Ciężka jazda: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m lit., poprawa linków
Linia 1:
[[Plik:Husarz1.jpg|thumb|250px|Husarz – [[Józef Brandt]]]]
'''Ciężka jazda''' - ogólne określenie jednej z wielu formacji [[jazda|kawaleryjskich]], których cechą charakterystyczną było posiadanie przez jeźdźca ciężkiego uzbrojenia ochronnego - [[zbroja|zbroi]]. Ciężka kawaleria niemal zawsze uchodziła za formację elitarną do której należeć mogli tylko przedstawiciele najwyższych warst społecznych. Wiązało się to zapewne z dużymi kosztami zbroi i ekwipunku jeźdźca.
 
'''Ciężka jazda''' - ogólne określenie jednej z wielu formacji [[jazda|kawaleryjskich]], których cechą charakterystyczną było posiadanie przez jeźdźca ciężkiego uzbrojenia ochronnego - [[zbroja|zbroi]]. Ciężka kawaleria niemal zawsze uchodziła za formację elitarną do której należeć mogli tylko przedstawiciele najwyższych warstwarstw społecznych. Wiązało się to zapewne z dużymi kosztami zbroi i ekwipunku jeźdźca.
===Taktyka===
 
=== Taktyka ===
 
Ciężka kawaleria była przydatna w bezpośrednim ataku na pozycję wroga. Pancerze noszone przez jeźdźców chroniły ich przed ciosami wrogów i ułatwiały przełamywanie szeregów nieprzyjaciela. Kawaleria ta sprawdzała się na równinach, jednak wadą jej było, poza dużym kosztami utrzymania i uzbrojenia, mała przydatność w trudnym terenie, zwłaszcza lesistym, górskim lub bagiennym, gdzie ciężcy jeźdźcy nie mogli wykorzystywać swojej głównej zalety - siły uderzenia.
 
=== Historia ===
Ciężka kawaleria znana już była w starożytności, stosowana między innymi w armii [[Aleksander Macedoński|Aleksandra Macedońskiego]]. W późniejszym okresie wchodziłą też w skład armii rzymskiej i bizantyjskiej ([[katafrakci]]). W średniowiecznej Europie pospolite ruszenie [[rycerstwo|rycerzy]] walczyło niemal zawsze jako ciężka kawaleria. W XVI wieku, wraz z upadkiem znaczenia rycerstwa na polu walki, ich rolę przejęły formacje ciężkiej kawalerii złożone z najemników, czyli żołnierzy zaciężnych (m.in. [[kopijnicy]]). W XVII wieku na terenie [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolitej]] pojawiła się [[husaria]], jedna z najlepszych ciężkich formacji kawaleryjskich czasów nowożytnych, która paradoksalnie jeszcze w XVI wieku była jazdą lekką. W tym samym czasie na terenie [[Imperium Osmańskie|Turcji]] istniały od średniowiecza formacje [[spahisi (Turcja)|spahisów]], zaś na zachodzie Europy pojawili się ciężkożbrojni [[kirasjer|kirasjerzy]].
 
Ciężka kawaleria znana już była w starożytności, stosowana między innymi w armii [[Aleksander Macedoński|Aleksandra Macedońskiego]]. W późniejszym okresie wchodziłąwchodziła też w skład [[jazda rzymska|armii rzymskiej]] i bizantyjskiej ([[katafrakci]]). W średniowiecznej Europie pospolite ruszenie [[rycerstwo|rycerzy]] walczyło niemal zawsze jako ciężka kawaleria. W XVI wieku, wraz z upadkiem znaczenia rycerstwa na polu walki, ich rolę przejęły formacje ciężkiej kawalerii złożone z najemników, czyli żołnierzy zaciężnych (m.in. [[kopijnicy]]). W XVII wieku na terenie [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolitej]] pojawiła się [[husaria]], jedna z najlepszych ciężkich formacji kawaleryjskich czasów nowożytnych, która paradoksalnie jeszcze w XVI wieku była jazdą lekką. W tym samym czasie na terenie [[Imperium Osmańskieosmańskie|Turcji]] istniały od średniowiecza formacje [[spahisi (Turcja)|spahisów]], zaś na zachodzie Europy pojawili się ciężkożbrojniciężkozbrojni [[kirasjer|kirasjerzy]].
Wraz z rozwojem broni palnej oraz nowoczesnej [[piechota|piechoty]], formacje ciężkiej kawalerii coraz bardziej traciły na znaczeniu. Ich pancerze nie chroniły już przed pociskami z broni palnej, zaś ruchliwość i zwrotność - główna zaleta kawalerii były u ciężkiej jazdy mniejsze niż u jazdy lekkiej. Ostatnie formacje ciężkich jeźdzców - kirasjerów istniały jeszcze w XIX wieku, między innymi w armii [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]], by zniknąć w tym stuleciu na zawsze z pól bitew.
 
Wraz z rozwojem broni palnej oraz nowoczesnej [[piechota|piechoty]], formacje ciężkiej kawalerii coraz bardziej traciły na znaczeniu. Ich pancerze nie chroniły już przed pociskami z [[broń palna|broni palnej]], zaś ruchliwość i zwrotność - główna zaleta kawalerii były u ciężkiej jazdy mniejsze niż u jazdy lekkiej. Ostatnie formacje ciężkich jeźdzcówjeźdźców - kirasjerów istniały jeszcze w XIX wieku, między innymi w armii [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]], by zniknąć w tym stuleciu na zawsze z pól bitew.
===Zobacz też ===
* [[lekka jazda]]
 
=== Zobacz też ===
 
* [[lekka jazda]]
 
[[Kategoria:Historia wojskowości]]