José Santos Zelaya: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Popups: Ujednoznacznienie linku z San José na San José (prowincja San José), WP:SK
m poprawa linków
Linia 1:
[[Plik:JZelaya.jpg|right|thumb|José Santos Zelaya]]
{{Polityka Nikaragui}}
'''José Santos Zelaya''' (ur. [[1 października]] [[1853]] w [[Managua (miasto)|Managui]] -, zm. [[17 maja]] [[1919]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]) - prezydent [[Nikaragua|Nikaragui]], podjął próbę podporządkowania sobie krajów [[Ameryka Środkowa|Ameryki Środkowej]].
 
=== Biografia ===
Urodził się w zamożnej rodzinie plantatorów kawy. Ukończył szkołę w [[Granada|Granadzie]], następnie kontynuował edukację we [[Francja|Francji]]. Po powrocie do Nikaragui w 1876 roku rozpoczął aktywną działalność polityczną, występując przeciwko rządzącym krajem konserwatystom. Na początku lat dziewięćdziesiątych XIX-tego wieku w łonie Partii Konserwatywnej zaczęły nasilać się konflikty wewnętrzne, doprowadzając do upadku rządu [[Roberto Sacasa]]. W rezultacie konserwatyści stracili władzę i w lipcu 1893 roku Zelaya objął urząd prezydenta. Nowy prezydent przystąpił do realizacji ambitnego planu robót publicznych, budowy nowych szkół i podniesienia wynagrodzenia nauczycieli. Podjęto prace nad rozbudową sieci dróg i połączeń kolejowych. Wiele uwagi poświęcił Zelaya poprawie sytuacji rolnictwa i rozbudowie Managui.
 
W swoich działaniach politycznych Zelaya nie krępował się zbytnio regułami demokracji. Za pomocą fałszerstw i nadużyć zapewniał sobie regularne zwycięstwa w kolejnych wyborach prezydenckich. Od zagranicznych przedsiębiorców bez skrępowania pobierał łapówki w zamian za przyznawanie im różnych koncesji i przywilejów. Na arenie międzynarodowej podjął próbę podporządkowania innych krajów Ameryki Środkowej. W 1906 roku odmówił wzięcia udziału w konferencji państw środkowoamerykańskich w [[San José (prowincja San José)|San José]] i rozpoczął działania wojenne przeciwko [[Honduras]]owi. Jego wojska zajęły stolicę Hondurasu [[Tegucigalpa|Tegucigalpę]] i obaliły rząd tego kraju. Następnie Zelaya skierował się przeciwko [[Salwador]]owi, próbując wywołać w tym kraju rewolucję. Posunięcia te doprowadziły do interwencji [[USAStany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które w 1907 roku zwołały w [[Waszyngton]]ie kolejną konferencję państw Ameryko Środkowej, która podjęła rezolucję nakazującą zakończenie wszelkich sporów. Zelaya jednak złamał to porozumienie. Wówczas władze amerykańskie postanowiły poprzeć w Nikaragui konserwatystów i doprowadzić do jego obalenia. W 1909 roku po rozstrzelaniu przez władze nikaraguańskie dwóch amerykańskich najemników, Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Nikaraguą. W grudniu 1909 roku wsparta przez Stany Zjednoczone koalicja państw środkowoamerykańskich zmusiła Zelayę do ustąpienia ze stanowiska. Były prezydent wyjechał z Nikaragui. Początkowo schronił się w [[Meksyk]]u, potem zamieszkał w Nowym Jorku.
 
{{DEFAULTSORT:Zelaya, José Santos}}