[[Plik:Ydat-stygos.jpg|thumb|250px|left|Masyw Aroania. Chelmos i wodospad ''Mavroneri'']]
{{Góra infobox
| góra = Aroania <br /> ''Αροάνια''
| państwo = GRC
| pasmo = Aroania
| stopniN = 37 | minutN = 58 | sekundN = 59
| stopniE = 22 | minutE = 10 | sekundE = 59
| stopniW = | minutW = | sekundW =
'''Aroania''' ([[język nowogrecki|nowogr.]]: Αροάνια) -– masyw górski w [[Grecja Zachodnia|Grecji Zachodniej]] ([[Nomos (podział administracyjny Grecji)|nomos]] [[Achaja (nomos)|Achaja]], demos [[Kalawrita]]), w północnej [[Arkadia (kraina historyczna)|Arkadii]] na północnym [[Peloponez]]ie, 50 km na południowy wschód od [[Patras]], 12 km na południe od brzegu [[Zatoka Koryncka|Zatoki Korynckiej]] ze szczytem '''Chelmos''' ([[język grecki|nowogr.]]: Χελμός -– od [[język staro-cerkiewno-słowiański|scs.]]: Хълм, ''Chełm''; w [[język angielski|języku angielskim]] transkrybowane jako ''Helmos'') o wysokości 2341 m [[ m n.p.m.]] . Masyw ma długość 15–20 km (z północnego zachodu na południowy wschód) i szerokości 5–10 km (z południowego zachodu na północny wschód), południowo-wschodni kraniec leży w [[Nomos (podział administracyjny Grecji)|nomosie]] [[Koryntia]]. ▼
| stopniS = | minutS = | sekundS =
▲'''Aroania''' ([[język nowogrecki|nowogr.]]: Αροάνια) - masyw górski w [[Grecja Zachodnia|Grecji Zachodniej]] ([[Nomos (podział administracyjny Grecji)|nomos]] [[Achaja (nomos)|Achaja]], demos [[Kalawrita]]), w północnej [[Arkadia (kraina historyczna)|Arkadii]] na północnym [[Peloponez]]ie, 50 km na południowy wschód od [[Patras]], 12 km na południe od brzegu [[Zatoka Koryncka|Zatoki Korynckiej]] ze szczytem '''Chelmos''' ([[język grecki|nowogr.]]: Χελμός - od [[język staro-cerkiewno-słowiański|scs.]]: Хълм, ''Chełm''; w [[język angielski|języku angielskim]] transkrybowane jako ''Helmos'') o wysokości 2341 [[m n.p.m.]]. Masyw ma długość 15–20 km (z północnego zachodu na południowy wschód) i szerokości 5–10 km (z południowego zachodu na północny wschód), południowo-wschodni kraniec leży w [[Nomos (podział administracyjny Grecji)|nomosie]] [[Koryntia]].
Na szczycie [[obserwatorium astronomiczne]] z [[teleskop zwierciadlany|teleskopem zwierciadlanym]] (obiektyw ''Zeiss'' 2,3 m) '''"Helmos Observatory Aristarchos Telescope"''' ''Ateńskiego Obserwatorium Narodowego'' (finansowane przez Uniwersytety [[Patras]] i [[Manchester]]).
Schronisko turystyczne '''"V.Leontopoulos"''' (2100 [[m [[n.p.m.]], 16 miejsc noclegowych) -– około 3 km na zachód od szczytu, przy czerwonym szlaku.
100 m na południowy wschód od szczytu 200-metrowy [[wodospad]] ''Mawroneri'' (''Czarna Woda''), początek [[potok]]u [[Stiga]] ([[język nowogrecki|nowogr.]]: Στύγα -– ''Stýga'', od [[język grecki klasyczny|gr. klas.]] {{grc|Στύξ}} -– ''[[Styks]]'') z niemal pionowej ściany grzbietu ''Neraidorachi'' (2238 [[m [[n.p.m.]]), w podnóżu wodospadu wąwóz z [[jaskinia|jaskinią]] położony na wysokości 1600 [[m [[n.p.m.]]. Powyżej wodospadu przebiega czarwony szlak turystyczny.
Tuż pod szczytem, na ''Wathia Lakka'' -– '''Kalavrita Ski Center''' (''Narciarski Ośrodek Kalawrita'', 1650-2300 [[m [[n.p.m.]], 10 km na południowy wschód od [[Kalawrita|Kalawrity]]): 12 narciarskich tras zjazdowych o różnym stopniu trudności (długość 20 km), 7 wyciągów narciarskich, w tym dwa krzesełkowe, szkółka narciarska i stacja ratownictwa górskiego.
U podnóża góry, 9 km na północny zachód od szczytu, miejscowość [[Kalawrita]] (740 [[m [[n.p.m.]]), w sezonie bardzo modny, zatłoczony ośrodek wypoczynkowy. 13 km na południe-południowy zachód [[Klitoria]].
