Rupert z Salzburga: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: it:Ruperto di Salisburgo
Tanja5 (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, infobox, szablony
Linia 1:
{{Święty infobox
[[Plik:Ruperthead.jpg|thumb|right|Głowa gotyckiej rzeźby Św. Ruperta]]
| Imię = Święty Rupert
| Portret = Ruperthead.jpg
| Data_urodzenia = prawd. [[650]]
| Data_śmierci = prawd. [[27 marca]] [[718]]
| Miejsce_urodzenia = [[Wormacja|Worms]]
| Miejsce_śmierci = Worms
| Tytuły = [[biskup]]
| Kościół = [[Kościół katolicki|katolicki]], [[Kościoły wschodnie|wschodnio-ortodoksyjny]]
| Data_beatyfikacji =
| Miejsce_beatyfikacji =
| Beatyfikowany_przez =
| Data_kanonizacji =
| Miejsce_kanonizacji =
| Kanonizowany_przez =
| Wspomnienie = [[27 marca]] ''(kat.)''<br/>[[27 marca]] ''(praw. [[liturgia]] wg [[kalendarz juliański|kal. jul.]])''<br/>[[9 kwietnia]] ''(praw. wg [[kalendarz gregoriański|kal. greg.]])''<br/>[[24 września]] (wprowadzenie [[relikwie|relikwii]] do Salzburga)
| Atrybuty =
| Patron = [[Salzburg]]a i regionu [[Salzburg (kraj związkowy)|Salzburgland]], [[apostoł]] [[Bawaria|Bawarii]] i [[Austria|Austrii]]
| Miejsce_kultu = [[Katedra św. Ruperta w Salzburgu]]
| commons = Category:Saint Rupert
| quote =
}}
'''Św Rupert''', ''Ruprecht, Hrodperht, Hrodpreht, Roudbertus, Rudbertus, Robert'' {ur. prawdopodobnie w [[650]] w [[Wormacja|Worms]], zm. prawd. [[27 marca]] [[718]] tamże) - [[święci i błogosławieni Kościoła katolickiego|święty Kościoła katolickiego]] i [[Kościoły wschodnie|wschodnio-ortodoksyjnego]], biskup misyjny [[Nadrenia|Nadrenii]], pierwszy biskup [[Salzburg]]a w [[Austria|Austrii]] (uważany za założyciela miasta) i patron regionu [[Salzburg (kraj związkowy)|Salzburgland]].
 
===Żywot świętego===
'''Św Rupert''' - (znany również jako ''Ruprecht, Hrodperht, Hrodpreht, Roudbertus, Rudbertus, Robert'') ur. przypuszczalnie w 650 w Worms - zm. przypuszczalnie 27 marca 718 również w Worms. Święty w [[Kościół łaciński|Kościele Rzymsko-katolickim]] oraz Wschodnio-[[Ortodoksja|Ortodoksyjnym]]. Biskup misyjny Nadrenii. Pierwszy biskup [[Salzburg]]a. Uważany za założyciela miasta Salzburg i patrona regionu Salzburgerland.
Pochodził prawdopodobnie z rodziny arystokratycznej Robertynerów. Był spokrewniony z dynastią królewską [[Merowingowie|Merowingów]]. W początkach swej działalności, pod koniec siódmego wieku, z rozkazu [[Diuk]]a [[Bawaria|Bawarii]], Theodora II, którego prawdopodobnie nawrócił, został Biskupembiskupem [[Wormacja|Worms]], tym samym potwierdzając swą lojalność "właściwej" wierze katolickiej. Od Theodora II otrzymał też zezwolenie na opuszczenie Regensburgu i udanie się w podróż misyjną z celem znalezienia właściwego miejsca na wybudowania kościoła i umocnienia wiary.
 
Po opuszczeniu [[RegensburgRatyzbona|Regensburga]]a (''Ratyzbony''), Św. Rupert udał się na południe. Dotarł do Lauriacum, przemierzył Traungau i Attergau, i po krótkim pobycie w [[Seekirchen am Wallersee|Seekirchen]], dotarł nad rzekę Salz, do miejsca dzisiejszego Salzburga. Tam, w miejscu placu, na którym wznosi się dzisiejsza Katedra, założył klasztor benedyktyński pod wezwaniem św. Piotra, który jest najstarszym klasztorem Austrii.
Pochodził prawdopodobnie z rodziny arystokratycznej Robertynerów. Był spokrewniony z dynastią królewską [[Merowingowie|Merowingów]]. W początkach swej działalności, pod koniec siódmego wieku, z rozkazu [[Diuk]]a [[Bawaria|Bawarii]], Theodora II, którego prawdopodobnie nawrócił, został Biskupem [[Wormacja|Worms]], tym samym potwierdzając swą lojalność "właściwej" wierze katolickiej. Od Theodora II otrzymał też zezwolenie na opuszczenie Regensburgu i udanie się w podróż misyjną z celem znalezienia właściwego miejsca na wybudowania kościoła i umocnienia wiary.
 
