Ciężka jazda: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Ciężka jazda''' - ogólne określenie jednej z wielu formacji [[jazda|kawaleryjskich]], których cechą charakerystyczną było posiadanie uzbrojenia ochronnego, takiego jak [[zbroja]] i [[pancerz]].
{{Dopracować|definicja}}
 
===Taktyka===
Ciężka jazda
Ciężka kawaleria była przydatna w bezpośrednim ataku na pozycję wroga. Pancerze noszone przez jeźdźców chroniły ich przed ciosami wrogów i ułatwiały przełamywanie szeregów nieprzyjaciela. Kawaleria ta sprawdzała się na równinach, jednak waa jej było, poza dużym kosztami utrzymania i uzbrojenia, mała przydatność w trudnym terenie, zwłąszcza lesistym, górskim lub bagiennym, gdzie ciężcy jeźdźcy nie mogli wykorzystywać swojej głownej zalety - siły uderzenia.
 
===Historia===
W wyniku rozwoju wojskowości [[rycerz|rycerstwo]] zostało zastąpione przez jazdę, a później [[kawaleria|kawalerię]]. Wojownicy-indywidualiści ustąpili miejsca [[szwadron]]om taktycznym składającym się z jednakowych jeźdźców - ciężkiej jazdy. Żołnierze tacy, chronieni przez ciężkie opancerzenie, byli znakomici w walce. Wszystkie te zmiany miały na celu ochronę ciężkozbrojnych przed szybko rozwijającą się [[broń palna|bronią palną]]. [[Zbroja|Zbroję]] ciężkiej jazdy mógł przebić tylko strzał [[pistolet]]owy oddany z bardzo bliska lub kula [[muszkiet]]owa wystrzelona z najwyżej 50 kroków. [[Miecz]] czy [[szabla]] praktycznie nie były w stanie uszkodzić zbroi płytowej, chyba że napastnikowi udało się trafić w spojenie płyt. Ciężka jazda była uzbrojona w dość kosztowne pistolety z [[zamek kołowy|zamkiem kołowym]] (2-6).
Ciężka kawaleria znana już była w starożytności, stosowana między innymi w armii [[Aleksander Macedoński|Aleksandra Macedońskiego]]. W późniejszym okresie wchodziłą też w skład armi bizantyjskiej ([[katafraci]]). W średniowiecznej Europie pospolite ruszenie [[rycerstwo|rycerzy]] walczyło niemal zawsze jako ciężka kawaleria. W XVI wieku, wraz z upadkiem znaczenia rycerstwa na polu walki, ich rolę przejęły formacje ciężkiej kawalerii złożone z najemników, czyli żołnierzy zaciężnych (m.in. [[kopijnicy]]). W XVII wieku na terenie [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolitej]] pojawiła się [[husaria]], jedna z najlepszych ciężkich formacji kawaleryskich czasów nowożytnych, która paradoksalenie jeszcze w XVI wieku była jazdą lekką. W tym samym czasie na terenie [[Imperium Osmańskie|Turcji]] istniała formacja zwana [[sipahowie]], zaś na zachodzie Europy pojawili się ciężkożbrojni [[kirasjer|kirasjerzy]].
 
Wraz z rozwojem broni palnej oraz nowoczesnej [[piechota|piechoty]], formacje ciężkiej kawalerii coraz bardziej traciły na znaczeniu. Ich pancerze nie chroniły już przed pociskami z broni palnej, zaś ruchliwość i zwrotność - główna zaleta kawalerii były u ciężkiej jazdy mniejsze niż u jazdy lekkiej. Ostatnie formacje ciężkich jeźdzców - kirasjerów istniały jeszcze w XIX wieku, między innymi w armii [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]], by zniknąć w tym stuleciu na zawsze z pól bitew.
 
[[Kategoria:Historia wojskowości]]