Alexander Mach: Różnice pomiędzy wersjami

'''Alexander Mach''', ps. Alexander Mach Mederský (ur. [[11 października]] [[1902]] r. w miejscowości Slovenský Meder, obecnie [[Palárikovo]], zm. [[15 października]] [[1980]] r. w [[Bratysława|Bratysławie]]) – słowacki działacz polityczny, członek [[Słowacka Partia Ludowa|Słowackiej Partii Ludowej]] (HSĽS), szef [[Gwardia Hlinkowa|Gwardii Hlinkowej]], minister spraw wewnętrznych [[Słowacja|Państwa Słowackiego]]

Uczęszczał do seminarium duchownego w [[Ostrzyhom|Ostrzyhomiu]]iu, a następnie w [[Trnawa|Trnawie]]. Nie został jednak księdzem, gdyż zaangażował się w działalność polityczną. Od [[1922]] r. zakładał na Słowacji i działał w młodzieżowych organizacjach Słowackiej Partii Ludowej. Spotkał wówczas [[Vojtech Tuka|Vojtecha Tukę]], redaktora pisma HSĽS "Slovák", który zatrudnił go w redakcji. Wkrótce objął funkcję w generalnym sekretariacie partii, a w [[1924]] r. został jej regionalnym szefem w [[TrenčínTrenczyn|Trenčínie]]. Reprezentował radykalne skrzydło HSĽS, głosząc [[antysemityzm|antysemickie]] i antyczechosłowackie hasła. Uważał, że system państwowy istniejący w [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] to dyktatura, wspierana przez żydowską finansjerę, a najlepszym wzorem dla niego był narodowy socjalizm wprowadzony przez [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] w Niemczech. W [[1926]] r. współorganizował wraz z V. Tuką paramilitarne bojówki pod nazwą [[Rodobrana]], które były wzorowane na włoskich [[faszyzm|faszystach]]. W [[1938]] r. stanął na czele Departamentu Propagandy HSĽS. W [[1940]] r. został przez [[Jozef Tiso|Jozefa Tiso]] mianowany ministrem spraw wewnętrznych i szefem Gwardii Hlinkowej. Opowiadał się wówczas za bliską współpracą z [[Narodowy socjalizm|nazistowskimi]] [[III Rzesza|Niemcami]]. W latach [[1942]]-[[1943]] nadzorował akcję deportacji słowackich Żydów do obozów koncentracyjnych. Na pocz. kwietnia [[1945]] r., kiedy [[Armia Czerwona]] zbliżała się do Bratysławy, przedostał się do [[Austria|Austrii]], gdzie został aresztowany przez Amerykanów. Po wydaniu go czechosłowackim władzom trafił do więzienia w Bratysławie. Pod koniec [[1946]] r. zaczął się wielki proces, w którym – oprócz A. Macha – byli oskarżeni także inni dygnitarze Państwa Słowackiego. W [[1947]] r. A. Mach został skazany na karę 30 lat więzienia. Po [[1948]] r. miał on być jednym ze świadków na przygotowywanym procesie tzw. burżuazyjnych [[nacjonalizm|nacjonalistów]] z [[Komunistyczna Partia Czechosłowacji|Komunistycznej Partii Czechosłowacji]], ale ostatecznie nie doszło do niego. 9 maja [[1968]] r. został wypuszczony na wolność w wyniku amnestii ogłoszonej przez prezydenta [[LudwikLudvík Svoboda|Ludwika Svobodę]].

[[Kategoria{{DEFAULTSORT:Zmarli w 1980|Mach, Alexander]]}}