Stanisław Szafraniec (zm. 1598): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne,, źródła/przypisy |
m Linki wewnętrzne |
||
Linia 1:
'''Stanisław Szafraniec z Pieskowej Skały''' herbu [[Starykoń (herb szlachecki)|Starykoń]] (ur. między [[1525]] a [[1530]], zm. [[7 stycznia]] [[1598]]<ref>Olgerd Dziechciarz, ''Heretycy regionu olkuskiego'', Olkusz 1998, s. 193.</ref>) – [[wojewoda]], [[kasztelan]], protektor [[kalwinizm]]u w Małopolsce.
Pochodził z magnackiej rodziny małopolskiej, syn Piotra Szafrańca i Agnieszki Sienieńskiej. Wcześnie osierocony początkowo wychowywał się na dworze Jana Tęczyńskiego a po jego śmierci wychowaniem Stanisława zajął się jego stryj Hieronim Szafraniec – dworzanin króla Zygmunta I Starego. W 1545 został wysłany wraz z bratem stryjecznym Mikołajem na dwór księcia [[Albrecht Hohenzollern (1490-1568)|Albrechta Hohenzollerna]], gdzie wychowano go w duchu wiary luterańskiej. Po powrocie do kraju poślubił Annę Dembińską, córkę kanclerza wielkiego koronnego [[Walenty Dembiński|Walentego Dembińskiego]]. Od 1556 posłował na sejmy, w 1569 został kasztelanem bieckim, w 1576 kasztelanem sandomierskim, w latach 1581 – 1587 wojewodą sandomierskim, a od 1589 [[wojski]]m krakowskim.
Po śmierci [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]], jako zdecydowany przeciwnik [[Habsburgowie|Habsburgów]], poparł [[Henryk Walezy|Henryka Walezego]], a po jego ucieczce wysunął kandydaturę na tron Polski Wilhelma z Rozemberga. Niechętny [[Stefan Batory|Stefanowi Batoremu]], występował w obronie [[Jan Zborowski|Jana]] i [[Samuel Zborowski|Samuela]] [[Zborowscy|Zborowskich]].
Stanisław Szafraniec był rzecznikiem tolerancji religijnej i ograniczeniem uprawnień Kościoła katolickiego. Brał czynny udział w życiu małopolskiego kościoła protestanckiego. W latach 1550–1555 ufundował w swoich dobrach zbory kalwińskie w: [[Secemin]]ie, [[Przeginia|Przegini]], [[Sułoszowa|Sułoszowej]], [[Rogów|Rogowie]], [[Krasocin]]ie, a po śmierci stryja Hieronima Szafrańca objął patronat nad zborem we Włoszczowie. W Seceminie ufundował przy zborze wyższą szkołę, w której bezpłatnie kształcili się mieszczanie secemińscy. Po śmierci reformatora [[Jan Łaski (młodszy)|Jana Łaskiego]] w 1560 podjął się opieki i wychowania syna Łaskiego – [[Samuel Łaski|Samuela]].
Stanisław Szafraniec był mecenasem sztuki. W latach 1570–1580 dokonał wielkiej przebudowy w stylu renesansowym zamku w [[Pieskowa Skała|Pieskowej Skale]], a w pobliżu rezydencji założył ogród w stylu włoskim oraz zwierzyniec. Na zamku mieściła się także bogata biblioteka.
| |||