Księża patrioci: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Caritas Polska wtedy jeszcze nie było...
m ort., WP:SK
Linia 1:
'''Księża patrioci''' - określenie [[duchowny]]ch wspierających ustrój komunistyczny w Polsce. Określenie "księża patrioci" wywodzi się od oficjalnej dewizy ruchu, która brzmiała: "niezłomna wierność Polsce Ludowej". Ruch księży patriotów działał szczególnie aktywnie w okresie stalinizmu.
 
Głównym zadaniem "księży patriotów" (określanych często przez samych siebie "szarą bracią kapłańską") było uniezależnienie polskiego kościoła katolickiego od Rzymu i podporządkowanie władzom komunistycznym w Polsce oraz kształtowanie w większości katolickim polskim społeczeństwie postaw pełnej akceptacji dla polityki komunistów w kraju. Cele te starano się osiągnąć poprzez przekazywanie informacji związanych z funkcjonowaniem Kościoła, wpływanie na obsadę stanowisk kościelnych (w tym przeniesienie do innej parafii lub wydalanie z diecezji) i w seminariach duchownych, wywieranie nacisku na udział w wiecach i manifestacjach, przekazywanie materiałów ośmieszających pewnych duchownych, atakowanie słowne "niewygodnych" dla państwa duchownych.
 
Pomysł utworzenia ruchu zrodził się 1-2 października [[1949]] roku, na zjeździe organizacji kombatanckich.
12 stycznia 1950 roku [[Urząd Bezpieczeństwa]] powołał [[Komisja Księży przy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację|Komisję Księży przy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację]]. Na samym początku członkiem Komisji mógł zostać jedynie ksiądz z przeszłością obozową lub kombatancką, ale w roku [[1950]] rząd zmienił tę zasadę, ponieważ do Komisji mógł już przystąpić "każdy ksiądz chcący dać tym wyraz pozytywnego stosunku do Polski Ludowej”, przy czym niektórzy księża przystępowali do Komisji, ponieważ byli [[przekupstwo|przekupywani]] bądź [[zastraszenie|zastraszani]] czy [[szantaż]]owani. W tym samym roku księża patrioci "spontanicznie" przyjęli upaństwowienie [[Caritas Polska|organizacji Caritas]]. W pierwszej połowie lat 50-tych. w Komisji Księży udało się skupić ok. tysiąca duchownych, czyli 10 procent ogółu. Organizacja rozpoczęła również wydawanie własnego czasopisma pod nazwą ''Głos Kapłana'', przy czym jeszcze w tym samym roku ks.kard. [[Stefan Wyszyński]] zabronił księżom jego czytania. Inne pisma tego środowiska to: "Ksiądz Obywatel" i Kuźnica Kapłańska". [[4 listopada]] [[1950]] roku z inicjatywy szefa [[Stowarzyszenie "Pax"|PAX]]-u, [[Bolesław Piasecki|Bolesława Piaseckiego]], powstał [[Komitet Intelektualistów i Działaczy Katolickich]], mający na celu stworzenie oddanego mu ugrupowania duchownych i świeckich. W [[1951]] roku rząd usunął administratorów apostolskich na [[Ziemie Odzyskane|Ziemiach Odzyskanych]], a na ich miejsce powołał dyspozycyjnych wobec władz wikariuszy kapitulnych ("księży patriotów"), co było sprzeczne z przepisami [[Kodeks Prawa Kanonicznego|Kodeksu Prawa Kanonicznego]]. Działania te rząd motywował tym, iż [[hierarchia kościelna]] sprzyja "imperialistom i rewizjonistom" z Zachodu i nie chce powołać stałych biskupów na tych ziemiach.
 
[[12 grudnia]] [[1952]] roku odbył się zorganizowany przez Urząd Bezpieczeństwa zjazd 1500 duchownych, na którym atakowali oni działania [[Episkopat Polski|Episkopatu Polski]], a w szczególności kard. Wyszyńskiego, który w odpowiedzi na początku 1953 roku zagroził członkom Komisji ekskomuniką na podstawie dekretu Świętego Oficjum z 1949 roku. [[30 stycznia]] [[1953]] roku Komisja Księży podjęła uchwałę, w której postulowano „uzdrowienie” stosunków w kuriach biskupich, usunięcie z urzędów kościelnych oraz z seminariów duchownych księży znanych z nieprzyjaznego stosunku do PRL. [[29 września]] [[1953]] roku połączono [[ZBoWiD]]-owską Komisję Księży z PAX-owskim Komitetem Intelektualistów i Działaczy Katolickich, tworząc [[Komisja Duchownych i Świeckich Działaczy Katolickich przy Ogólnopolskim Komitecie Frontu Narodowego|Komisję Duchownych i Świeckich Działaczy Katolickich przy Ogólnopolskim Komitecie Frontu Narodowego]]. Ruch "księży patriotów" przestał istnieć [[12 lipca]] [[1955]] roku, kiedy to na żądanie władz Komisja Księży przy ZBoWiD-zie została rozwiązana, a jej członkowie weszli do innych struktur powołanych wówczas przez władze.
Linia 17:
 
== Bibliografia ==
 
* Zdzisław Zblewski, ''Leksykon PRL-u'', Kraków 2000.