Jan Nagórski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Jan Nagórski''', wł. Alfons Jan Nagórski (ur. [[8 lutego]] [[1888]] we [[Włocławek|Włocławku]], zm. [[9 czerwca]] [[1976]] w [[Warszawa|Warszawie]])<ref name=enc>J. Konieczny, T. Malinowski, op.cit.</ref> – polski lotnik, inżynier, jeden z pierwszych polskich [[pilot polski|polskich pilotów]]ów, pierwszy na świecie [[lotnik polarny]] i pierwszy wykonawca akrobacji lotniczych ([[Pętla (lotnictwo)|pętli]]) na [[Wodnosamolot|wodnosamolocie]]. Znany także pod zrusyfikowanymzrusyfikowaną nazwiskiemformą imienia i nazwiska ''Iwan Nagurski'' (Нагурский Ян lub Иван Иосифович Нагурский).

Urodził się we Włocławku, na ziemiach będących wówczas pod [[Zabór rosyjski|zaborem rosyjskim]].; Pojego ukończeniuojciec prywatnejJózefat szkołybył początkowejwłaścicielem przygospodarstwa uli wiatraka. KrólewieckiejMiał czworo rodzeństwa<ref name=enc/>. Uczęszczał do gimnazjum we Włocławku, wyjechałlecz doz braku środków przerwał naukę po 6. klasie. W [[Odessa1905]], po egzaminie, podjął pracę nauczyciela w szkole wiejskiej w [[Krośniewice|OdessyKrośniewicach]], gdzielecz w [[19091906]] rzłożył eksternistyczny egzamin dojrzałości<ref name=enc/>. zdobyłW dyplomtym roku został przyjęty do rosyjskiej szkoły oficerów piechoty w [[Odessa|Odessie]], którą ukończył w [[1909]], otrzymując przydział do 23. Pułku Strzelców w [[Chabarowsk]]u<ref name=enc/>. W [[19121911]] ukończyłpodjął studia w Szkole Inżynierów Morskich w [[Petersburg]]u i w tym roku też zainteresował się lotnictwem i ukończył szkolenie pilotażu w I Wszechrosyjskim Aeroklubie<ref name=enc/>. W [[1913]] roku studiowałukończył wstudia, oficerskiejzdobywając szkoledyplom powietrzno-morskiejinżyniera [[Gatczina|Gatczinie]]morskiego (podoraz równolegle ukończył szkołę pilotów wojskowych w [[Sankt PetersburgGatczyna|Gatczynie]]iem), zdobywając tytuł "lotnika wojennego"<ref name=enc/>. Był jednym z pierwszych lotników carskiej marynarki wojennej. Służył w Głównym Zarządzie [[hydrografia|Hydrograficznym]] Ministerstwa Marynarki. W [[1914]] roku Nagórski otrzymał polecenie odnalezienia wyprawy [[Georgij Siedow|Georgija Siedowa]], G. Brusiłowa i W. Rusanowa zaginionej wśród lodów Arktyki. Admiralicja sprowadziła z [[Francja|Francji]] samolot [[Maurice Farman M.FMF.11]] i Nagórski, wraz z przydzielonym mu marynarzem mechanikiem E. Kuzniecowem, udał się statkiem z [[Archangielsk]]a na [[Wyspa Północna (Nowa Ziemia)|Nową Ziemię]], skąd rozpoczął serię lotów rozpoznawczych. 21 sierpnia [[1914]] Nagórski odbył pierwszy lot nad [[Odkrycia i badania Arktyki|Arktyką]] na wodnosamolocie wzdłuż zachodnich wybrzeży Nowej Ziemi, oddalając się o 100 km od lądu i przebywając ok. 400 km podczas 4 godzin i 20 minut lotu. Między 21 sierpnia a 13 września 1914 roku wykonał pięć lotów, spędzając w powietrzu ponad dziesięć godzin i przelatując ponad tysiąc sto kilometrów nad lądem i [[Morze Barentsa|Morzem Barentsa]] na wysokości od 800 do 1200 m. Podczas ostatniego przelotu dotarł do 76 stopnia [[szerokość geograficzna|szerokości geograficznej]] północnej. Nie odnalazł ekspedycji Siedowa, ale zdobył cenne doświadczenie jako pierwszy polarny lotnik w historii. Jego raport zawierał liczne spostrzeżenia i wskazówki (m.in. pomysł malowania samolotów operujących nad Arktyką na czerwono, aby uczynić je bardziej widocznymi). Osiągnięcia Nagórskiego, wysoko ocenione również przez admirała carskiej floty Michaiła Żdanko (М. Е. Жданко), dowodziły, że zdobycie [[Biegun Północnypółnocny|Bieguna Północnego]] przy pomocy samolotu jest możliwe.