Lenicja: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Robot odlinkowuje "Wygłos" |
Standaryzacja do IPA, tabela |
||
Linia 5:
Typowym przykładem jest, w dalekiej przeszłości uwarunkowana fonetycznie, wymiana spółgłosek na początku wyrazu, będąca wyróżniającą cechą [[języki celtyckie|języków celtyckich]]. Wymiana ta odgrywa w nich ważną rolę w gramatyce, np. przy różnicowaniu rodzaju gramatycznego. W [[język irlandzki|języku irlandzkim]] polega ona na wymianie (osłabieniu) spółgłosek według następującego [[paradygmat]]u:
{| class="wikitable"
|-
! Spółgłoska !! → !! Po lenicji
|-
| {{IPA|b}}, {{IPA|bʲ}} || → || {{IPA|v}}, {{IPA|vʲ}}
|-
| {{IPA|p}}, {{IPA|pʲ}} || → || {{IPA|f}}, {{IPA|fʲ}}
|-
| {{IPA|d}}, {{IPA|dʲ}} || → || {{IPA|ɣ}}, {{IPA|j}}
|-
| {{IPA|f}}, {{IPA|fʲ}} || → || (zanik)
|-
| {{IPA|g}}, {{IPA|gʲ}} || → || {{IPA|ɣ}}, {{IPA|j}}
|-
| {{IPA|k}}, {{IPA|kʲ}} || → || {{IPA|x}}, {{IPA|xʲ}}
|-
| {{IPA|m}}, {{IPA|mʲ}} || → || {{IPA|v}}, {{IPA|vʲ}} lub {{IPA|w}}
|-
| {{IPA|s}}, {{IPA|ʃ}} || → || {{IPA|h}}
|-
| {{IPA|t}}, {{IPA|tʲ}} || → || {{IPA|h}}
|}
Spółgłoski {{IPA|h}}, {{IPA|l}}, {{IPA|n}}, {{IPA|r}} nie podlegają lenicji w irlandzkim. Nie podlegają jej także zbitki zaczynające się od {{IPA|s}}. Ortograficznie lenicję w irlandzkim oznacza się przez <h> po literze oznaczającej spółgłoskę podlegającą lenicji, np. ''cistin'' → ''mo chistin''. Spółgłoski w pozycji lenicyjnej są krótsze i słabsze niż w pozostałych pozycjach. Procesem analogicznym do lenicji jest w językach celtyckich [[nazalizacja]].▼
Lenicja występuje też m.in. w [[język koreański|języku koreańskim]], [[język hiszpański|hiszpańskim]] i [[język fiński|fińskim]]. Sztucznym językiem, wykazującym obfitość form lenicyjnych jest [[sindarin]].▼
▲Ortograficznie lenicję w irlandzkim oznacza się przez <h> po literze oznaczającej spółgłoskę podlegającą lenicji. Spółgłoski w pozycji lenicyjnej są krótsze i słabsze niż w pozostałych pozycjach.
▲Lenicja występuje też m.in. w [[język koreański|języku koreańskim]], [[język hiszpański|hiszpańskim]] i [[język fiński|fińskim]].
=== Zobacz też ===
|