Marsz na Rzym: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
interpunkcja
Plushy (dyskusja | edycje)
LiveRC: Anulowanie modyfikacji użytkownika 83.24.228.247; cofnięcie do wersji autora Shalom
Linia 6:
 
W obliczu groźby rewolty [[komunizm|komunistycznej]] Mussolini, stojący na czele ruchu faszystowskiego (''fasci''), jawił się jako mąż opatrznościowy. Umiarkowana lewica ceniła go za społeczny radykalizm. Nacjonalistom odpowiadały jego patriotyzm i militaryzm. Kościół i konserwatyści traktowali go jako mniejsze zło.
 
gvgfkuhguhgkuguglkjhouiyhilguylfctgvgvhkvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvw którym spore znaczenie miało skrzydło [[anarchosyndykalizm|anarchosyndykalistyczne]]) w dolinie [[Pad (rzeka)|Padu]]. [[Związek zawodowy|Związki zawodowe]] były rozwiązywane, a lewicowi burmistrzowie rezygnowali ze swoich funkcji. Faszyści znaleźli się na liście wyborczej Unii Narodowej [[Giovanni Giolitti|Giovanniego Giolittiego]] w wyborach w maju 1921 r., wprowadzając do parlamentu 36 posłów. Wówczas Mussolini wycofał swe poparcie dla Giolittiego i zawarł tymczasowy rozejm z socjalistami w lecie 1921 r., znany jako "pakt pacyfikacyjny". To doprowadziło do konfliktu z najbardziej fanatycznym skrzydłem ruchu faszystowskiego i jego przywódcami, nazywany ''rasami''. W lipcu 1921 r. Giolitti spróbował rozwiązać ''Squadristi'', jednak bezskutecznie. W ten sposób jego stosunki z faszystami zostały zerwane, a listopadzie 1921 r. Mussolini zaadaptował większość nacjonalistycznego i konserwatywnego programu, tworząc [[Narodowa Partia Faszystowska|Narodową Partię Faszystowską]], która już w lipcu 1922 r. liczyła 700 tys. członków. W sierpniu rozpoczął się antyfaszystowski [[strajk generalny]], który został jednak zdławiony. Gdy Mussolini dowiedział się, że premier [[Luigi Facta]] polecił [[Gabriele d'Annunzio]] zorganizowanie dużej demonstracji w dniu 4 listopada 1922 r. w związku z rocznicą zwycięstwa w wojnie światowej, zdecydował się na podjęcie radykalnych działań, aby przejąć władzę i pozbyć się potencjalnej konkurencji.
W marcu 1919 r. Mussolini założył pierwszy [[Związki Kombatanckie|Związek Kombatancki]] (''Fasci Italiani di Combattimento''), na początku tzw. "dwóch czerwonych lat" (''biennio rosso''), czyli okresu dominacji agitacji socjalistycznej. Jako polityk poniósł porażkę w wyborach w październiku 1919 r. Ale w wyniku wyborów w 1921 r. udało mu się wejść do [[parlament]]u.
 
gvgfkuhguhgkuguglkjhouiyhilguylfctgvgvhkvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvwCzęścią ruchu faszystowskiego były tzw. [[Milicja Faszystowska|Czarne Koszule]] (''Squadristi''). W sierpniu 1920 r. ta formacja milicyjna została użyta do złamania strajku w fabryce [[Alfa Romeo]] w [[Mediolan]]ie. W październiku 1920 r., po zabójstwie prawicowego radnego w [[Bolonia|Bolonii]], Czarne Koszule rozpoczęły walki z ruchem socjalistycznym (w którym spore znaczenie miało skrzydło [[anarchosyndykalizm|anarchosyndykalistyczne]]) w dolinie [[Pad (rzeka)|Padu]]. [[Związek zawodowy|Związki zawodowe]] były rozwiązywane, a lewicowi burmistrzowie rezygnowali ze swoich funkcji. Faszyści znaleźli się na liście wyborczej Unii Narodowej [[Giovanni Giolitti|Giovanniego Giolittiego]] w wyborach w maju 1921 r., wprowadzając do parlamentu 36 posłów. Wówczas Mussolini wycofał swe poparcie dla Giolittiego i zawarł tymczasowy rozejm z socjalistami w lecie 1921 r., znany jako "pakt pacyfikacyjny". To doprowadziło do konfliktu z najbardziej fanatycznym skrzydłem ruchu faszystowskiego i jego przywódcami, nazywany ''rasami''. W lipcu 1921 r. Giolitti spróbował rozwiązać ''Squadristi'', jednak bezskutecznie. W ten sposób jego stosunki z faszystami zostały zerwane, a listopadzie 1921 r. Mussolini zaadaptował większość nacjonalistycznego i konserwatywnego programu, tworząc [[Narodowa Partia Faszystowska|Narodową Partię Faszystowską]], która już w lipcu 1922 r. liczyła 700 tys. członków. W sierpniu rozpoczął się antyfaszystowski [[strajk generalny]], który został jednak zdławiony. Gdy Mussolini dowiedział się, że premier [[Luigi Facta]] polecił [[Gabriele d'Annunzio]] zorganizowanie dużej demonstracji w dniu 4 listopada 1922 r. w związku z rocznicą zwycięstwa w wojnie światowej, zdecydował się na podjęcie radykalnych działań, aby przejąć władzę i pozbyć się potencjalnej konkurencji.
 
