Węglan litu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa starego sposobu zapisu zakresu temp., WP:SK
drobne redakcyjne, WP:SK
Linia 19:
|Gęstość = 2,11
|Stan skupienia w podanej G = ciało stałe<ref name="IUCLID">{{cytuj książkę
|tytuł = IUCLID Dataset - lithium carbonate
|autor = [[Komisja Europejska]] - Europejskie Biuro Chemiczne
|url = http://ecb.jrc.ec.europa.eu/IUCLID-DataSheets/554132.pdf
|data dostępu = 2010-06-16
|język = en}}</ref><ref name="IUCLID"/><ref name="Sigma-Aldrich">{{ChemRef|Baza=Sigma-Aldrich|Firma=SIAL|id=13010|data dostępu=2010-06-16}}</ref>
|G warunki niestandardowe =
|Rozpuszczalność w wodzie = 10 g/l (20 °C)<ref name="Sigma-Aldrich"/><br />13 g/l<ref name="IUCLID"/>
Linia 29:
|Inne rozpuszczalniki =
|Temperatura topnienia = 618-720
|Tt warunki niestandardowe = <ref name="Sigma-Aldrich"/>
|Temperatura wrzenia = ok. 1310
|Tw warunki niestandardowe = ca<ref name="IUCLID"/>.
|Temperatura krytyczna =
|Ciśnienie krytyczne =
Linia 46:
|Moment dipolowy =
|Zewnętrzne dane MSDS =
|Źródło zagrożeń = <!-- Wstaw wg wzoru: {{RL|podaj numer CAS związku| data dostępu =<ref }} -name="Sigma-Aldrich"/>
|Piktogram = {{Piktogram ostrzegawczy|Xn}} <!-- Wstaw symbole wg wzoru: {{Piktogram ostrzegawczy|C|E|F|F+|N|O|T|T+|Xn|Xi|?|brak}} -->
|Palność =
|Zdrowie =
Linia 56:
|Temperatura samozapłonu =
|Ts warunki niestandardowe =
|Zwroty ryzyka = {{Zwroty R|22, |36<ref name="Sigma-Aldrich"/>}}
|Zwroty bezpieczeństwa = {{Zwroty S|26, |36/37<ref name="Sigma-Aldrich"/>}}
|Numer RTECS = OJ5800000<ref name="Sigma-Aldrich"/>
|Inne aniony = [[Krzemian litu|Li<sub>2</sub>SiO<sub>3</sub>]]
Linia 66:
|aktywny = {{Związek chemiczny infobox/aktywny
| ATC = [[ATC (N05)|N 05 AN 01]]
| EC =
| Wykaz środków odurzających =
| Stosowanie w ciąży = D<ref name="MP">{{Indeks Leków MP|id=504|nazwa=Lithium carbonate}}</ref>
| Działanie = antydepresyjne<ref name="MP"/>
| Procent wchłaniania =
| Biodostępność =
| Okres półtrwania = ok. 19 h<ref name="MP"/>
| Wiązanie z białkami osocza = nie wiąże się z białkami osocza<ref name="MP"/>
| Metabolizm =
| Wydalanie = [[nerki]] – ok. 95%; [[pot]] – ok. 5%<ref name="MP"/>
| Locus =
| Typ genu =
| Typ białka =
| Receptory =
| Wydzielanie =
| Transport =
| Funkcje =
| Antagoniści =
| Choroby =
| Drogi podawania = doustnie<ref name="MP"/>
| Stężenie terapeutyczne =
| Objętość dystrybucji =
| Dawka śmiertelna = LD<sub>Lo</sub> 250 mg/kg (mysz, doustnie)<br />LD<sub>50</sub> 531 mg/kg (mysz doustnie)<br />LD<sub>100</sub> 1 g/kg (mysz, doustnie)<ref name="IUCLID"/>
}}
|minerał =
}}
'''Węglan litu''' ([[Klasyfikacja anatomiczno-terapeutyczno-chemiczna|ATC]]: [[ATC (N05)|N 05 AN 01]]; [[Lit (pierwiastek)|Li]]<sub>2</sub>[[Węgiel (pierwiastek)|C]][[Tlen|O]]<sub>3</sub>) - [[Związek nieorganiczny|nieorganiczny]] [[związek chemiczny]], [[sole|sól]] [[Lit (pierwiastek)|litowa]] [[kwas węglowy|kwasu węglowego]].
 
== Zastosowanie ==
Linia 100:
W [[Psychiatria|psychiatrii]] węglan litu jest stosowany jako [[Leki normotymiczne|lek normotymiczny]] w profilaktyce choroby afektywnej dwubiegunowej ([[Cyklofrenia|cyklofrenii]]).
 
Ma działanie stabilizujące nastrój, a także pewne działanie [[Mania|przeciwmaniakalne]]. Węglan litu był pierwszym w historii farmakoterapii lekiem zastosowanym w profilaktyce wystąpienia objawów choroby psychicznej, a odkrycie jego leczniczych właściwości na tym polu było w znacznej mierze dziełem przypadku.<ref> Zobacz: Medycyna Praktyczna http://www.mp.pl/artykuly/?aid=51342&PHPSESSID=18D957A545F04C3FBB9D8A334A27B6D1. </ref>. Pomimo, iż jest on niewątpliwie jednym z najskuteczniejszych leków stosowanych w farmakoterapii choroby afektywnej dwubiegunowej, wykazuje wiele skutków ubocznych ze strony układu nerwowego, pokarmowego, krążenia jak również układu wewnątrzwydzielniczego. Lit prawdopodobnie bardziej zapobiega epizodom manii niż depresji i może zmniejszać ryzyko popełnienia samobójstwa<ref name="pmid17042835">{{Cytuj pismo | autor=Baldessarini RJ., Tondo L., Davis P., Pompili M., Goodwin FK., Hennen J | tytuł=Decreased risk of suicides and attempts during long-term lithium treatment: a meta-analytic review. | rok=2006 | czasopismo=Bipolar disorders | doi=10.1111/j.1399-5618.2006.00344.x | wydanie=8 | wolumin=5 Pt 2 | miesiąc=październik | pmid= 17042835 | strony=625–39}}</ref>.
 
==== Mechanizm działania ====
Linia 149:
Dawkowanie indywidualne ustalane jest przez lekarza specjalistę, który ma doświadczenie w leczeniu tym lekiem.
 
Lek podaje się 2–3 razy dziennie, a dawki zwiększa się stopniowo. Zalecana jest kontrola stężenia leku we krwi. Powinno ono się znajdować w przedziale 0,6-1,6 [[mili|m]][[mol]]/[[litr|l]].
 
U większości osób zakres dawek terapeutycznych wynosi 500–1500 mg na dobę.
 
Po przekroczeniu stężenia litu w surowicy 1,6 mmol/l należy się liczyć z wystąpieniem ciężkich powikłań, chociaż nie ma bezpośredniego związku między poziomem leku we krwi, a wystąpieniem objawów zatrucia. Inne czynniki takie jak wiek, zaburzenia wodno-elektrolitowe lub towarzyszące schorzenia mogą wpływać na ujawnienie się zatrucia.
 
U osób w wieku podeszłym należy stosować mniejsze dawki leku.