Poliembrionia: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: ca:Poliembrionia |
m drobne redakcyjne, poprawa linków |
||
Linia 1:
'''Poliembrionia, wielozarodkowość''' - zdolność do powstawania kilku lub większej liczby [[zarodek|zarodków]] z jednej [[komórka|komórki]] [[komórka jajowa|jajowej]], jest specyficznym typem [[rozmnażanie bezpłciowe|rozmnażania bezpłciowego]] [[zwierzęta|zwierząt]] i [[rośliny|roślin]]
== Poliembrionia u zwierząt i roślin ==
U [[owady|owadów]] poliembrionia związana jest z [[pasożytnictwo|pasożytniczym]] trybem życia i jest jedyną formą [[Rozmnażanie bezpłciowe|rozmnażania bezpłciowego]] u owadów (z jednej komórki jajowej powstaje więcej niż jeden zarodek). Poliembrionię jako regularne zjawisko zanotowano u ponad 30 gatunków owadów (pasożytnicze [[błonkówki]], jeden z rodzajów u [[wachlarzoskrzydłe|wachlarzoskrzydłych]])<ref>[[Cz.Jura]], "Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy." Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1997</ref>.▼
U zwierząt poliembrionia polega na naturalnym rozdzieleniu się [[blastomer|blastomerów]] w okresie [[bruzdkowanie|bruzdkowania]]. U roślin o poliembrionii mówimy wtedy, gdy w jednym [[zalążek|zalążku]] rozwija się wiele [[zarodek|zarodków]] powstałych na skutek podziału jednej komórki jajowej.
=== Poliembrionia u owadów ===
▲U [[owady|owadów]] poliembrionia związana jest z [[pasożytnictwo|pasożytniczym]] trybem życia i jest jedyną formą [[Rozmnażanie bezpłciowe|rozmnażania bezpłciowego]] u owadów (z jednej komórki jajowej powstaje więcej niż jeden zarodek). Poliembrionię jako regularne zjawisko zanotowano u ponad 30 gatunków owadów (pasożytnicze [[błonkoskrzydłe|błonkówki]], jeden z rodzajów u [[wachlarzoskrzydłe|wachlarzoskrzydłych]])<ref>[[Cz.Jura]], "Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy." Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1997</ref>.
== Typy poliembrionii ==
Występują dwa typy poliembrionii:
* poliembrionia sporadyczna (nieregularna) - wśród [[kręgowce|kręgowców]] występuje u [[Dydelf północny|oposów]], [[Jeżowate|jeży]], [[krowa|krów]], [[świnia domowa|świń]], [[owca domowa|owiec]] i [[człowiek|człowieka]]. U człowieka zdarza się raz na ok. 270 [[poród|porodów]] i prowadzi do powstania [[ciąża bliźniacza|bliźniąt jednojajowych]]<ref name="Jura">Jura C., Klag J., "Podstawy embriologii zwierząt i człowieka", tom 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. ISBN 83-01-14462-9</ref>.
* poliembrionia regularna - wśród [[bezkręgowce|bezkręgowców]] występuje u [[wirki|wirków]], [[pierścienice|pierścienic]], [[mszywioły|mszywiołów]] i [[Parasitica|owadziarek]] np. u [[pasożytnictwo|pasożytniczej]] [[osy]] [[Copidosoma floridanum]], gdzie z jednego jaja tworzy się ok. 2000 zarodków, a u błonkówki Ageniaspis fuscicollis - ok. 180. Wśród kręgowców występuje u niektórych [[pancerniki|pancerników]] np. u [[pancernik długoogonowy|pancernika długoogonowego]], gdzie z jednego zarodka powstają stale [[zygota|monozygotyczne]] bliźnięta czworacze, a u [[pancernik dziki|pancernika dzikiego]] - 8-12 bliźniąt<ref name="Jura" />.
Poliembrionia może być [[gatunek (biologia)|gatunkowo]] specyficzna, co znaczy, że u danego gatunku z jednej komórki jajowej powstaje określona liczba osobników potomnych. Rozdzielenie zarodka może zachodzić w różnych fazach jego rozwoju: w stadium bruzdkowania, w stadium [[morula|moruli]] bądź [[blastula|blastuli]]<ref name="Jura"/>.
* [[pomnażanie]]
* [[pedogeneza]]
Linia 17 ⟶ 20:
* [[przemiana pokoleń]]
* [[Czesław Jura]], "Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy." Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1997, (wydanie drugie), ISBN 83-01-12043-6.▼
▲=== Bibliografia ===
▲* [[Czesław Jura]], "Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy." Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1997, (wydanie drugie), ISBN 83-01-12043-6
{{przypisy}}
| |||