== Przebieg zamachu ==
Linia 12 ⟶ 15:
Marsz został zorganizowany przez "[[kwadrumwirat]]", w składzie gen. [[Emilio De Bono]], [[Italo Balbo]] (jeden z najsłynniejszych ''rasów''), [[Michele Bianchi]] i [[Cesare Maria de Vecchi]], podczas gdy ''Duce'' nie brał udziału w tym wydarzeniu, choć pozował do zdjęć z maszerującymi faszystami. W przygotowaniach do zamachu stanu brali udział także generałowie [[Gustavo Fara]] i [[Sante Ceccherini]], a także [[markiz]] [[Dino Perrone Compagni]] oraz [[Ulisse Igliori]].
 
W październiku [[192561922]] roku odbyło się w [[Neapol]]u zgromadzenie głównych sił faszystowskich. Mussolini, przemawiając do 60 tys. swych zwolenników na Piazza del Plebiscito, mówił: {{Cytat|''Dążymy do rządzenia narodem... albo dadzą nam władzę, albo ją weźmiemy, zbiegając do Rzymu i chwytając za gardło nędzną klasę panujących polityków''<ref>{{cytuj stronę| url =http://kalendarium.polska.pl/wydarzenia/article.htm?id=93050 | tytuł =Początki ruchu faszystowskiego we Włoszech | data dostępu = 18 lipca 2009| autor =Bartłomiej Kozłowski | opublikowany =Polska.pl | data =2004 | język =pl }}</ref>.}} Nastąpiła pełna mobilizacja faszystowskich bojówek - Czarnych Koszul. 26 października były premier [[Antonio Salandra]] ostrzegł urzędującego szefa rządu Luigiego Factę, że Mussolini przygotowuje zamach stanu i domaga się jego rezygnacji. Ten drugi jednak nie uwierzył w te doniesienia. Sam Mussolini nie brał udziału w zamachu, ale pozostał w [[Mediolan]]ie, czekając tam na jego rezultaty. Gdy rozpoczął się "marsz na Rzym", zbliżające się do stolicy oddziały ''Czarnych Koszul'' skłoniły rząd do przygotowania dekretu o wprowadzeniu [[stan wojenny|stanu wojennego]]. Dekret ten nie został jednak wprowadzony w życie, ponieważ król [[Wiktor Emanuel III]] odmówił jego podpisania<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Carsten | imię =Francis Ludwig | autor link = | tytuł =The Rise of Fascism | wydawca =University of California Press | miejsce = | rok =1982 | strony =64 | isbn =0520046439 }}</ref>. 28 października król przekazał władzę Mussoliniemu.
 
W samym marszu wzięło udział mniej niż 30 tys. osób, ale monarcha obawiał się wybuchu [[wojna domowa|wojny domowej]]. 29 października 1922 r. Mussolini otrzymał misję utworzenia rządu. W tym samym czasie ok. 25 tys. Czarnych Koszul paradowało w Rzymie. Formalnie Mussolini przejął władzę zgodnie z włoską konstytucją. Wielu przemysłowców i handlowców wierzyło, że będą w stanie nim sterować, zwłaszcza że w swych wcześniejszych przemówieniach i pismach opowiadał się za wolnym rynkiem i [[leseferyzm]]em<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Carsten | imię =Francis Ludwig | autor link = | tytuł =The Rise of Fascism | wydawca =University of California Press | miejsce = | rok =1982 | strony =76 | isbn =0520046439 }}</ref>. Tak się jednak nie stało - po 10 czerwca 1924 r. i morderstwie [[Giacomo Matteotti]]ego, Mussolini wprowadził we Włoszech swą [[dyktatura|dyktaturę]].