Karol Ferdynand Waza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m uzup.
→‎Życiorys: redakcyjne
Linia 25:
Po śmierci matki w 1631 roku wraz z bratem [[Jan II Kazimierz Waza|Janem Kazimierzem]] odziedziczył [[Państwo Żywieckie]]. W okresie rządów [[Władysław IV Waza|Władysława IV Wazy]] rezydował głównie w Warszawie. Nie interesował się polityką i nie miał ambicji do zdobywania urzędów świeckich. W latach 1632-1648 poświęcał czas głównie pracy administracyjnej, sprawom majątkowym i gromadzeniu [[beneficjum|beneficjów kościelnych]]. W 1640 r. został biskupem ordynariuszem płockim. Po uzyskaniu pełnoletności nie zdecydował się nigdy na przyjęcie święceń kapłańskich i sprawy duszpasterskie przekazał w diecezji wrocławskiej swoim sufraganom spośród, których najważniejszą rolę odgrywali [[biskup]] [[Johann Balthasar Liesch von Hornau|Jan Baltazar Liesch von Hornau]] oraz [[archidiakon]] Piotr Gebauer<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.archidiecezja.wroc.pl/dzieje_12.php | tytuł =Z dziejów archidiecezji wrocławskiej | data dostępu = 2010-05-11| autor =Józef Pater | opublikowany =archidiecezja.wroc.pl | praca = | data = | język =pl }}</ref>. Podobnie postąpił z diecezją płocką gdzie zastępowali go w posłudze duchownej biskupi Stanisław Starczewski i [[Wojciech Tolibowski]].
 
Po śmierci [[Władysław IV Waza|Władysława IV Wazy]] w [[1648]] roku zgłosił swoją kandydaturę do tronu polskiego. Ogłosił program twardej polityki i zdecydowanych kroków w celu stłumienia [[powstanie Chmielnickiego|powstania Chmielnickiego]] na Ukrainie. Uzyskał poparcie dwóch trzecich senatorów i większości biskupów. Za jego kandydaturą głosowała też szlachta ruska z [[Jeremi Wiśniowiecki|Jeremim Wiśniowieckim]] na czele. Jego kandydaturze sprzeciwiła się natomiast szlachta wyznania ewangelickiego w większości z Wielkiego Księstwa Litewskiego, która obawiała się zaostrzenia polityki [[kontrreformacja|kontrreformacji]]. Na czele opozycji dowobec jegoKarola kandydaturyFerdynanda Wazy stanęli [[Janusz Radziwiłł (hetman wielki litewski)|Janusz]] i [[Bogusław Radziwiłł|Bogusław]] [[Radziwiłłowie]], którzy zagrozili nawet zerwaniem [[Unia lubelska|unii polsko-litewskiej]]. Ostatecznie o kandydaturze Karola Ferdynanda Wazy zadecydowały listy [[Bohdan Chmielnicki|Bohdana Chmielnickiego]], który uzależniał zakończenie buntu [[Kozacy zaporoscy|Kozaków]] na [[Zaporoże (kraina)|Zaporożu]] od wybrania na króla Jana Kazimierza Wazy.
 
Po przegranej elekcji Karol Ferdynand Waza otrzymał po Władysławie IV Wazie księstwo opolsko-raciborskie. Wycofał się z życia publicznego. Osiadł w dobrach biskupów płockich na [[Mazowsze|Mazowszu]]. Swoją główną rezydencją uczynił [[zamek]] w [[Brok]]u oraz dwór w Wyszkowie.
 
W [[1651]] roku przygarnąłprzejął na swójopiekę dwórnad osieroconegoosieroconym i pozbawionegopozbawionym majątków na Ukrainie, [[Michał Korybut Wiśniowiecki|Michała Korybuta Wiśniowieckiego]]. OtoczyłFinansował jego gopodróże opiekązagraniczne i zapewnił gruntowne wykształcenie.
 
Karol Ferdynand Waza zmarł [[9 maja]] [[1655]] roku w [[dwór|dworze]] biskupim w [[Wyszków|Wyszkowie]]. Pozostawił po sobie ogromny majątek. Większa jego część została wydana później na różnego rodzaju fundacje kościelne. Resztę otrzymał Jan II Kazimierz Waza. Pieniądze i dobra ziemskie odziedziczone po bracie pozwoliły [[Władcy Polski|królowi polskiemu]] sfinansować [[Wojsko zaciężne|zaciąg wojska]] podczas [[Potop szwedzki|potopu szwedzkiego]], a [[Śląsk|księstwa śląskie]] dały mu schronienie gdy musiał opuścić [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolitą]] w [[1655]] roku.