Ulica Elektoralna w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Historia: drobne redakcyjne |
|||
Linia 12:
| zdjęcie = Ulica Elektoralna w Warszawie.jpg
| zdjęcie_podpis =
| przebieg =
{{Ulica infobox/przebieg|PT|0||[[Plac Bankowy w Warszawie|Pl. Bankowy]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULL|1||[[Ulica Przechodnia w Warszawie|ul. Przechodnia]]}}
Linia 35:
Trzecią znacząca rezydencją był pałac starosty krakowskiego Hieronima Wielopolskiego, wybudowany około roku 1778 prawdopodobnie według projektu [[Stanisław Zawadzki (architekt)|Stanisława Zawadzkiego]]. W tym samym czasie pod nr. 12 działała zatrudniająca 300 osób manufaktura powozów i karoc Tomasza Dangla; przy ulicy powstało też kilka kamienic naśladujących formami kamienicę Hilarego Wicherta. Ożywienie budowlane przyniósł okres 1815-30; przy Elektoralnej wybudowano 13 obiektów, w tym wyróżniającą się kamienicę Ksawerego Brzostowskiego pod nr. 3, powstałą na bazie starszej, nie ukończonej budowli. Autorem projektu przebudowy był [[Stefan Baliński (architekt)|Stefan Baliński]]; starannie opracowane detale uczyniły dom Brzostowskiego jednym z najefektowniejszych w skali miasta.
Wśród pozostałych, dość podobnych kamienic wyróżniała się najdłuższa przy ulicy kamienica Reschkego, licząca 29 osi.
Domy powstające przy Elektoralnej nierzadko były dziełami wybitnych architektów; odnajdujemy tu nazwiska takie jak [[Fryderyk Albert Lessel]], [[Karol Galle]], [[Hilary Szpilowski]] wreszcie [[Antonio Corazzi]]. Od roku 1831 Na miejscu manufaktury Dangla mieściła się Komora Główna Celna, zaś rok wcześniej powstał gmach mieszczący biura [[Bank Polski (Królestwo Polskie)|Banku Polskiego]].`
Wśród licznych zakładów działających przy ulicy wyróżniała się słynna fabryka wyrobów platerowanych Józefa Frageta działająca od roku 1844. Licznie występowały też manufaktury powozów, których było w tym okresie na Elektoralnej aż 10; była to działalność charakterystyczna dla całej okolicy, jako że przy pobliskiej ulicy [[Ulica Orla w Warszawie|ul. Orlej]] znajdowały się kolejne manufaktury tego typu. W połowie XIX wieku ulica posiadała już kompletną zabudowę, toteż po tym okresie nastąpiła wymiana zdekapitalizowanych obiektów na nowe kamienice.
Linia 45:
Po roku 1900 wybudowano przy ulicy kilka nowych obiektów; u zbiegu z nieistniejącą już ulicą ''Solną'' (obecnie Aleja Jana Pawła II w Warszawie|Al. Jana Pawła II) wzniesiono trzypiętrową kamienicę z zaokrąglonym narożnikiem, której przyziemie wypełniły wysokie, dwukondygnacyjne witryny. Lata trzydzieste XX wieku przyniosły nadbudowę kilku kamienic, okres wczesnego modernizmu przyniósł budowę dwóch nowych obiektów. Krótko przed rokiem 1939 zadbano o estetykę ulicy, porządkując zasłaniające fasady bardzo liczne szyldy.
Podczas bombardowań w roku 1939 zniszczeniu uległy zabudowania biurowe [[Bank Polski (Królestwo Polskie)|Banku Polskiego]] oraz [[Szpital Św. Ducha w Warszawie|Szpitala Św. Ducha]], pod gruzami którego zginęło 200 osób. Od roku 1940 Elektoralna znalazła się w obrębie [[Getto warszawskie|getta]], z którego wyłączono ją w dwóch etapach do roku 1943. Podczas [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] 9 sierpnia Niemcy uderzając z [[Wola (dzielnica Warszawy)|Woli]] spalili całą zabudowę i wymordowali mieszkańców. Zburzeniu uległy wtedy tylko nieliczne obiekty, jednak już w roku 1946 Dział Inspekcji Budowlanej [[Biuro Odbudowy Stolicy|BOS]] nakazał wyburzenie nawet dobrze zachowanych budynków. Zagładzie uległa nawet Corazziańska kamienica pod nr. 1, wyburzona w roku 1949. W miejsce unikatowej enklawy historycznej zabudowy wzniesiono szereg obiektów o historyzujących fasadach; ocalałe domy obniżono oraz pozbawiono wystroju architektonicznego.
== Otoczenie ==
Linia 51:
* pod numerem 5/7: [[XVII Liceum Ogólnokształcące im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Warszawie|XVII Liceum Ogólnokształcące]]
* pod numerem 12: [[Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki]]
== Bibliografia ==
| |||