Mani: Różnice pomiędzy wersjami

'''Mani''', znany także jako '''Manes''' i '''Manicheusz''' (ur. [[14 kwietnia]] [[216]] koło [[Seleucja nad Tygrysem|Seleucji nad Tygrysem]], zm. ok. [[276]] r. w [[Gundiszapur]]ze) – twórca [[manicheizm]]u.

Od około trzydziestego roku życia Mani podróżował (m.in. do północno-zachodnich [[Indie|Indii]], prowadząc działalność misyjną. Znalazł oparcie we władcach Persji, jednak ich przychylność skończyła się po dojściu do władzy [[Bohram I|Bohrama I]], a przede wszystkim po krytyce kapłanów zoroastryjskich. Ok. [[276]] roku Mani został na polecenie króla uwięziony w Gundiszapurze w poludniowopołudniowo - zachodniej Persji gdzie zmarlzmarł smierciaśmiercią meczenskamęczeńską. Po uplywieupływie stu lat na obszarze od Turkiestanu do Kartaginy dzialalodziałało juzjuż wiele KosciolowKościołów manichejskich; wydawalowydawało siesię ze wiara Maniego ma szanse opanowania swiataświata. Najbardziej trwale manicheizm zakorzenilzakorzenił siesię we wschodnim Turkiestanie, w roku 1000 wlasniewłaśnie tam istnialyistniały najsilniejsze sekty *.

Dzieje manichejczykow w Afryce sasą lepiej znane, gdyzgdyż stamtadstamtąd wlasniewłaśnie pochodzilpochodził ich naslynniejszynajsłynniejszy wyznawca. SwŚw. Augustyn bylbył w latach 373 - 382 manichejczykiem i chocchoć ostro pozniejpóźniej atakowalatakował swoja poprzednia wiarewiarę, nigdy nie uwolniluwolnił siesię calkowiciecałkowicie spod wplywuwpływu jej doktryn. Wydaje sie się, zeże manicheizm w Afryce wygaslwygasł po inwazjach WandalowWandalów i po oslabieniuosłabieniu kontaktowkontaktów ze Wschodem . OsrodkiemOśrodkiem ruchu manichejskiego bylabyła zachodnia Azja , Syria, i Mezopotamia. Z pism ortodoksyjnych polemistowpolemistów dzialajacychdziałających w wieku IV i na poczatkupoczątku V, jak swietyświęty Efrem czy Marek Diakon z Gazy, oraz z tworczoscitwórczości sporej grupy autorowautorów poznogreckichpóźnogreckich , syryjskich a takzetakże arabskich dowiadujemy siesię, ze wiara ta przetrwalaprzetrwała azaż do wieku X , mimo przesladowanprześladowań zarownozarówno ze strony prawowiernych chrzescijanchrześcijan, jak zaratusztrian i muzulmanowmuzułmanów.

Manicheizm wygaslwygasł, gdyzgdyż bylbył zbyt aspolecznyaspołeczny. W ciezkichciężkich czasach dlugotrwalychdługotrwałych wojen, kiedy cywilizacja bronilabroniła siesię przed atakami barbarzyncowbarbarzyńców, zadnażadna wladzawładza nie mogla tolerowactolerować wiary gloszacejgłoszącej, iziż nie wolno zabijaczabijać nawet zwierzatzwierząt; co wiecejwięcej , znaczna czesccześć wyznawcowwyznawców tej wiary wloczylawłóczyła siesię, odmawiajacodmawiając wykonywania jakiejkolwiek pracy, nie chcacchcąc podporzadkowacpodporządkować siesię swieckimświeckim zakazom, zyjacżyjąc z jalmuznyjałmużny i wywierajacwywierając silny wplywwpływ na reszteresztę spoleczenstwaspołeczeństwa .

* Steve Runciman ``Manicheizm sredniowieczny`` Wydawnictwo Ksiaznica Sp. z o.o.

* G. Flugel, Mani , s.105 - 106