Wersja z 22:47, 5 kwi 2010 edytuj Luckas-bot (dyskusja \| edycje) 520 554 edycje m robot dodaje: bg:Косумел ← poprzednia edycja		Wersja z 02:24, 29 kwi 2010 edytuj anuluj edycję Lukasz Lukomski (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Administratorzy 34 957 edycji poprawa linków do ujedn. i przek., WP:SK następna edycja →
Linia 3: \|opis_zdjęcia = Cozumel, zdjęcie satelitarne wyspy \|nazwa = Cozumel \|państwo = ~~{{Państwo\|MEX}}~~[[Meksyk]] \|kontynent = Ameryka Północna \|morze = [[Morze Karaibskie]] Linia 11: \|gęstość = 113,1 \|stopniN = 20 \|minutN = 30 \|sekundN = 00 \|stopniE = \|minutE = \|sekundE = \|stopniW = 86 \|minutW = 57 \|sekundW = 00 \|stopniS = \|minutS = \|sekundS = \|mapa_wyspy = \|galeria_commons = }} '''Cozumel''' (w [[języki majańskie\|językach Majów]] oznacza to ''Wyspa Jaskółek'') – [[meksyk]]ańska [[wyspa]] na [[Morze Karaibskie\|Morzu Karaibskim]] położona ok. 20 kilometrów na wschód od wybrzeży [[~~Półwysep~~ Jukatan (półwysep)\|Półwyspu Jukatan]]. Administracyjnie stanowi jedną z dziewięciu gmin meksykańskiego stanu [[Quintana Roo]]. Cozumel to popularny wśród amatorów [[nurkowanie\|nurkowania]] ośrodek [[turystyka\|turystyczny]]. Główne miasto na wyspie to [[San Miguel de Cozumel]].▼ ▲'''Cozumel''' (w [[języki majańskie\|językach Majów]] oznacza to ''Wyspa Jaskółek'') – [[meksyk]]ańska [[wyspa]] na [[Morze Karaibskie\|Morzu Karaibskim]] położona ok. 20 kilometrów na wschód od wybrzeży [[Półwysep Jukatan\|Półwyspu Jukatan]]. Administracyjnie stanowi jedną z dziewięciu gmin meksykańskiego stanu [[Quintana Roo]]. Cozumel to popularny wśród amatorów [[nurkowanie\|nurkowania]] ośrodek [[turystyka\|turystyczny]]. Główne miasto na wyspie to [[San Miguel de Cozumel]]. Wyspa ma 48 km długości i 16 km szerokości. Zdecydowana większość stałych mieszkańców mieszka w San Miguel (populacja: 71 401 w 2005 roku), położnym na zachodnim wybrzeżu. Pozostała część wyspy to płaska nizina z gęstą szatą roślinną. == Historia == Pierwszymi mieszkańcami wyspy byli [[Majowie]], znaleziono także pozostałości [[kultura Olmeków\|kultury Olmeków]]. Wyspa stanowiła ośrodek [[~~kult~~Kult religijny\|kultu]]u [[bóstwa lunarne\|bogini Księżyca]], istniały tu [[świątynia\|świątynie]] obsługujące ruch [[pielgrzymka\|pielgrzymkowy]], zwłaszcza kobiet pragnących zajścia w [[ciąża\|ciążę]]. Pozostały po nich ruiny, a główną świątynię zrównano z ziemią podczas [[II wojna światowa\|II wojny światowej]], gdy budowano tu pas startowy dla [[samolot]]ów. Największe z ocalałych ruin, [[San Gervasio]], znajdują się niemal dokładnie pośrodku wyspy. Pierwszym [[~~Europejczycy~~Europa\|Europejczykiem]] na Cozumel był [[Juan de Grijalva]] w [[1518]], po nim przybył tu [[Hernán Cortés]] wraz z [[flota\|flotą]], niszcząc wiele świątyń Majów. Na wyspie żyło około 40 tysięcy Majów, jednakże ich populację wyniszczyła [[epidemia]] [[ospa prawdziwa\|ospy]] i w [[1570]] jedynie 30 z nich pozostało przy życiu. Następnie wyspa była opuszczona, sporadycznie używali jej jako kryjówki [[pirat\|piraci]]. W [[1848]] po wybuchu trwającego ponad pół wieku powstania Majów na półwyspie [[Jukatan (półwysep)\|Jukatan]], znanym jako [[Wojna Kast]], Cozumel zasiedlili uchodźcy uciekający przed rewoltą. Z przechowywanej w miejscowym muzeum płyty można wywnioskować o istnieniu planów zakupu wyspy przez [[Abraham Lincoln\|Abrahama Lincolna]], celem osiedlenia na niej wyzwolonych czarnych [[niewolnictwo\|niewolników]]. Przedłużająca się wojna domowa na Jukatanie i polityczne dyskusje podczas [[wojna secesyjna\|wojny secesyjnej]] w USA sprawiły jednak, że niewielką grupę byłych niewolników z USA wysłano ostatecznie na wyspę [[Vache]] u wybrzeży [[Haiti (wyspa)\|Haiti]]. == Współczesność == [[~~Grafika~~Plik:~~Cozumel_Beach~~Cozumel Beach.jpg\|thumb\|200px~~\|right~~\|Plaża na Cozumel]] Obecnie głównym źródłem dochodu wyspy jest turystyka. Cozumel jest miejscem docelowym dla turystów zainteresowanych nurkowaniem, a także miejscem spędzania [[miesiąc miodowy\|miesiąca miodowego]]. Wyspa posiada dobrze rozwiniętą [[infrastruktura\|infrastrukturę]] turystyczną. Istnieje tu ponad 100 [[Restauracja (lokal gastronomiczny)\|restauracji]], wiele [[hotel]]i, niektóre z nich posiadają duże [[~~basen~~Basen pływacki\|baseny]]y, a nawet [[przystań (żeglarstwo)\|przystanie jachtowe]]. Nie ma tu zakładów [[~~przemysł (ekonomia)~~Przemysł\|przemysłowych]], wszystkie produkty przemysłowe, także spożywcze, są dowożone drogą morską spoza wyspy. Na wyspie działają dwa [[uniwersytet]]y: Universidad de Quintana Roo oraz Partenon. [[~~Grafika~~Plik:Wilma in cozumel island-109920 m.jpg\|thumb\|left\|200px\|Cozumel w oku huraganu Wilma]] W [[2005]] wyspę nawiedziły dwa [[huragan]]y: [[huragan Emilly]] w lipcu oraz [[huragan Wilma]] w październiku, z których większe zniszczenia spowodował ten drugi. == Źródła == * [http://www.inegi.gob.mx/est/contenidos/espanol/sistemas/conteo2005/localidad/iter/ Dane ze Spisu Powszechnego 2005] INEGI: Instituto Nacional de Estadística, Geografía e Informática * Coleman, Michael [http://www.zwire.com/site/news.cfm?BRD=2256&dept_id=550689&newsid=18185188&PAG=461&rfi=9 "Cozumel rebounds from Hurricane Wilma"], Marco Island Sun Times, 9 kwietnia, 2007. Dostęp: 4 maja 2005. {{lang\|en}} == Linki zewnętrzne ==

Cozumel: Różnice pomiędzy wersjami