Strategic Arms Limitation Treaty (II): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Matrek (dyskusja | edycje)
Linia 1:
[[GrafikaPlik:Carter Brezhnev sign SALT II.jpg|right|thumb|Podpisanie porozumienia przez głowy państw ZSRR i USA]]
 
'''Strategic Arms Limitation Treaty (SALT II)''' – druga runda rokowań w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych między [[Stany Zjednoczone|USA]] a [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], zakończona podpisaniem traktatu ustalającego limity ilościowe i jakościowe systemów broni strategicznej.
 
== Negocjacje ==
W dniach od 27 czerwca do 3 lipca [[1974]] r. doszło do spotkania w Moskwie [[Leonid Breżniew|BreżniewBreżniewa]]a z [[Richard Nixon|Nixonem]]em, którego pozycja w związku z aferą [[afera Watergate|Watergate]] była już bardzo osłabiona. Było to ostatnie spotkanie obu przywódców. Wyniki tego szczytu okazały się nader skromne. Objęły układ pozwalający na utrzymanie tylko jednego systemu obrony przeciw [[Rakietowy pocisk balistyczny|pociskom balistycznym]], a nie dwóch jak postanowiono w [[1972]] r. traktatem [[TraktatAnti-Ballistic Missile ABMTreaty|ABM]].
 
Nadspodziewanie poważne wyniki osiągnęli [[Gerald Ford]] i [[Leonid Breżniew]] podczas zapoznawczego spotkania we [[Władywostok]]u, na którym ustalono wstępnie, że w wyniku porozumienia SALT II obydwie strony zredukują arsenał środków przenoszenia [[broń jądrowa|broni jądrowej]] do 2300 sztuk (sumaryczna liczba dozwolonych środków przenoszenia w systemach morskich, lądowych oraz lotniczych), przy czym tylko 1320 z nich wyposażonych może być w wielogłowicowe ładunki nuklearne. Układ SALT II, w znacznej mierze opierający się na uzgodnionych we Władywostoku zasadach, podpisany został [[18 czerwca]] [[1979]] r. podczas szczytu w Wiedniu, na którym spotkali się [[Jimmy Carter]] i [[Leonid Breżniew]]. Już w chwili podpisywania budził on liczne wątpliwości i nie został ratyfikowany przez [[Senat Stanów Zjednoczonych|Senat USA]]. Bezpośrednim powodem braku zgody na ratyfikację, była [[Radziecka interwencja w Afganistanie|radziecka inwazja na Afganistan]]. Zarówno jednak prezydent [[Jimmy Carter]] jak i prezydent [[Ronald Reagan]] zgadzali się stosować postanowienia nieratyfikowanego traktatu, o ile będzie je stosował Związek Radziecki. Podobną deklarację złożył I Sekretarz KC KPZR Leonid Breżniew.
 
== Kulisy porozumień ==
[[GrafikaPlik:SS20 irbm.jpg||right|thumb|RSD-10 Pionier ([[RSD-10 Pionier|SS-20 Saber]])]]
Głównym powodem rozpoczęcia rozmów, były rozmieszczone w Europie radzieckie pociski [[Intermediate-Range Ballistic Missile|pośredniego zasięgu]] [[RSD-10 Pionier|Pionier]] (SS-20). Chcąc utrzymać równowagę na starym kontynencie, prezydent USA J. Carter, prezydent [[Francja|Francji]] [[Valéry Giscard d'Estaing|V. Giscard d'Estaing]], kanclerz [[Niemcy|RFN]] [[Helmut Schmidt|H. Schmidt]] oraz premier brytyjski [[James Callaghan|J. Callaghan]] podczas obrad w [[Gwadelupa|Gwadelupie]] podjęli [[6 stycznia]] [[1979]] r. jedną z najważniejszych decyzji strategicznych Zachodu po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]]. Zdecydowali o rozmieszczeniu w Europie 464 nowoczesnych [[Pocisk manewrujący|pocisków manewrujacych]] [[BGM-109 Tomahawk]] i 108 nie mniej pocisków balistycznych [[MGM-31A Pershing I|MGM-31 Pershing]]. Decyzja ta połączona była z ofertą niezwłocznych rozmów rozbrojeniowych na temat broni średniego zasięgu. Gospodarka radziecka nie była w stanie w tak krótkim czasie wyprodukować porównywalnej broni. W rezultacie [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] musiał albo powrócić do polityki odprężenia i wycofać rakiety SS-20, albo pogodzić się z tymczasową przewagą militarna [[NATO]] i jednocześnie uruchomić ogromne środki finansowe, konieczne do technologicznego współzawodnictwa z Zachodem.
 
== Zobacz też ==
* [[Strategic Arms Limitation Treaty (I)|SALT I]]
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Patek | imię=Artur | nazwisko2= Rydel | imię2=Jan | nazwisko3= Węc | imię3=Janusz Józef | nazwisko4= Mania | imię4=Andrzej | nazwisko5= Czekalski | imię5=Tadeusz | inni= | tytuł= Najnowsza historia świata. T. 2, 1963-1979 | data=2009 | wydawca=Wydawnictwo Literackie | miejsce=Kraków | isbn=978-83-08-04287-8 | strony=}}
 
{{Zimna wojna}}
 
[[Kategoria:Zimna wojna]]
[[Kategoria:Układy kontroli zbrojeń]]
Linia 24 ⟶ 25:
[[ca:Acords SALT]]
[[de:Strategic Arms Limitation Talks]]
[[en:Strategic Arms Limitation Talks#SALT_IISALT II]]
[[es:SALT II]]
[[en:Strategic Arms Limitation Talks#SALT_II]]
[[fr:Négociations sur la limitation des armements stratégiques]]
[[he:סאל"ט]]