Tlenek azotu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: bn:নাইট্রিক অক্সাইড |
drobne redakcyjne, grafika |
||
Linia 1:
{{Związek chemiczny infobox
|Nazwa = Tlenek azotu(II)
|grafika1 =
|grafika1_opis =
|grafika2 = Nitric oxide.svg
|grafika2_opis =
|grafika3 = Nitric-oxide-3D-vdW.png
|grafika3_opis =
|Nazwa systematyczna = Tlenek azotu(II)
Linia 12:
|Inne wzory =
|SMILES =
|Masa molowa = 30,006
|Wygląd = bezbarwny gaz
|Numer CAS = 10102-43-9
|PubChem = 145068
|DrugBank =
|Gęstość = 1,3402
|Stan skupienia w podanej G = gaz
|G warunki niestandardowe =
|Rozpuszczalność w wodzie =
Linia 42:
|Zewnętrzne dane MSDS =
|Hazard E =
|Hazard C =
|Hazard O =
|Hazard F =
|Hazard FF =
|Hazard T =
|Hazard TT =
|Hazard Xn =
|Hazard Xi =
Linia 61:
|Ts uwagi =
|Ts warunki niestandardowe =
|Zwroty ryzyka =
|Zwroty bezpieczeństwa =
|Numer RTECS =
|Inne aniony =
Linia 72:
|minerał =
}}
'''Tlenek azotu(II)''' ([[azot|N]][[tlen|O]]) – [[związek nieorganiczny|nieorganiczny]] [[związek chemiczny]] z grupy [[tlenki azotu|tlenków azotu]]. Posiada azot na II [[stopień utlenienia|stopniu utlenienia]].
▲'''Tlenek azotu(II)''' ([[azot|N]][[tlen|O]]) – [[związek nieorganiczny|nieorganiczny]] [[związek chemiczny]] z grupy [[tlenki azotu|tlenków azotu]]. Posiada azot na II [[stopień utlenienia|stopniu utlenienia]].
W temperaturze pokojowej jest to bezbarwny [[gaz]] o [[temperatura topnienia|temperaturze topnienia]] -163,6 °C i [[temperatura wrzenia|temperaturze wrzenia]] -151,8 °C. Posiada jeden niesparowany [[elektron]] (jest [[rodnik]]iem), stąd jest niestabilny i bardzo reaktywny. W powietrzu samorzutnie reaguje z [[tlen]]em, tworząc trujący [[tlenek azotu(IV)]] NO<sub>2</sub>.
Linia 80 ⟶ 79:
Jest to nietrwały, jednak bardzo aktywny biologicznie [[związek chemiczny]], który spełnia wiele ważnych funkcji fizjologicznych u [[ssaki|ssaków]] (również u człowieka). Ze względu na niewielkie rozmiary cząsteczki i [[lipofilowość]], tlenek azotu łatwo przenika przez [[błona biologiczna|błony biologiczne]] bez pośrednictwa układów transportujących.
W organizmie tlenek azotu powstaje z grupy guanidynowej z L-[[arginina|argininy]] w reakcji katalizowanej przez kilka izoform
enzymu [[syntaza tlenku azotu|syntazy tlenku azotu]] (NOS).
W reakcji konieczna jest obecność tlenu cząsteczkowego i kofaktorów: [[NADPH]], [[FAD]], [[tetrahydrobiopteryna|tetrahydrobiopteryny]] (BH<sub>4</sub>).
Zanim odkryto, że tlenek azotu jest produkowany w organizmie, istniało określenie na nieznany związek powodujący rozkurcz mięśniówki gładkiej – śródbłonkowy czynnik rozluźniający (EDRF – ''Endothelium-derived relaxing factor''), który później okazał się być tlenkiem azotu. EDRF odkrył i scharakteryzował [[Robert F. Furchgott]], który otrzymał za to [[Nagroda Nobla|Nagrodę Nobla]] w [[1998]] roku, razem ze swoimi współpracownikami: [[Louis
Niektóre z działań tlenku azotu w fizjologii i stanach chorobowych:
Linia 94 ⟶ 93:
{{stub}}
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Tlenki|Azotu(II), tlenek]]
| |||