Tkactwo: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
KamikazeBot (dyskusja | edycje)
poprawa linku
Linia 1:
[[Plik:Weaving profile.jpg|thumb|Tkająca mieszkanka Bangladeszu]]
'''Tkactwo''' – dział [[przemysł włókienniczy|przemysłu włókienniczego]] i [[rzemiosło|rzemiosła]] zajmujący się wytwarzaniem [[tkanina|tkanin]] oraz ich wykończeniem. Jedno z najstarszych rzemiosł uprawianych przez człowieka. Jego początki sięgają [[neolit]]u. Powstały wtedy najstarsze, [[pionowy warsztat tkacki|pionowe]] [[warsztat tkacki|warsztaty tkackie]].
 
W [[epoka brązu|epoce brązu]] powstało i rozwinęło się [[tkactwo tabliczkowe]] i [[naalbinding]]. Naalbinding, czyli tkanie igłą, ze względu na technikę wytwarzania wyrobu zbliżoną do [[dzianina|dziania]] lub koronkarstwa, należy zaliczyć raczej do [[dziewiarstwo|dziewiarstwa]].
 
Poziome warsztaty tkackie jak i pionowe, praktycznie w niezmienionej formie dotrwały do współczesności i nadal są wykorzystywane w mniej rozwiniętych regionach świata lub do tkactwa artystycznego i ludowego. Podobnie prymitywne techniki tkania [[bardko]] i tabliczka są chętnie stosowane w tkactwie ludowym i artystycznym.
 
[[Krosno tkackie]] z prostym ręcznym mechanizmem przerzutowym skonstruował w [[1738]] roku Johan Kay. Pierwsze [[krosno mechaniczne]] powstało w [[1785]] r. i stało się przyczyną niepokojów społecznych wznoszonych przez ludzi którzy tracili pracę, połączonych z niszczeniem maszyn.
 
Na przełomie [[XVIII wiek|XVIII]] i [[XIX wiek]]u [[Joseph Marie Jacquard|Jacquard]] opracował mechanizm, który połączony z normalnym krosnem dawał możliwość tkania wielkoformatowych wzorów. Wzór tkaniny programowany jest przy użyciu specjalnych [[Karta dziurkowana|kart perforowanych]]. Mechanizmy te nazwano od jego nazwiska - mechanizmami żakarda lub maszynami żakarda. Tkaniny tworzone przy użyciu tych maszyn - [[tkanina żakardowa|tkaninami żakardowymi]].
 
W 1876 roku [[James Northrop]] skonstruował krosna automatyczne z wymianą [[wątek tkacki|wątku]] bez zatrzymywania pracy krosna. Spowodowało to dalsze zmniejszenie ilości zatrudnianej obsługi. Teraz jeden tkacz może obsługiwać od 30 do 120 krosien. Kolejnym etapem rozwoju tkactwa jest skonstruowanie krosien [[czółenko tkackieCzółenko|bezczółenkowych]]; [[krosno chwytakowe|chwytakowych]], pneumatycznych, rapierowych.
 
Surowcami, z których pierwotnie wytwarzano [[tkanina|tkaniny]] były wyłącznie [[Włókno|włókna]] naturalne, pochodzenia roślinnego - [[len]], [[Konopie siewne|konopie]], [[bawełna (włókno)|bawełna]], [[pokrzywa zwyczajna|pokrzywa]] i zwierzęcego - [[wełna]] [[Owca domowa|owcza]], [[kozaKoza domowa|kozia]], [[wielbłąd]]zia, [[lama|lam]]. Później opanowano obróbkę [[jedwab]]iu. W [[XX wiek]]u opracowano tworzywa sztuczne, które weszły do powszechnego użytku w latach 40. i 50. ([[nylon]], [[Kremplina|bistor]], [[sztuczny jedwab]]) i w latach 70. i 80. - [[Polar (dzianina)|polar]] i [[spandex|lycra]], wynalezione przez koncern [[E. I. du Pont de Nemours and Company|DuPont]].
{{commonscat|Weaving}}