Jan Stefani: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{Klasyczna muzyka polska}} przeniesiono do {{Klasycystyczna muzyka polska}} + WP:SK
aaa
Linia 1:
'''Jan Stefani''' (ur. [[1746]] w [[Praga|Pradze]], zm. [[24 lutego]] [[1829]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski kompozytor, skrzypek i dyrygent [[Teatr Wielki w Warszawie|Opery Narodowej]].
 
Po ukończeniu nauki został kapelmistrzem w [[Praga|Pradze]]. Zainteresowany karierą w Rzeczypospolitej przybył na dwór [[Stanisław August Poniatowski|króla Stanisława Augusta]]. Został tam zatrudniony na koncertmistrza Teatru Narodowego w Warszawie w roku [[1771]]. Nawiązał szybko współpracę z innymi kompozytorami (również zagranicznymi) i aktorami, w tym z naczelnym animatorem Teatru Narodowego – [[Wojciech Bogusławski|Wojciechem Bogusławskim]]Już gdy miał 10 lat znakomicie grał na skrzypcach. Tak jak [[Maciej Kamieński]] i inni kompozytorzy zainteresował się muzyką ludową. Organizował dlatego wycieczki poza Warszawę by posłuchać muzyki ludowej. Stefani był kompozytorem pod silnym wpływem Mozarta i opèra comique. Istniała moda na melodie proste i przyjemne. Poza tym klasycyzm wyznaczał klasyczne kanony i sposoby kompozycji. Interesujące jest więc dla badaczy muzyki tego okresu swoiste "uklasycznianie" muzyki ludowej poprzez wdrażanie ją w muzykę klasyczną. Tak Stefani skomponował wiele polonezów, mazurków i krakowiaków. Był także twórcą mszy, oratoriów, a także jedenastu oper. Bez wątpienia najciekawszym i najbardziej znanym dziełem Stefaniego jest opera na podstawie libretta Wojciecha Bogusławskiego – ''[[Cud mniemany, czyli Krakowiaki i Górale]]''. Opera zawiera śmiałe nawiązania do muzyki ludowej (polonez, krakowiak, mazur, polka), proste i lekkie arie przypominające francuskie arie tego okresu, a także zupełnie mozartowskie fragmenty muzyczne (np. Vaudeville w drugim akcie). Opera wychodzi poza klasycyzm, a stanowi klasyczny przykład opery wiejskiej, idyllicznej. Dzieło, którego premiera odbyła się w [[1794]] roku przyjęto z dziką euforią (nieustanne bisy, przeraźliwie hałasujący lud). W libretcie zakodowane są wyraźne pobudki powstańcze i antyzaborcze, dlatego pomimo sukcesu wystawiono ją tylko trzy razy. [[Karol Kurpiński]] wspominał tę operę jako wyjątkowo charakterystyczną i nowatorską (sam skomponował własną jej wersję – ''Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale''). Jednak poza zasłoną antyzaborczej euforii dopiero dzisiaj znawcy muzyki klasycyzmu zachwycają się twórczymi rozwiązaniami muzycznymi ("uklasycznienie" muzyki ludowej, wyniesienie poloneza i mazura do formy wyższej). Po odnalezieniu tej opery przez [[Leon Schiller|Leona Schillera]] mówi się o niej jako o pierwszej operze narodowej. Inne opery Stefaniego to mniej śmiałe kompozycyjnie, choć wyraziste ''Król w kraju rozkoszy'', ''Drzewo zaczaytrowane'' i ''Frozyna''.