* '''Wąwóz Wuraikos''' ([[język grecki|nowogr.]]: Φαράγγι Βουραϊκού), głęboka i stroma dolina rzeki Wuraikos. Dolną partię porastają w przewadze lasy [[sosna|sosnowe]] i gaje [[oliwka (roślina)|oliwne]], wyższe piętro lasy [[jodła|jodłowe]]. W latach [[1889]]-[[1896]] (dzięki zaangażowaniu [[Charilaos Trikupis|Charilaosa Trikupisa]] zbudowano do zwożenia z góry [[ruda żelazaŻelazo|rudy żelaza]] trasę [[kolej wąskotorowa|kolejki]] [[kolej zębata|zębatej]] (szerokość torów 750 mm; na dystansie 3,4 km pośrodku dodatkowa trzecia szyna -– "zębata" systemu Abta). Niezwykle malownicza trasa (przepaście, strome skalne ściany, 6 tuneli, 55 mostów i wiaduktów) jest jedną z największych atrakcji turystycznych [[Peloponez]]u. 22 km z [[Diakopto]] do [[Kalawrita|Kalawrity]] pociąg wspina się około jednej godziny.
* '''Mega Spileo''' ([[język grecki|nowogr.]]: Мέγα Σπήλαιο, ''Wielka Grota'') -– [[monaster]] na wysokości 1000 m [[m n.p.m.]], 8 km od [[Kalawrita|Kalawrity]], dojście od stacji kolejowej ''Mega Spileo'' ([[język grecki|nowogr.]]: Мέγα Σπήλαιο; jedyna pośrednia stacja wąskotorówki Diakopto-Kalawryta) około 45 minut znakowanym szlakiem pieszym, wąską ścieżką wzdłuż skał. Do [[monaster]]u wchodzi się przez 60-metrową jaskinię u podnóża skalnej ściany, o wysokości 120 metrów. [[Monaster]] założony w [[362]] uchodzi za najstarszy w [[Grecja|Grecji]]. W okresie największej świetności, mieszkało tu do 450 mnichów. Przez wieki bogato uposażony, przeżył wiele pożarów i grabieży. Do dziś jedno z ważniejszych świętych miejsc [[Grecja|greckich]] [[pielgrzym (religia)|pielgrzymów]]. W małym '''muzeum''' wśród świętych [[relikwie|relikwii]], skarbów i wielu eksponatów -– niepozorna [[ikona]] [[Matka Boża|Matki Bożej]] z [[DzieciątkoJezus Chrystus|Dzieciątkiem]] [[Jezus Chrystus|Jezus]] na prawym ręku, [[relief]] wykończony temperą woskową, według tradycji przez [[Łukasz Ewangelista|św. Łukasza]]. Z okien [[monaster]]u piękne widoki na cały ''Wąwóz Vouraikos''.
* '''Ajia Lawra''' ([[język grecki|nowogr.]]: Αγίας Λαύρας, ''[[Monaster]] Świętej [[Ławra|Ławry]])'' -– [[monaster]] z [[961]], położony na wysokości 961 m [[m n.p.m.]], 4 km na południowy zachód od [[Kalawrita|Kalawrity]]. Jedno z najważniejszych miejsc pamięci narodowej [[Grecja|Greków]]. Całkowicie spalony dwukrotnie przez [[Imperium Ottomańskieosmańskie|Turków]] ([[1585]], [[1715]]) i raz przez [[Niemcy|Niemców]] w [[1943]]. Za każdym razem pieczołowicie odbudowywany. W niewielkim skarbcu najcenniejszym eksponatem jest powstańczy [[sztandar]] z walk narodowowyzwoleńczych [[1821]].
* '''Spileo Limnon Kastrion''' ([[język grecki|nowogr.]]: Σπήλαιο Λιμνών Καστρίων, ''Kastryjska Jeziorna Jaskinia'') -– [[jaskinia]] położona na wysokości 827 [[m [[n.p.m.]], 8 km na południowy zachód od szczytu masywu, 1 km na północny zachód od Kastrii, 9 km na południe od [[Kalawrita|Kalawrity]]. 2 km podziemnych rzek z 15 jeziorami, [[stalagmit]]ami i [[stalaktyt]]ami, część udostępniona do zwiedzania efektownie podświetlona.
== Galeria ==
<gallery>
Plik:Arcadia.jpg|Masyw Aroania na antycznej mapie<br />- z atlasu wydanego w [[1926]]
Plik:Ydat-stygos 2.JPG|Chelmos, 200-metrowy wodospad ''Mawroneri''
Plik:Vouraikos-Gorge Peloponnese.jpg|Wąwóz Wuraikos
|