Hrabstwo Venaissin: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
LucienBOT (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: pt:Condado Venaissino
m WikiCleaner 0.99 - Naprawa linku do strony ujednoznaczniającej
Linia 3:
'''Komturia Wenassyjska''' ([[język francuski|fr.:]] ''Comtat Venaissin'', [[język prowansalski|prowan.:]] ''lo Comtat Venaicin'' lub ''lou Coumtat Venessin'') to [[Francja|francuska]] kraina historyczna w [[Prowansja|Prowansji]], obecnie znajduje się w [[Vaucluse (departament)|departamencie Vaucluse]]. Główne miasta tej krainy to: [[Awinion]], [[Cavaillon]], [[Carpentras]] i [[Vaison-la-Romaine]]. W latach [[1274]]-[[1791]] Komturia była [[eksklawa|eksklawą]] [[Państwo Kościelne|Państwa Kościelnego]] we Francji, a w latach [[1317]]-[[1377]] na jej terenie rezydowali [[papież]]e.
== Historia ==
Nazwa Komturii pochodzi od nazwy miasta [[Venasque]] - jej pierwszej stolicy, od [[1320]] przeniesionej do [[Carpentras]]. Początkowo [[Awinion]] i [[Orange (Vaucluse)|Orange]] nie należały do Komturii Wenassyjskiej.
 
Komturia była własnością [[hrabia|hrabiego]] [[Poitiers]] i [[Tuluza|Tuluzy]] - Alfonsa - brata króla Francji [[Ludwik IX|Ludwika IX]], następnie stała się własnością króla Francji, a od [[1274]] - własnością Państwa Kościelnego.
 
Papież [[Klemens V]] przeniósł siedzibę [[Kuria Rzymska|Kurii Rzymskiej]] do [[Carpentras]] w 1316. Kolejni papieże rezydowali w Awinionie aż do [[1377]]. Królowa Joanna Neapolitańska sprzedała Awinion papieżowi w [[1348]] i powstały w ten sposób dwie komturie: awiniońska i carpentrańska pod władzą papieży, lecz z oddzielnym zarządem, flagą i [[mennica|mennicą]]. Mieszkańcy tych komturii byli zwolnieni z podatków. W przeciwieństwie do sąsiedniej Prowansji, z której [[Żydzi]] zostali wygnani już w [[XV wiek|XV w.]], komturie papieskie pozwalały nadal na istnienie znaczących kolonii żydowskich na swoim terytorium i przyjmowały żydowskich uciekinierów z Francji. Żydzi musieli jednak mieszkać w czterech ciasnych i przeludnionych [[getto|gettach]] tzw. ''juiverie''. Rozwijała się tam specyficzna prowansalska kultura żydowska z własnym [[język szuadit|językiem szuadit]]. Najstarsza zachowana [[Synagoga w Carpentras|synagoga]] we Francji (z [[XIV wiek|XIV w.]]) znajduje się na terenie dawnej Komturii Wenassyjskiej w [[Carpentras]].
 
Królowie Francji wielokrotnie bezskutecznie usiłowali anektować Komturię Wenassyjską: była ona okupowana przez wojska królewskie w [[1663]], [[1668]] i od [[1768]] do [[1774]], z powodu sporów między monarchią francuską i papieżami. Tym niemniej Komturia pozostała własnością papieską aż do [[1791]].
 
Od [[1790]] Komturię ogarnęły zamieszki, spowodowane wybuchem [[rewolucja francuska|Rewolucji francuskiej]] i z Awinionu został wygnany wicelegat (reprezentant papieża), a mieszkańcy Komturii zwrócili się z prośbą do władz rewolucyjnych o przyłączenie do Francji.
 
W Carpentras próbowano utworzyć własne niezależne państewko republikańskie. W kwietniu 1790, bez zgody papieża utworzono rząd, który uznał władzę papieża jako konstytucyjnej głowy państwa. Awinion, należący do [[I Republika Francuska|I Republiki Francuskiej]], wysłał wówczas przeciwko Carpentras oddział wojska, jednak mimo dwóch oblężeń nie zdobył Carpentras. Dopiero [[Zgromadzenie Narodowe (Francja)|Zgromadzenie Narodowe]] wydało [[14 września]] [[1791]] [[dekret]], który oficjalnie przyłączył Awinion i Komturię Wenassyjską do Francji.
 
Papież [[Pius VI]], pod groźbą aneksji Państwa Kościelnego przez armie republikańskie pod dowództwem [[generał]]a [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]], podpisał [[19 lutego]] [[1797]] [[Traktat z Tolentino]], w którym papież uznał aneksję Komturii Wenassyjskiej przez Francję.