Kultura czerniachowska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
LucienBOT (dyskusja | edycje)
oznaczanie jako przejrzane po raz pierwszy, WP:SK
Linia 1:
[[Plik:Chernyakhov.PNG|rightthumb|300px|thumb|kolor czerwony - kultura wielbarska w III wieku n.e.<br />kolor pomarańczowy - kultura czerniachowska]]
[[Plik:Pre Migration Age Germanic.png|thumb|300px|Tereny zasiedlone przez plemiona germańskie od II wieku p.n.e do IV wieku n.e według niemieckiego atlasu z r. [[1954]]. <ref>Uwaga: przynależność etniczna ziem dzisiejszej Polski w tym czasie jest przedmiotem nierozstrzygniętej dotąd dyskusji (zobacz też :[[Leon Kozłowski]], [[Józef Kostrzewski]])</ref>.]]
'''Kultura czerniachowska''' – [[kultura archeologiczna]] [[epoka żelaza|epoki żelaza]] rozwijająca się między III w. n.e. a V w. n.e., na terenach obecnej środkowej i południowej [[Ukraina|Ukrainy]], [[Mołdawia|Mołdawii]],[[Siedmiogród|Siedmiogrodu]], [[Besarabia|Besarabii]] oraz północno-wschodniej [[Rumunia|Rumunii]], gdzie zwana jest '''kulturą Sîntana de Mureş'''. Pierwotną lokalizację tej kultury stanowiły stepy nadczarnomorskie począwszy od II połowy III wiek n.e., następnie rozprzestrzeniła się nad dorzeczem dolnego [[Dniepr]]u, na północnym wschodzie sięgnęła ujścia [[Desna (rzeka)|Desny]] oraz [[Doniec|Dońca]], zachodnią granicę występowania stanowiła [[Nizina Wołoska]] i [[Aluta]].
 
Nazwa pochodzi od stanowiska archeologicznego w miejscowości [[Czerniachów]] ([[obwód żytomierski]]), badanego w latach [[1900]]-[[1901]] przez archeologa [[Wikentij Chwojka|Wincentego Chwojkę]].
'''Kultura czerniachowska''' – [[kultura archeologiczna]] [[epoka żelaza|epoki żelaza]] rozwijająca się między III w. n.e. a V w. n.e., na terenach obecnej środkowej i południowej [[Ukraina|Ukrainy]], [[Mołdawia|Mołdawii]],[[Siedmiogród|Siedmiogrodu]], [[Besarabia|Besarabii]] oraz północno-wschodniej [[Rumunia|Rumunii]], gdzie zwana jest '''kulturą Sîntana de Mureş'''. Pierwotną lokalizację tej kultury stanowiły stepy nadczarnomorskie począwszy od II połowy III wiek n.e., następnie rozprzestrzeniła się nad dorzeczem dolnego [[Dniepr]]u, na północnym wschodzie sięgnęła ujścia [[Desna (rzeka)|Desny]] oraz [[Doniec|Dońca]], zachodnią granicę występowania stanowiła [[Nizina Wołoska]] i [[Aluta]].
 
Nazwa pochodzi od stanowiska archeologicznego w miejscowości [[Czerniachów]] ([[obwód żytomierski]]), badanego w latach [[1900]]-[[1901]] przez archeologa [[Wikentij Chwojka|Wincentego Chwojkę]].
 
Na przełomie II i III w n.e. nastąpiło stopniowe przesunięcie się części ludności z terenu dzisiejszej wschodniej Polski, gdzie archeolodzy wyróżniają [[Kultura wielbarska|kulturę wielbarską]] na teren zachodniej Ukrainy. Porównanie tego zjawiska z informacjami pochodzącymi ze źródeł pisanych pozwala sądzić, że jest to odzwierciedlenie wędrówki germańskiego plemienia [[Goci|Gotów]] znad Bałtyku nad Morze Czarne. Oprócz wyżej wymienionych czynników na wykształtowanie się tej jednostki kulturowej miał wpływ: miejscowy substrat sarmacki, elementy z kręgu dackiego, i strefy [[lasostep|leśno-stepowej]] oraz nadczarnomorskie ośrodki cywilizacji antycznej.
 
Kultura czerniachowska zanika stopniowo w pierwszej połowie V w. n.e., co najprawdopodobniej wiąże się z opuszczeniem terenów dzisiejszej Ukrainy przez Gotów, uciekających przed najazdami [[Hunowie|Hunów]].
 
W wyniku ekspansji osadniczej na tereny zajęte poprzednio przez zróżnicowaną etnicznie ludność osiadłą [[Kultura zarubiniecka|kultury zarubinieckiej]] i koczowniczą ([[Sarmaci]]), zapoczątkowany został rozwój nowej kultury archeologicznej zwanej powszechnie czerniachowską. Na tym terenie pojawiają się następnie zespoły kulturowe uważane już za wczesnosłowiańskie, a mianowicie występująca na obszarze na zachód od środkowego [[Dniepr]]u [[Kultura praska]], a na południowym wschodzie [[Kultura pieńkowska]].
 
'''Cechy charakterystyczne''':
 
* '''birytualny obrządek pogrzebowy''' - groby jamowe ciałopalne oraz groby szkieletowe.
* znane pochówki warstwowe.
* pochówki niszowe - wpływy Sarmatów.
* '''wyposażenie grobowe''':brak broni, często występowały części stroju, '''duża ilość amuletów'''.
* '''naczynia''' formowane '''na kole''':duża ilość '''naczyń szklanych''' oraz '''glinianych amfor - handel ze strefą nadczarnomorską'''.
* monety rzymskie
* '''architektura kamienna''' - wpływy cywilizacji antycznej.
* dobrze rozwinięte rolnictwo metalurgia i garncarstwo. Lokalna produkcja szkła (Komarów nad Dniestrem).
 
[[Plik:Chernyakhov 01.jpg|thumb|330px|zabytki kultury czerniachowskiej odkryte na cmentarzyskach w Mołdawii]]
 
== LiteraturaBibliografia ==
{{Bibliografia start}}
* Andrzej Kokowski, ''Starożytna Polska'', Warszawa 2005, s. 412-425.
* ''Wielka Historia Polski'', tom I Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.),[[Piotr Kaczanowski]], [[Janusz Krzysztof Kozłowski]], wyd. Fogra Kraków 1998
{{Bibliografia stop}}
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [{{cytuj stronę| url = http://www.dainst.org/search.php?suchfeld=%C4%8Cernjachov-Kultur, | tytuł = Deutschen Archäologischen Instituts, przegląd zagadnień związanych z kulturą czerniachowską, zdjęcia, mapy,| wdata jęz.dostępu = 2010-07-23 | autor = | opublikowany = | data = | język = niemieckim]de}}
* [{{cytuj stronę| url = http://www.rastko.rs/arheologija/vsedov-slavs.html | tytuł = początki Słowiańszczyzny rosyjski| artykułdata wdostępu jęz.= 2010-07-23 | autor = | opublikowany = | data = | język =en angielskim]}}
 
[[Kategoria:Kultury archeologiczne|Czerniachowska]]