19 Dywizja Zmechanizowana: Różnice pomiędzy wersjami

| kontynuacja tradycji =[[19 Dywizja Pancerna (LWP)|19 Dywizja Pancerna]]<br />[[5 Saska Dywizja Pancerna]] <br />[[5 Kresowa Dywizja Zmechanizowana|5 Dywizja Zmechanizowana ]] <br />[[5 Brygada Zmechanizowana]]

| pierwszy =płk Henryk Aszkenazy

| podporzadkowanie =[[2 Korpus Piechoty (1949-1952)|2 Korpus Piechoty]] <br />[[Poznański Okręg Wojskowy]]

[[Plik:Defilada w 72 pz.JPG|right|thumb|250px|<center>Defilada w 72 pz w Gubinie]]

'''19 Dywizja Zmechanizowana (19 DZ)''' -– [[związek taktyczny]] [[Ludowe Wojsko Polskie|Sił Zbrojnych PRL]]. [[formowanie|Sformowana]] wiosną 1951 z przeznaczeniem do [[2 Korpus Piechoty (1949-1952)|2 Korpusu Piechoty]]. W 1957 przekształcona w [[5 Saska Dywizja Pancerna|5 Saską Dywizję Pancerną im. Aleksandra Waszkiewicza]].

[[Kostrzyn]], [[Słubice]] i [[Gubin]] dysponowały nowoczesnymi [[koszary|kompleksami koszarowymi]]. Zostały one, niestety, w czasie działań wojennych zostały mocno zniszczone. Po wojnie wykorzystywały je częściowo oddziały [[Wojska Ochrony Pogranicza|WOP]]. Większość jednak pozostawała niewykorzystywana, bądź przeznaczona na cele cywilne. Dużą wartość reprezentował [[Garnizon Gubin|garnizon w Gubinie]]. Składał się on z położonych w mieście czterech zespołów koszarowych, z których tylko jeden zajmował batalion WOP, oraz położonego 3,5 km od miasta kolejnego kompleksu, nazwanego od nazwy pobliskiej wsi -– Komorowem. Były to nowoczesne poniemieckie koszary wojsk zmotoryzowanych z sąsiadującym placem ćwiczeń w [[Bieżyce|Bieżycach]] i [[Wałowice|Wałowicach]].

Dywizję formowano według etatów 5/77-5/91 o stanie osobowym 8 3828382 żołnierzy oraz 140 pracowników cywilnych.

Po zakończeniu formowania w 1951 19 DZ na etatowy stan 82 czołgów miała zaledwie 12 (pięć w 4 szkolnym bcz i siedem w 23 pcz), dział pancernych na etat 24 było 21 (po pięć w pz zamiast czołgów, trzy w 26 papanc, zamiast 22). Z 98 dział przewidzianych w etacie było tylko 65, z 452 samochodów było 268. Dotkliwe były braki w kadrze oficerskiej, na etatowo 686 oficerów, było zaledwie 426. Braki w kadrze [[podoficer]]skiej wyrównywała nadwyżka w szeregowych.

Nowe etaty 19 DZ wprowadzono rozkazem Ministra ON Nr 0082/0rg. z 4 grudnia 1952, będące wyrazem konieczności zredukowania nadmiernych planów, zmniejszały stan liczebny dywizji, jak również ograniczały liczbę czołgów i dział pancernych.

W etacie 5/99-5/114 -– DZ typ B stan liczbowy ustalono na 5 8575857 żołnierzy oraz 105 pracowników cywilnych. W składzie pułku zmechanizowanego znajdował się jedynie jeden batalion piechoty zmotoryzowanej oraz kompania czołgów, natomiast w pułku czołgów średnich funkcjonowała jedynie kompania zamiast batalionu piechoty zmotoryzowanej. Szkolny batalion czołgów przeformowano na kompanię.

