Kondakion: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
SieBot (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne, źródła/przypisy
Linia 1:
'''Kondakion''', -'''kontakion''' (t. kontakion, z[[Język grecki|gr.]] κόντάκιον - "zwój", κοντός - oddrążek, pierwotnejna formyktóry zapisunawijano [[pergamin]]) - rodzaj [[hymn]]u [[liturgia|liturgicznego]] typowego dla [[cerkiewCerkiew prawosławna|cerkwiCerkwi prawosławnej]]. Niektórzy badacze sądzą, że kondakia (l.mn.) stanowią ślad tradycji [[Syria|syryjskiej]] (aramejskiej) w Cerkwi. Ich rodowód jest w każdym razie bardzo dawny - były znane już w pierwszych wiekach [[Chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]].
{{Źródła|data=2007-12}}
'''Kondakion''' - (t. kontakion, z gr. "zwój" - od pierwotnej formy zapisu) rodzaj [[hymn]]u [[liturgia|liturgicznego]] typowego dla [[cerkiew prawosławna|cerkwi prawosławnej]]. Niektórzy badacze sądzą, że kondakia (l.mn.) stanowią ślad tradycji [[Syria|syryjskiej]] (aramejskiej) w Cerkwi. Ich rodowód jest w każdym razie bardzo dawny - były znane już w pierwszych wiekach [[Chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]].
 
Pierwotnie kondakion był długim [[hymn]]em, złożonym z krótkiej strofy początkowej (''proiomion'') i 18-24 strof zwanych ikosami (''oikos'' - dosłownie gr. "mieszkanie"). Strofa początkowa zawiera napisany prozą poetycką, zwięzły pochwalny opis dokonań adresata kondakionu ([[Jezus Chrystus|Chrystusa]], [[Najświętsza MariaMaryja Panna|Matki Boskiej]] czy też danego [[święty|świętego]]). Ikosy składają się z dwóch części: pierwsza zawiera opis historii adresata kondakionu, a druga stanowi serię obrazów i paralel przedstawiających jego znaczenie dla wiernych i świata. Każda linijka drugiej części ikosu zaczyna się od inkantacji "Bądź pozdrowiony" (gr. ''chaire''). Pierwszy ikos nazywał się ''hirmos'' (etymologia niejasna, prawdopodobnie od gr. ''harmozo'' "nastrajać się"). Strofa początkowa i ikosy kończyły się identycznym refrenem (''ethymion''). Pierwsze litery ikosów często tworzą [[akrostych]]. Wczesny kondakion niejednokrotnie miał charakter dramatyczny - z dialogami itp. elementami.
 
W dzisiejszej formie kondakion składa się tylko ze strofy początkowej i jednego ikosu, a nawet - jeśli występuje jako składowa część większego utworu - z samej strofy początkowej (ikos traktuje się wówczas jako odrębną część). Kondakion jest śpiewany w toku nabożeństwa po innym krótkim hymnie, zwanym [[Tropar|troparion]]. Na każdy dzień roku liturgicznego przewidziany jest inny kondakion.
 
Zobacz też: [[Tropar|troparion]], [[akatyst]].
 
== Bibliografia ==
{{bibliografia start}}
* Керн К., [http://azbyka.ru/dictionary/10/kondak-all.shtml ''Литургика. Гимнография и эортология'']. [dostęp: 2010-07-08].
{{bibliografia stop}}
 
[[Kategoria:Liturgia prawosławna]]