Spałowanie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Edk (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Spałowanie drzew''' – obdzieranie zębami [[kora|kory]] z [[drzewo|drzew]] przez niektóre zwierzęta – [[parzystokopytne]] [[ssaki]] przeżuwające. Powodem spałowania jest zapotrzebowanie zwierząt na składniki pokarmowe zawarte w korze drzew. W lasach europejskich najczęściej spałują: [[jeleń]] i [[łoś]], rzadziej [[daniel (zwierzę)|daniel]] i [[muflon]]. Spośród zwierząt niełownych spałuje [[żubr]]. Najczęściej spałowanymi rodzajami drzew są: [[sosna]], [[dąb]], [[jesion]], [[świerk]] i [[jodła]]. Spały mogą występować na drzewach stojących lub ściętych.
 
Powodem spałowania jest zapotrzebowanie zwierząt na składniki pokarmowe zawarte w korze drzew. W lasach europejskich najczęściej spałują: [[jeleń]] i [[łoś]], rzadziej [[daniel (zwierzę)|daniel]] i [[muflon]]. Spośród zwierząt niełownych spałuje [[żubr]]. Najczęściej spałowanymi rodzajami drzew są: [[sosna]], [[dąb]], [[jesion]], [[świerk]] i [[jodła]]. Spały mogą występować na drzewach stojących lub ściętych.
Spały mają różny wygląd w zależności od [[pora roku|pory roku]], w której następuje uszkodzenie, gatunku drzewa i gatunku zwierzęcia. Jeśli kora łatwo oddziela się od drewna, rany spowodowane spałowaniem są zazwyczaj rozległe i głębokie, zwłaszcza na [[drzewa liściaste|drzewach liściastych]]. Ten rodzaj spałowania określa się jako '''spałowanie letnie''' (niekiedy wiosenne). Występuje ono wraz z wiosennym ruszaniem soków. Podczas spałowanie letniego zwierzę podcina [[siekacz|siekaczami]] korę, następnie szarpnięciem głowy odrywa łatwo oddzielające się pasmo kory. W związku z tym długość spał letnich może znacznie przewyższać zasięg głowy zwierzęcia. W okresie późnej jesieni i zimy trudno oddzielająca się kora jest zestrugiwana z pnia za pomocą siekaczy, w miejscu uszkodzenia pozostaje znaczna część [[łyko|łyka]]. Pozostawione fragmenty łyka lub rzadziej zewnętrznej warstwy kory tworzą na pniu prążkowaną powierzchnię- są to '''spały zimowe'''. Spały zimowe, o małej powierzchni pnia, znacznie łatwiej ulegają zabliźnieniu niż spały letnie.
 
Spały mają różny wygląd w zależności od [[pora roku|pory roku]], w której następuje uszkodzenie, gatunku drzewa i gatunku zwierzęcia. Jeśli kora łatwo oddziela się od drewna, rany spowodowane spałowaniem są zazwyczaj rozległe i głębokie, zwłaszcza na [[drzewa liściaste|drzewach liściastych]]. Ten rodzaj spałowania określa się jako '''spałowanie letnie''' (niekiedy wiosenne). Występuje ono wraz z wiosennym ruszaniem soków. Podczas spałowanie letniego zwierzę podcina [[siekacz|siekaczami]]ami korę, następnie szarpnięciem głowy odrywa łatwo oddzielające się pasmo kory. W związku z tym długość spał letnich może znacznie przewyższać zasięg głowy zwierzęcia. W okresie późnej jesieni i zimy trudno oddzielająca się kora jest zestrugiwana z pnia za pomocą siekaczy, w miejscu uszkodzenia pozostaje znaczna część [[łyko|łyka]]. Pozostawione fragmenty łyka lub rzadziej zewnętrznej warstwy kory tworzą na pniu prążkowaną powierzchnię- są to '''spały zimowe'''. Spały zimowe, o małej powierzchni pnia, znacznie łatwiej ulegają zabliźnieniu niż spały letnie.
Spałowanie obniża odporność drzew, może też być bezpośrednią przyczyną ich zamierania. W wyniku łamania się lub zamierania spałowanych drzew powstają w młodnikach luki utrudniające dalszy prawidłowy wzrost i rozwój [[drzewostan|drzewostanów]]. Uszkodzenie drzew ułatwia wnikanie czynników chorobotwórczych, co ma ujemny wpływ na zdrowotność drzewostanów i wartość techniczną drewna. S. prowadzi do powstania [[zabitka (wada drewna)|zabitki]] -[[wady drewna]] z grupy [[wady budowy (wada drewna)|wad budowy]].
 
Spałowanie obniża odporność drzew, może też być bezpośrednią przyczyną ich zamierania. W wyniku łamania się lub zamierania spałowanych drzew powstają w młodnikach luki utrudniające dalszy prawidłowy wzrost i rozwój [[drzewostan|drzewostanów]]ów. Uszkodzenie drzew ułatwia wnikanie czynników chorobotwórczych, co ma ujemny wpływ na zdrowotność drzewostanów i wartość techniczną drewna. S. prowadzi do powstania [[zabitka (wada drewna)|zabitki]], -[[wady drewna]] z grupy [[wady budowy (wada drewna)|wad budowy]].
 
W celu ochrony przed nadmiernym spałowaniem leśnicy czasem smarują pnie wybranych drzew [[repelenty|repelentami]].
Linia 14 ⟶ 16:
 
<gallery>
ImagePlik:Rubbing_tree_1_bialowieza_benntree.jpg|Spała na młodym dębie
ImagePlik:Rubbing_tree_2_bialowieza_benntree.jpg|Spała na młodym dębie
ImagePlik:Rubbing tree 3 bialowieza benntree.jpg|Spała na młodej sośnie
</gallery>