Około roku 711/12 Św. Rupert założył również klasztor Nonnberg w Salzburgu, najstarszy żeński zakon chrześcijański na obszarze niemieckojęzycznym, a pierwszą przełożoną została jego siostrzenica (lub siostra), [[Erentruda z Salzburga|Św. Erentruda]].
Po opuszczeniu [[Regensburg]]a, Św. Rupert udał się na południe. Dotarł do Lauriacum, przemierzył Traungau i Attergau, i po krótkim pobycie w [[Seekirchen am Wallersee|Seekirchen]], dotarł nad rzekę Salz, do miejsca dzisiejszego Salzburga. Tam, w miejscu placu, na którym wznosi się dzisiejsza Katedra, założył klasztor benedyktyński pod wezwaniem św. Piotra, który jest najstarszym klasztorem Austrii.
 
Rupertowi przypisuje się też założenie wielu fundacji.
Około roku 711/12 Św. Rupert założył również klasztor Nonnberg w Salzburgu, najstarszy żeński zakon chrześcijański na obszarze niemieckojęzycznym, a pierwszą przełożoną została jego siostrzenica (lub siostra), [[Św. Erentruda]].
 
===Kult===
W roku 714 Św. Rupert udał się na krótki pobyt w rodzinne strony. Zmarł w Worms, przypuszczalnie prawdopodobnie w Wielkanoc 27 marca 718 roku. Kilka lat później, z okazji uroczystości poświęcenia nowej [[Katedra św. Ruperta w Salzburgu|Katedry w Salzburgu]] - [[24 września]] [[774]] roku, na polecenie kolejnego biskupa Salzburga, Virgiliusza, przeniesioneciało świętego zostało jego ciałoprzeniesione z Worms do Salzburga.
 
;Dni obchodów
Ponieważ nie znany jest dokładny dzień śmierci Św. Ruperta, dzień 24 września uznawany jest oficjalniew Salzburgu za '''Dzień Św. Ruperta''' (''"Rupertikirtag"''). Jest to również oficjalne święto Salzburglandu (uczniowie nie mają w tym dniu szkoły). W tym dniu obchodzone jest również święto kościelne zwane "Rupertikirtag".
 
[[Wspomnienie liturgiczne]], w pozostałej części [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], obchodzone jest 27 marca.
== Literatura ==
 
[[Kościoły wschodnie]] (''zwane ortodoksyjnymi'') wspominają świętego 27 marca/9 kwietnia<ref>[[Daty nowego i starego porządku#Podwójne datowanie|podwójne datowanie]]</ref>, tj. [[9 kwietnia]] wg [[kalendarz gregoriański|kalendarza gregoriańskiego]]<ref>[http://days.pravoslavie.ru/en/Days/20090327.htm 27 marca/9 kwietnia (St. Rupert, bishop of Salzburg)] - ''Orthodox kalendar'', pravoslavie.ru {{lang|en}} </ref>.
 
;Patronat
Święty Rupert czczony jest jako [[patron (chrześcijaństwo)|patron]] Salzburga i regionu Salzburgland, jako [[apostoł]] [[Bawaria|Bawarii]] i Austrii<ref>[http://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=4668 St. Rupert] - ''Catholic Online'' {{lang|en}}</ref> oraz jako patron górników.
 
===Zobacz też===
* [[kult świętych]]
* [[modlitwa za pośrednictwem świętego]]
 
{{Przypisy|stopień= ===}}
=== Literatura ===
* Petrus Eder (Hrsg.): ''Hl. Rupert von Salzburg''. Dommuseum zu Salzburg, Salzburg 1996, ISBN 3-901162-07-0
* Michael Filz: ''Historisch-kritische Abhandlung über das wahre Zeitalter der apostolischen Wirksamkeit des heiligen Rupert in Baiern und der Gründung seiner bischöflichen Kirche''. Duyle, Salzburg, 1831
Linia 20 ⟶ 57:
* Heinz Dopsch: ''Geschichte Salzburgs'', Band I (Vorgeschichte - Altertum - Mittelalter), I. Teil, Salzburg 1981
 
===Źródło internetowe===
== Linki zewnętrzne ==
{{Bibliografia start}}
* http://www.dziekanowice.pl/matczyne_krolestwo,marzec,2008,564.html
* [http://www.dziekanowice.pl/matczyne_krolestwo,marzec,2008,564.html Św. Rupert z Salzburga] na stronie ''Sanktuarium Macierzystwa NMP w Dziekanowicach'' [opublikowano: 2008-03-16]
{{Commonscat|Saint Rupert|Rupert von Salzburg}}
{{Bibliografia stop}}
 
=== Linki zewnętrzne ===
* [http://www.erzbistum-muenchen.de/EMF091/EMF009063.asp Biografie des Erzbistums München] {{lang|de}}
* [http://www.salzburg-rundgang.at/de_heiliger-rupert.html Biografie von salzburg-rundgang.at] {{lang|de}}(niem.)
* [http://www.ruprechtskirche.at/index.htm?ruprecht.htm Biografie von ruprechtskirche.at] {{lang|de}}(niem.)
 
{{DEFAULTSORT:Rupert}}
 
[[Kategoria:ŚwięciBiskupi katoliccy|Rupert]]
[[Kategoria:Święci katoliccy]]
[[Kategoria:Święci prawosławni]]
[[Kategoria:Urodzeni w VII wieku]]
[[Kategoria:Zmarli w VIII wieku]]
 
[[bar:Rupert vô Soizburg]]