Wyspa kanałowa w Bydgoszczy: Różnice pomiędzy wersjami

'''Wyspa kanałowaKanałowa''' – dawna wyspa w [[Śródmieście (Bydgoszcz)|strefie śródmiejskiej]] [[Bydgoszcz]]y, oddzielona od zwartego terytorium miasta rzeką [[Brda|Brdą]] oraz dwoma odcinkami [[Kanał Bydgoski|kanałuKanału bydgoskiegoBydgoskiego]]. Istnieje od [[1912]] r. W [[1971]] r. wskutek zasypania odcinka starego kanałuKanału bydgoskiegoBydgoskiego jest częściowo połączona z terytorium miasta [[Bydgoszcz]]y. W tej sytuacji nazwa „wyspa” przedstawia pojęcie historyczne i zwyczajowe, w mniejszym stopniu odnosi się natomiast do obecnego układu przestrzennego.

Kształt wyspyWyspy jest wydłużony na kierunku wschód-zachód. Jej długość wynosi ok. 3 km i szerokość 1 km. Północną granicę stanowi rzeka [[Brda]], wschodnią rzeka [[Młynówka (Bydgoszcz)|Młynówka]], północno-zachodnią 1,6– kilometrowy odcinek [[Kanał Bydgoski|kanałuKanału bydgoskiegoBydgoskiego]] przekopany w [[1912]] r., zaś południową stary odcinek [[Kanał Bydgoski|kanałuKanału bydgoskiegoBydgoskiego]] zbudowany w [[1774]] r. Połączeniem ze zwartym terytorium miejskim jest zasypany odcinek starego kanałuKanału w części południowo-wschodniej na długości ok. 800 m (od [[Mosty Solidarności w Bydgoszczy|mostów Solidarności]] do Ronda Grunwaldzkiego).

Wyspa kanałowaKanałowa jest częściowo utożsamiana z dzielnicą [[Okole (osiedle w Bydgoszczy)|Okole]], która w całości się na niej mieści. Wschodnia część wyspy jest zabudowana kamienicami pochodzącymi w większości z II połowy [[XIX wiek]]u i początku [[XX wiek|XX]]. Znajduje się tu również najstarszy zachowany cmentarz bydgoski – [[Cmentarz Starofarny w Bydgoszczy|Starofarny]]. Głównymi osiami komunikacyjnymi są ulice: Grunwaldzka i [[Ulica Królowej Jadwigi w Bydgoszczy|Królowej Jadwigi]]. Przez północną i zachodnią część obszaru prowadzą linie kolejowe: [[Linia kolejowa nr 18|nr 18]] [[Bydgoszcz]]-[[Piła (miasto)|Piła]] i [[Linia kolejowa nr 131|nr 131]] [[Bydgoszcz]]-[[Inowrocław]].

Południowa część wyspyWyspy kanałowejKanałowej przylegająca do starego kanałuKanału jest integralną częścią parku pod nazwą: [[planty nad kanałem bydgoskim]]. Znajdują się tam trzy zabytkowe, dostępne do zwiedzania [[Śluza wodna|śluzy]], których konstrukcja pochodzi z lat [[1800]]-[[1810]]:

Pierwszym etapem, który umożliwił powstanie wyspyWyspy kanałowejKanałowej w [[Bydgoszcz]]y była budowa [[Kanał Bydgoski|kanałuKanału bydgoskiegoBydgoskiego]] w latach [[1773]]-[[1774]]. Na 3-kilometrowym odcinku kanałuKanału od połączenia z [[Brda|Brdą]] zbudowano 6 [[Śluza wodna|śluz wodnych]], a od [[1805]] r. rozpoczęto zadrzewianie tego obszaru, który po kilkudziesięciu latach stał się największym miejskim [[Planty nad kanałem bydgoskim|parkiem]], od II połowy [[XIX wiek|XIX w.]] miejskim centrum wypoczynkowo-rozrywkowym.

Obszar w widłach [[Brda|Brdy]] i [[Kanał Bydgoski|kanałuKanału bydgoskiegoBydgoskiego]] został nazwany Colonie Wilczak, a następnie '''Schleusenau'''. Początkowo znajdowały się na tym obszarze 4 folwarki, w tym 2 dzierżawione, a w I połowie [[XIX wiek]]u nabyte na własność przez rodzinę Petersonów. W [[1850]] r. część terenu została sprzedana pod budowę [[Pruska Kolej Wschodnia|Pruskiej Kolei Wschodniej]] wiodącej z [[Berlin]]a przez [[Bydgoszcz]] do [[Królewiec|Królewca]]. W II połowie [[XIX wiek]]u wschodnią część obszaru rozparcelowano tworząc sieć ulic. Wzdłuż nich budowano kamienice czynszowe oraz domy otoczone ogrodami.

W latach [[1910]]-[[1915]] dokonano modernizacji [[Kanał Bydgoski|kanałuKanału bydgoskiegoBydgoskiego]] poprzez budowę nowego cieku wodnego (z dwoma śluzami) o długości 1,63 km, od [[Brda|Brdy]] powyżej [[Mosty kolejowe w Bydgoszczy|mostów kolejowych]] do [[Kanał Bydgoski|kanału bydgoskiego]] poniżej [[Śluza VI Bronikowskiego|VI śluzy]].

W ten sposób powstała '''wyspaWyspa kanałowaKanałowa''' otoczona ze wszystkich stron wodami, która mieściła na swoim obszarze gminę podmiejską Okole (Schleusenau).

W latach [[1970]]-[[1972]] r. w ramach budowy drogowej trasy przelotowej, zasypano część starego odcinka [[Kanał Bydgoski|kanałuKanału bydgoskiegoBydgoskiego]] (od [[Śluza Miejska w Bydgoszczy|śluzyŚluzy miejskiejMiejskiej]] do [[Śluza III Grunwaldzka|śluzy III]] włącznie) wraz z mostem i śluzami. Ciek wodny poprowadzono podziemnym kolektorem, zaś dawna wyspaWyspa kanałowaKanałowa zyskała stałe połączenie z przedmieściem Poznańskim.

Na terenie wyspyWyspy kanałowejKanałowej znajduje się '''stylowa zabudowa''' czynszowa z końca [[XIX wiek]]u, a także zabytkowe budynki administracyjne i sakralne. Kluczowym zabytkiem jest [[Kanał Bydgoski]] (stary jak i nowy odcinek) z systemem śluz.