* w batalionie rozpoznawczym -– pięć [[T-34/85|T-34-85]]

* w szkolnej kompanii czołgów -– dwa T-34-85, jeden [[IS|IS-2]] i dwa ISU-122

* w pułku zmechanizowanym -– dziesięć T-34-85

* w pułku czołgów -– trzydzieści jeden T-34-85

* w pułku artylerii pancernej -– trzynaście IS-2 i szesnaście [[ISU-122]]

[[Plik:5 SDPanc sztab.jpg|right|thumb|250px|W tych koszarach od 1953 funkcjonował sztab dywizji <ref>Zdjęcie późniejsze z okresu po rozwiązaniu jednostki -– 2008</ref>]]

W latach [[1951]]-[[1953]] w dywizji miało miejsce szereg przedyslokowań jednostek. Minister ON rozkazem Nr 00 129/0per. z [[18 października]] [[1951]] r. nakazał dowódcy OW IV przenieść miejsce formowania 23 pcz i 14 Szkolnego Batalionu Czołgów z Kostrzyna do Słubic, 69 Pułku Zmechanizowanego i 20 RWNCz ze Słubic do Kostrzyna, 2 brozp z [[Torzym]]ia do Słubic. [[11 grudnia]] [[1952]] przeniesiono 27 RWNSam z Gubina do Gubina -– Komorowa.

Rozkazem Ministra ON Nr 0079/0per. z 7 lipca [[1953]] do 15 października 1953 przeniesiono [[sztab]] dywizji, kompanię dowodzenia, 59 batalion łączności, pluton samochodowy z Torzymia do Gubina-Komorowa.

Jednostki te zajęły miejsce 18 Pułku Moździerzy, który został przeniesiony do Torzymia.

Reorganizacja i zmiana nazwy 19 DZ nastąpiła zgodnie z rozkazem Ministra ON Nr 0058/0rg. z 19 września 1955. Dywizję przeniesiono na etaty 5/159-5/185 -– Dywizji Pancernej, o stanie osobowym 6275 żołnierzy oraz 121 pracowników cywilnych. Zmiany te miały nastąpić do 20 grudnia [[1955]]. Jednocześnie 19 DZ (właściwie '''''19 Dywizję Pancerną''''') wyłączono ze składu 2 KA i podporządkowano dowódcy 2 KZ ''(po miesiącu przemianowanego na [[2 Korpus Pancerny|2 KPanc]])''.

Jesienią 1955 na bazie 19 Dywizji przeprowadzono [[ćwiczenie doświadczalne]]. Jeden z pułków zmechanizowanych przeformowano, likwidując szczebel [[batalion]]u. Doświadczenia były pozytywne -– zwiększono operatywność i ułatwiono dowodzenie, skrócono także czas na organizowanie walki. W czasie doświadczenia zorganizowano w pułku pięć silnych kompanii piechoty zmotoryzowanej , wspieranych przez daplot, dappanc, kcz i ap i baterię moździerzy. Był to pierwszy krok do organizacji w przyszłości pułków czołgów o strukturze kompanijnej.

W roku 1956 dokonano kolejnej redukcji oddziałów Dywizji. Likwidacji uległ 56 batalion medyczno -– sanitarny.

[[Plik:Defilada ulicami miasta 72 pz.jpg|right|thumb|250px|<center>Przemarsz ulicami Gubina 72 pz]]

* [[dowództwo]] i [[sztab]] -– Torzym

* kompania dowodzenia -– Torzym

* [[69 Pułk Zmechanizowany]] -– [[Słubice]] (rozwiązany wiosną 1957)

* [[72 Pułk Zmechanizowany]] -– [[Gubin]]

* [[73 Pułk Zmechanizowany]] -– Gubin

* [[23 Pułk Czołgów Średnich]] -– Słubice

* 26 pułk artylerii pancernej -– Gubin

* 113 pułk artylerii Haubic -– Gubin

* 18 pułk moździerzy -– Gubin

* 12 dywizjon artylerii rakietowej -– Gubin

* 14 szkolny batalion czołgów -– [[Kostrzyn]]

* 2 batalion rozpoznawczy -– Torzym

* [[59 Batalion Łączności|59 batalion łączności]] -– Torzym

* 66 batalion saperów -– Kostrzyn

* 65 kompania samochodowa -– Torzym

* Ruchomy warsztat naprawy czołgów nr 20 -– Słubice

* Ruchomy warsztat naprawy czołgów nr 27 -– Gubin

* Ruchomy warsztat naprawy czołgów nr 29 -– Gubin