Bulwa (botanika): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m linki
drobne merytoryczne
Linia 4:
{{wikisłownik|bulwa}}
'''Bulwa''' – bardzo zgrubiała część [[korzeń|korzenia]] lub [[Pęd (botanika)|pędu]], pełniąca w roślinie funkcję spichrzową, tzn. jest magazynem substancji zapasowych, głównie [[Białka|białek]] i [[Węglowodany|cukrów]] – szczególnie [[skrobia|skrobi]]. U [[Bylina (botanika)|bylin]] bulwa jest organem przetrwalnikowym. W czasie okresu niesprzyjającego wegetacji, np. [[zima|zimy]], lub [[susza|suszy]], pęd nadziemny rośliny obumiera, ale z bulwy, w której znajdują się [[materiał zapasowy|substancje zapasowe]] oraz zawiązki pędów, może odtworzyć się nowa roślina. U niektórych roślin (np. [[storczyk]]i) bulwa może magazynować wodę. U wielu roślin bulwa może też pełnić jeszcze jedną funkcję – służyć do [[rozmnażanie bezpłciowe|rozmnażania wegetatywnego]]. Bulwa zbudowana jest głównie z [[miękisz|tkanki miękiszowej]]. Biorąc pod uwagę pochodzenie bulw dzielimy je na dwie grupy:
* '''[[bulwa korzeniowa|bulwy korzeniowe]]''' – powstają z przekształconego korzenia. Posiada kilka nazw m.in. korzeń bulwiasty. Typowym przykładem i najbardziej znaną rośliną, posiadającą tego typu organy spichrzowe jest dalia. Zgrubiałe organy spichrzowe tworzą karpę, wyrastającą u podstawy starych pędów. Te przekształcone korzenie gromadzą materiały zapasowe dla rośliny na okres spoczynku. Przykłady roślin o bulwiastych korzeniach: [[dalia (roślina)|dalia]], [[pustynnik (roślina)|pustynnik]], [[kliwia]], [[jaskier]], [[alstremeria]], [[maniok jadalny]], [[batat]].
* '''[[bulwa pędowa|bulwy pędowe]]''' – wytwarzane są przez inne niż korzeń części rośliny. Mogą być nadziemne, lub podziemne. Wyglądem i kształtem przypominają cebulę i bardzo często są z nią mylone. Wiele spośród tych krągłych lub lekko spłaszczonych organów ma gładką lub włóknistą tunikę i, podobnie jak cebula, centralny pąk wierzchołkowy (lub dwa) na górze. Budowa wewnętrzna jest zupełnie inna niż cebuli. Materiały zapasowe gromadzone są w dolnej części pędu, a nie w łuskach, natomiast tunika składa się z suchych podstaw liści z poprzedniego sezonu. Inną ważną różnicą jest to, iż bulwa jest jednoroczna. W okresie wzrostu, zapasy wyczerpują się, a bulwa się kurczy. Jednocześnie jednak, jedna lub więcej nowych bulw zaczyna tworzyć się nad starą bulwą lub z boku. Te nowo powstałe stanowią materiał nasadzeniowy na następny rok, kiedy to zakwitną. Do najpopularniejszych przedstawicieli roślin o bulwach pędowych należą: [[mieczyk]], [[szafran|krokus]], [[zimowit]], [[frezja]], [[acidantera]], [[ziemniak]], [[kalarepa]], [[Słonecznik bulwiasty|topinambur]].
* '''[[bulwa hypokotylowa]]''' - pośredni między wyżej wymienionymi typ bulw, powstający w strefie przejściowej między [[korzeń|korzeniem]] i [[łodyga|łodygą]] w obrębie [[hipokotyl]]u. Występuje np. u [[rzodkiew|rzodkwi]], [[burak]]a. W dolnej części łączy się z pełniącym często również funkcje spichrzowe korzeniem głównym. U niektórych roślin (np. u [[marchew zwyczajna|marchwi]] zasadniczą część organu spichrzowego stanowi korzeń.