Carl Gottlieb Svarez: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
gruntowne poprawki
m poprawa linków, drobne redakcyjne, WP:SK
Linia 1:
'''Carl Gottlieb Svarez''' (ur. 27 lutego [[1746]] w [[Świdnica|Świdnicy]], zm. 14 maja [[1798]] w [[Berlin|Berlinie]]ie) - niemiecki prawnik, jeden z twórców [[Landrecht pruski|Landrechtu]] pruskiego.
 
Urodził się w [[Świdnica|Świdnicy]] na Śląsku, krótko po tym, jak prowincja ta została zdobyta przez Prusy w wojnie z Austrią. Był synem adwokata i tamtejszego rajcy. Jego rodzina zmieniła nazwisko ze "Szwartz" na hiszpańsko brzmiące "Svarez". Studiował na Uniwersytecie [[Europejski Uniwersytet Viadrina|Uniwersytecie Viadrina]] we [[Frankfurt nad Odrą|Frankfurcie nad Odrą]]. Studia rozpoczął w [[1762]], mając 16 lat. Już w [[1766]] zdał we [[Wrocław|Wrocławiu]]iu egzaminy asesorskie. Ożenił się z - młodszą o 9 lat - Joanną Dorotą Arndt (1755 - 1827).
 
Od [[1771]] pracował jako wyższy radca rządowy w ówczesnym rządzie Śląska. Śląsk - ze względu na swoje strategiczne znaczenie dla Prus - posiadał wówczas osobny zarząd niż pozostałe pruskie prowincje.<ref>Maciejewski T., ''Historia administracji'', Warszawa 2002.</ref>.Svarez zajmował się sprawami rolnictwa. Przedstawił, zaakceptowany przez władze, projekt dotyczący listów zastawnych, hipoteki, dla zorganizowania sprawnego systemu kredytowego. Dzięki swoim inicjatywom stał się najbliższym współpracownikiem śląskiego ministra sprawiedliwości - późniejszego wielkiego kanclerza Prus - [[Johann Heinrich von Carmer|Johanna Heinricha von Carmer]]. Po tym, jak von Carmer na polecenie króla [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II]] objął stanowisko kanclerza, Svarezowi powierzono ministerstwo sprawiedliwości.
 
Na nowym stanowisku Svarez brał udział w najważniejszych pracach ustawodawczych. Pracował nad Ordynacją Hipoteczną (''Hypothekeordnung'') z [[1785]]. Współpracował przy ułożeniu [[Landrecht pruski|Landrechtu]] - największej pruskiej kodyfikacji XVIII wieku. Odpowiadał za te tytuły kodeksu, które dotyczyły prawa cywilnego.<ref>[[Karol Koranyi]], ''Powszechna historia prawa'', oprac. Katarzyna Sójka Zielińska, Warszawa 1976.</ref>. W [[1793]], na bazie [[Corpus Iuris Fridericianum]], opracował na nowo procedurę cywilną, tzw. Powszechną Ordynację Sądową (''Algemeine Gerichtsordnung''). Tak kształował przepisy prawa sądowego, by ograniczyć bezpośredni wpływ absolutnego monarchy na sądownictwo. Było to zgodne z duchem Oświecenia.
 
Był również nauczycielem późniejszego króla Prus [[Fryderyk Wilhelm III Pruski|Fryderyka Wilhelma III]]. Napisał popularne broszury publicystyczne ''Unterricht über die Gesetze'' ("Nauki o ustawach) i ''Briefwechsel über die gegenwärtige Justiz Reform in den Preussischen Staaten'' ("Listy o obecnej reformie prawa w państwach pruskich". Dzięki swoim dziełom stał się jednym z najbardziej znanych prawników niemieckich swojego czasu.
 
Na jego cześć we [[Wrocław|Wrocławiu]]iu wystawiono mu pomnik. Monument zburzono w czasie II wojny światowej.
 
'''Źródła'''
* [[Karol Koranyi Karol]], ''Powszechna historia prawa'', oprac. Katarzyna Sójka - Zielińska, Warszawa 1976.
* Katarzyna Sójka - Zielińska Katarzyna, ''Historia prawa'', Warszawa 1993.
 
'''== Linki zewnętrzne''' ==
* http://bibliothek.bbaw.de/kataloge/literaturnachweise/svarez/literatur.pdf
 
{{Przypisy}}
 
[[Kategoria: Historia prawa niemieckiego]]
[[Kategoria: Niemieccy prawnicy]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1746]]
[[Kategoria: Zmarli w 1798]]
 
[[de:Carl Gottlieb Svarez]]