Buspas: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m dr., -kat. nadrzędna
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, linki zewnętrzne
Linia 1:
[[Plik:Broadway bus lane jeh.JPG|thumb|250px|Buspas w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]]]
[[Plik:FrankfurterStraßevonSüdosten.JPG|thumb|250px|Buspas w [[Wiesbaden]]]]
[[Plik:Curitiba 04 2006 03 begin_of_the_skype_highlighting              04 2006 03      end_of_the_skype_highlighting begin_of_the_skype_highlighting              04 2006 03      end_of_the_skype_highlighting begin_of_the_skype_highlighting              04 2006 03      end_of_the_skype_highlighting RIT.jpg|thumb|250px|Buspas w [[Kurytyba|Kurytybie]]]]
[[Plik:Curitiba 04 2006 03 RIT.jpg|thumb|250px|Buspas w [[Kurytyba|Kurytybie]]]]
 
'''Buspas''' – pas ruchu przeznaczony wyłącznie dla [[autobus]]ów, wytyczony w celu usprawnienia [[transport miejski|transportu miejskiego]], który spowalniają zatory drogowe. Czasem korzystanie z buspasów przysługuje także w ramach [[carpooling]]u oraz osobom prowadzącym taksówki, motory<ref>[http://www.dft.gov.uk/pgr/roads/tpm/tal/trafficmanagement/trafficadvisoryleaflet207 The Use of Bus Lanes by Motorcycles] (z broszury brytyjskiego Ministerstwa Transportu)</ref> i rowery. Jednak takie rozwiązanie wywołuje liczne kontrowersje, gdyż ograniczają przepustowość busapsów, przez co rzekomo nie służą ich pierwotnej funkcji. Buspasy są ważnym elementem Systemów Szybkich Autobusów (Bus Rapid Transit), elastycznych systemów komunikacji autobusowej, będących odpowiedzią na wyzwania stawiane technice komunikacyjnej, jak zakorkowane ulice czy nawet zapaść komunikacyjna, przeciążone systemy komunikacji miejskiej i podmiejskiej czy zanieczyszczenie środowiska<ref>[http://www.mercedes-benz.pl/content/poland/mpc/mpc_poland_website/pl/home_mpc/bus/home/consulting/brt/over_brt.html]</ref>.
Linia 14:
== Historia ==
Według Amerykańskiego Stowarzyszenia Transportu Publicznego
(American Public Transportation Association)<ref>[http://www.apta.com/research/stats/history/mileston.cfm Milestones in U.S. Public Transportation History] (American Public Transportation Association)</ref> i NarodowejKrajowej Bazy TranzytowejTransportowej (National Transit Database)<ref>[http://www.ntdprogram.gov/ntdprogram/ntd.htm History of the NTD and Transit in the US] (strona National Transit Database)</ref> pierwszy na świecie buspas powstał w [[Chicago]] w 1939 r.
 
W Europie pierwsze buspasy zostały wprowadzone w niemieckim [[Hamburg]]u w 1962 r. Wkrótce jego śladem podążyły kolejne niemieckie miasta, a w 1971 r. oficjalnie usankcjonowano buspasy w niemieckim kodeksie drogowym. Specjaliści z innych krajów, m.in. Japonii, zastosowali podobne rozwiązania na przykładzie Niemiec. W styczniu 1964 r. buspas pojawił się na paryskiej ulicy quai du Louvre, natomiast pas w przeciwnym kierunku wprowadzono z kolei na pont de l’Alma w czerwcu 1966 r.<ref>[http://www.amtuir.org/06_htu_bus_100_ans/oa_1961_1970/oa_1961_1970.htm Les zones bleues et les couloirs pour autobus] (ze strony AMTUIR)</ref> Pierwszy londyński buspas otworzono w lutym 1968 r. na moście Vauxhall Bridge. Do 1972 r. uruchomiono 149 km buspasów w 100 miastach państw [[Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju|OECD]], ale sieć znacznie się rozrosła w kolejnych dekadach<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3927/is_199912/ai_n8873097/pg_2 ''Assessing travel time impacts of measures to enhance bus operations''] - Jepson, D.; Ferreira, L., ''Road & Transport Research''</ref>.
Pierwsza droga autobusowa w Stanach Zjednoczonych, El Monte Busway, powstała na odcinku między El Monte i Downtown w Los Angeles w 1974 r.<ref>[http://www.mtc.ca.gov/library/blueprint/bp_rapidbus.htm Los Angeles] (Komisja Transportu Miejskiego San Fransisco)</ref>
 
== Buspasy w Polsce ==
Zakład Transportu Miejskiego wprowadził w Warszawie pierwszy pas autobusowo-tramwajowy (PAT) oraz sukcesywnie wprowadza kolejne buspasy wraz ze śluzami świetlnymi. W 2009 roku w Warszawie funkcjonowało około 32 km stałych pasów dla komunikacji miejskiej. Plany wydłużenia buspasów warszawskich w 2010 roku obejmują ok. 20 kilometrów nowych tras.<ref>[http://ztm.waw.pl/informacje.php?i=111&c=98&l=1 Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie</ref>. Podobne rozwiązania wprowadza się m.in. w Krakowie, we Wrocławiu.
 
== Krytyka ==
Wprowadzenie buspasów wiąże się z rozbudową infrastruktury drogowej, co zwiększa niekorzystny wpływ drogi na otoczenie i wiąże się z zajmowaniem terenów prywatnych<ref>''[http://www.nzherald.co.nz/section/1/story.cfm?c_id=1&objectid=10428321 Projekt zmusi mieszkańców i przedsiębiorca do przeprowadzki]'' - ''The New Zealand Herald'', Monday 12 March 2007</ref> bądź istniejących pasm ruchu, zmniejszając tym samym przepustowość dróg przeznaczonych dla „normalnych” kierowców. Ta kwestia wywołuje szczególne kontrowersje, choć w istocie stanowi podrzędny argument w dyskusji nad buspasami (m.in. jeśli lokalne władze chcą połączyć elementy transportu publicznego ze zmniejszeniem lub przynajmniej niezwiększaniem udogodnień dla motorówkierowców samochodów osobowych)<ref>''[http://www.nzherald.co.nz/column/story.cfm?c_id=800&objectid=10437113 Get moving: Bus access, safety mean no end to rush-hour hassle]'' - ''The New Zealand Herald''</ref>
 
Buspasy moga okazać się nieskuteczne, jeżeli prawo nie jest w stanie wyegzekwować zakazu parkowania na nich (np. na obszarach handlowych). W takich przypadkach autobusy muszą włączyć się do normalnego ruchu, co może doprowadzić do ich zatrzymania i dodatkowych opóźnień względem rozkładu jazdy. Często poruszają się po nich nieuprawnione samochody, powodując mniejszą przepustowość ulic<ref>''[http://www.nzherald.co.nz/section/1/story.cfm?c_id=1&objectid=10404011 1779 oszuści na buspasach]'' - ''The New Zealand Herald'', Tuesday 3 October 2006</ref>.