] Armia Czerwona zaatakowała większymi siłami niż spodziewali się tego obrońcy. Cztery dywizje posuwały się głównymi drogami. Już 2 grudnia 13 dywizja fińska musiała opuścić swoją główną linię obrony w [[Tulemajoki]], a na południe od [[Suojarwi|Suojärvi]] niektóre oddziały fińskie znajdowały się w odwrocie. Tego samego dnia dowództwo nakazało kontratak wzdłuż drogi Loimola-Suojärvi. Uderzenie zakończyło się fiaskiem, a Finowie zatrzymali się na linii rzeki Kollaa, gdzie dopiero udało im się zatrzymać postępy wojsk radzieckich. Te niepowodzenia spowodowały odwołanie gen. majora [[Juho Heskainen]]a i zastąpienie go gen. mjr. [[Woldemar Hägglund|Woldemarem Hägglundem]]. Na drodze do Tolvajärvi wróg atakował linie fińskie wzdłuż Aittojoki, niektóre oddziały musiały się wycofać (gdzieniegdzie zapanowała panika). 5. dnia czerwonoarmiści uderzyli na [[Ägläjärvi]] i odnieśli tam pełen sukces, zmuszając obrońców do odwrotu.

 

 

Mimo tych wysiłków [[Armia Czerwona]] w dalszym ciągu parła niepowstrzymana. Wojska fińskie były już w stanie graniczącym z paniką. Zdecydowano się na natychmiastowy kontratak w celu podniesienia morale. W sile dwóch kompanii płk [[Aaro Pajari]] posuwał się wokół południowej części Tolvajärvi. Poprzez zamarznięte jezioro poprowadził atak na Rosjan przebywających w Kivisalmi i pokonał ich. To zwycięstwo bardzo ożywiło armię fińską i wniosło w nią nowego ducha. Rosyjska 139 dywizja nie została jednak całkowicie zniszczona i następnego dnia podjęła akcje zaczepne, dążąc do okrążenia obrońców. Na północ od jeziora [[Tolvajärvi]] czerwonoarmiści napotkali fińskie tabory zaopatrzeniowe i zagrozili tyłom. Płk Pajari po powrocie z narady dowódczej zebrał 100 ludzi i uderzył na te oddziały. Później z pomocą przyszły inne jednostki fińskie.

Zaciekłe walki trwały cały dzień i ostatecznie zakończyły się odwrotem Rosjan. Nieprzyjaciel został także powstrzymany na południowym skrzydle, jeden z batalionów uderzył na Lotisaari (dużą wyspę na zamarzniętym jeziorze) i po całym dniu walk zniszczył cały regiment radziecki. Teraz Finowie zamierzali uderzyć w sam środek sił nieprzyjacielskich, jednak odkąd nie udało się zamknąć okrążenia oddziałów wroga na północy, tak teraz plan ten wydawał się nie mieć sensu. Pajari zdecydował się mimo to zaatakować. Prowadzący natarcie [[pluton (wojsko)|pluton]] przemieszczał się po lodzie, jednak z jego pierwotnego składu na drugi brzeg dostało się jedynie 8 ludzi, reszta zginęła. Pomimo tych strat atak był kontynuowany i fińskim oddziałom w niektórych miejscach udało się przełamać obronę radziecką. Teraz Pajari rzucił na Rosjan wszystkie siły jakie posiadał i pod koniec dnia zajął wszystkie pozycje rosyjskie. Zginęło tysiąc czerwonoarmistów, Finowie zdobyli dużo sprzętu (m.in. 20 czołgów i baterię dział). Także straty atakujących były duże (około 100 zabitych i 200 rannych), ale takie zwycięstwo było krzepiące. Była to naprawdę wyjątkowa sytuacja, gdy wojska fińskie rozgromiły Rosjan w ataku czołowym.