Nowa Synagoga w Częstochowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wspomagane przez bota ujednoznacznienie (tyle do zrobienia): Modernizm |
WP:SK, grafika |
||
Linia 1:
{{
|nazwa = <small>Nowa Synagoga w [[Częstochowa|Częstochowie]]</small>
|zdjęcie = NowaSynagogaCZEWA.jpg
|zdjęcie podpis =
|zbudowano = [[1899]]-[[1909]]
|zlikwidowano =
|zniszczono = [[25 grudnia]] [[1939]]
|zburzono = [[1955]]
|tradycja = reformowana
|architekt =
|budulec = murowana
|obecnie = [[Filharmonia Częstochowska|filharmonia]]
|commons = Category:New Synagogue in Częstochowa
}}
[[Plik:Czestochowa.jpg|thumb|right|240px|Nowa Synagoga w latach 20. XX wieku]]
Linia 21 ⟶ 20:
== Historia ==
Koncepcja budowy synagogi narodziła się w [[lata 90. XIX wieku|latach 90. XIX wieku]] wśród Żydów reformowanych, dążących do asymilacji z narodem i kulturą polską. Wybrano komitet na czele z Henrykiem Markusfeldem i Henichem Templem oraz innymi zamożnymi przedstawicielami częstochowskiej [[kahał|gminy żydowskiej]], których zadaniem było kierowanie pracami budowlanymi i organizacyjnymi. Budowę rozpoczęto w [[1899]] roku, a zakończono w [[1909]] roku.
Linia 37 ⟶ 35:
W [[październik]]u [[2006]] roku dokonano sensacyjnego odkrycia. W piwnicy jednego z domów w [[Częstochowa|Częstochowie]] odnaleziono kafle, którymi przed wojną była wyłożona główna sala modlitewna synagogi. Właściciele domu kupili płytki u pokątnego sprzedawcy w połowie [[lata 60. XX wieku|lat 60. XX wieku]], od człowieka, który pracował na budowach i przy rozbiórkach. O tym, że kafle pochodzą z [[synagoga|synagogi]] upewnił Seweryn Szperling, jeden z ocalałych, częstochowskich [[Żyd]]ów<ref>[http://miasta.gazeta.pl/czestochowa/1,48725,3682216.html Odnalezione kafle z dawnej synagogi] - Gazeta.pl</ref>.
W [[sierpień|sierpniu]] [[2007]] roku podczas [[remont]]u i adaptacji piwnic [[filharmonia|filharmonii]] na siedzibę Częstochowskiego Stowarzyszenia [[Jazz]]owego natrafiono na pozostałości [[wapień|wapiennego]] [[mur]]u, z którego została wzniesiona synagoga. W gruzie, którym najwyraźniej uzupełniano ubytki muru, pracownicy ekipy remontowej znaleźli fragment [[gzyms]]u [[okno|okiennego]]. Przy ścianie natrafiono na zakamarek zamknięty [[filar]]em, a obok [[łuk]] konstrukcji. Całe odkrycie zostało wyeksponowane
== Architektura ==
Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie zbliżonym do prostokąta, w stylu [[architektura klasycystyczna|klasycystycznym]]. Fasadę zdobił czterokolumnowy [[portyk]] zwieńczony trójkątnym przysiółkiem z tablicami [[Dekalog]]u i [[gwiazda Dawida|gwiazdą Dawida]]. Nad kolumnami widniał hebrajski napis: ''Otwórzcie bramy i sprowadźcie sprawiedliwemu ludowi stróża wiary''. Bezpośrednio nad przedsionkiem na małym wzniesieniu znajdowała się kopuła.
| |||