Giuseppe Piazzi: Różnice pomiędzy wersjami

W [[1764]] Piazzi wstąpił do zakonu [[Teatyni|Teatynów]] w [[Mediolan]]ie, by w [[1779]] zostać profesorem [[teologia|teologii]] w [[Rzym]]ie. Od [[1780]] wykładał [[matematyka|matematykę]] wyższą w Akademii w Palermo. Wkrótce uzyskał od wicekróla [[Sycylia|Sycylii]] fundusze na budowę [[obserwatorium astronomiczne|obserwatorium astronomicznego]]go. W celu zdobycia doświadczenia oraz niezbędnego sprzętu udał się do [[Francja|Francji]] oraz [[Anglia|Anglii]], gdzie współpracował z takimi naukowcami jak [[William Herschel]], [[Nevil Maskelyne]], [[Jérôme Lalande]], czy konstruktor przyrządów astronomicznych [[Jesse Ramsde]]. Piazzi pozyskał między innymi [[koło wertykalne]] oraz [[instrument przejściowy]], które w [[1789]] umieszczono na szczycie wieży królewskiego pałacu w Palermo. Obserwacje rozpoczął w maju [[1791]], pierwsze raporty opublikowano na początku [[1792]]. Było to wówczas najbardziej wysunięte na południe obserwatorium w Europie, a zatem umożliwiało obserwacje rejonów nieba niedostępnych nigdzie indziej. Początkowo Piazzi zajmował się pomiarami nachylenia [[ekliptyka|ekliptyki]], [[paralaksa|paralaks]] [[gwiazda|gwiazd]], [[aberracja światła|aberracji światła]] oraz długości [[rok tropiczny|roku tropicznego]]. Rozpoczął prace nad własnym katalogiem gwiazd. W [[1803]] opublikował listę 6748 gwiazd (''Praecipuarum stellarum inerrantium positiones mediae ineunte saeculo decimonono ex observationibus habitis in specula panoramitana ab anno 1792 ad annum 1802''), a w [[1814]] uzupełnił ją katalogiem kolejnych 7646 obiektów. Obydwie prace zostały nagrodzone przez [[Institut de France|Instytut Francuski]].

[[GrafikaPlik:Piazzi Cerere.jpg|right|thumb|160px|Strona tytułowa książki Piazziego ''Della scoperta del nuovo pianeta Cerere Ferdinandea, ottavo tra i primarj del nostro sistema solare'' ("''Na odkrycie planety Ceres Ferdinandea, ósmej ze znanych w naszym systemie słonecznym''"), opisującej odkrycie Ceres, 1802.]]

Podczas obserwacji nieba w nocy na przełomie [[1800]] i [[1801]] roku, Piazzi dostrzegł w gwiazdozbiorze [[Byk (gwiazdozbiór)|Byka]] obiekt, którego nie było na żadnej mapie. Początkowo uznał go za nieznaną dotąd gwiazdę, jednak w ciągu kolejnych nocy obiekt przemieścił się na tle gwiazd. Piazzi nabrał przekonania, że ma do czynienia z [[planeta|planetą]]. Mimo to, 24 stycznia przezornie ogłosił odkrycie jako [[kometa|kometę]], a swe przypuszczenia zawarł w liście do przyjaciela, także astronoma [[Barnaba Oriani|Barnaby Orianiego]]<ref>http://www.astropa.unipa.it/versione_inglese/Hystory/BODE'S_LAW.htm#8a</ref>. Nie był w stanie obserwować obiektu wystarczająco długo (11 lutego zniknął w blasku Słońca), aby wyznaczyć jego orbitę znanymi wówczas metodami. Pełny opis obserwacji wysłał do Orianiego, [[Johann Elert Bode|Bodego]] i [[Jérôme Lalande|Lalande'a]]. Pomocna okazała się wynaleziona przez młodego matematyka [[Carl Friedrich Gauss|Carla Gaussa]] metoda wyznaczania orbity na podstawie trzech obserwacji. Gauss przesłał swoje wyliczenia do barona [[Franz Xaver von Zach|von Zacha]], który [[31 grudnia]] 1801 odnalazł zagubiony obiekt. Stało się jasne, że w niczym nie przypomina on komety, ale raczej małą planetę. Dodatkowo znajdował się on niemal dokładnie tam, gdzie położenie planety przewidywała [[reguła Titiusa-Bodego]]. Ceres otrzymała własny symbol [[GrafikaPlik:1 Ceres (0).png|7px]] i znajdowała się jako planeta w astronomicznych publikacjach przez kolejne pół wieku.<ref>http://aa.usno.navy.mil/hilton/AsteroidHistory/minorplanets.html</ref> Okazało się jednak, że podobnych obiektów jest bardzo wiele, a ich niewielkie romiary sprawiają, że nawet przez duże teleskopy nie różnią się zbytnio od gwiazd. William Herschel jako pierwszy określił je mianem ''asteroid'' (''gwiazdo-podobnych'').

== {{Przypisy ==}}