Sátoraljaújhely: Różnice pomiędzy wersjami

| jednostka_adm_2 = Powiat

| nazwa_jednostki_adm_2 = [[powiat Sátoraljaújhely|Sátoraljaújhely]]

| wysokość =

| stopniE = 21

| minutE = 40

[[Plik:Sátoraljaújhely - panorama.JPG|thumb|left|Panorama Sátoraljaújhely – w północnej części widać linię kolejową oraz stację – dawne przedmieścia miasta – Kisújhely, obecnie Słowackie Nowe Miasto]]

[[Plik:Sátoraljaújhely - Kisújhely - grenze.JPG|thumb|Przebieg granicy pomiędzy miastem a dawnymi północnymi przedmieściami. Widoczna linia kolejowa oraz budynki dworca w Słowackim Nowym Mieście]]

Na miejscu dzisiejszego Sátoraljaújhely już od czasów objęcia tych terenów przez Węgrów aż do najazdu mongolskiego lat [[1240]]-[[1241]] istniała węgierska osada ''Sátoralja'' ([[język węgierski|węg.]] "pod namiotem" – od kształtu pobliskiego wzgórza). W XIII wieku osada została odbudowana, a do nazwy dodano człon ''újhely'' – "nowe miasto". W [[1261]] król [[Stefan V]] nadał osadzie prawa miejskie. W tym samym okresie zbudowano zamek. Miasto zyskiwało na znaczeniu dzięki położeniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych do [[Polska|Polski]], [[Rosja|Rosji]] i [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]] i stawało się ośrodkiem kultury. Od XVII wieku miasto należało do rodu [[Rakoczy]]ch, wtedy też do Sátoraljaújhely przeniesiono władze komitatu [[Komitat Zemplén|Zemplén]]. W XVII i XVIII wieku ludność Sátoraljaújhely brała udział w powstaniach przeciwko [[Habsburgowie|Habsburgom]]. W połowie XIX wieku zaczął się intensywny rozwój przemysłu. Po powstaniu [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] miasto zostało przedzielone granicą państwową biegnącą wzdłuż Roňavy – dzielnica przemysłowa wraz z węzłem kolejowym znalazły się po stronie czechosłowackiej jako [[Slovenské Nové Mesto]] (25% ludności i 20% powierzchni przedwojennego miasta; obie części były ponownie połączone w latach [[1938]]-[[1945]]). Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Sátoraljaújhely zostało poważnie zniszczone. Po wojnie miasto odbudowano. Obecnie jest ośrodkiem turystyki i sportów zimowych.

 

* archiwum [[Komitat Zemplén|komitatu Zemplén]] z XVIII i XIX stulecia,

* tzw. Kościół Winny – jedyny zachowany na Węgrzech, w którego podziemiach składowano wino,

* dworzec kolejowy z przełomu XIX i XX wieku.

 

== Sátoraljaújhely w filmie ==

W Sátoraljaújhely toczy się akcja pierwszej części filmu [[C.K. Dezerterzy]] – w rzeczywistości jednak zdjęcia kręcono w innych miejscach (m.in. w [[Twierdza Modlin|Twierdzy Modlin]], która odgrywała rolę koszar w Sátoraljaújhely).

 

== Zobacz też ==