|
[[Tadeusz Kościuszko|Kościuszko]] ubrany jest w modny frak mundurowy, identyczny jak na obrazie [[Michał Stachowicz|Michała Stachowicza]] ''Przysięga Kościuszki na Rynku Głównym''. Jako model posłużył ks. Antoni Gruszecki (1850-1930), ówczesny wikary w Kościele Mariackim, późniejszy proboszcz podgórski i szambelan papieski. Drugi bohater bitwy racławickiej – [[Wojciech Bartos Głowacki|Bartosz Głowacki]] został przedstawiony z czapką na zdobycznej armacie. Współorganizator powstania [[Hugo Kołłątaj]] ubrany jest na czarno i siedzi na czarnym koniu. Na przedstawienie zasłużyli zdaniem Matejki także dwaj generałowie na czele sztabu – [[Antoni Madaliński]] i [[Józef Zajączek]], w napoleońskiej czapce na głowie i oparty o drzewo. W bardzo pięknym szlacheckim stroju namalował Matejko [[Stefan Dembowski|Stefana Dembowskiego]], który w razie śmierci Kościuszki miał być jego następcą. Na obrazie symbolizuje on również niechęć polskiej szlachty do powstania, a zwłaszcza do zarządzeń Naczelnika, które regularnie sabotowano.
== Losy obrazu ==
Obraz wystawiono pierwszy raz w [[1894]] roku w rotundzie w [[Park Stryjski|Parku Stryjskim we Lwowie]]. Obraz został uszkodzony podczas bombardowania Lwowa, w [[1944]] roku został zwinięty i przewieziony do lwowskiego klasztoru bernardynów. Po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] obraz został przekazany przez władze radzieckie ze [[Lwów|Lwowa]] do [[Rzeczpospolita Polska (1944-1952)|Polski]]. W czasie podróży płótna do [[Wrocław]]ia trwał spór pomiędzy miastami o jego lokalizację, pretensje zgłaszały [[Bytom]], [[Katowice]], [[Kielce]], [[Kraków]] i [[Opole]]. Do Wrocławia obraz dotarł [[21 lipca]] [[1946]] roku i został przejęty przez dyrektora Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Szybko, z inicjatywy wrocławskiej prasy, powstał Społeczny Komitet Odbudowy Panoramy Racławickiej. Zbiórka trwała przez cały rok [[1947]], po czym zaczęto informować o konieczności przeprowadzenia kosztownej naprawy obrazu ze zniszczeń wojennych. Po odwilży październikowej władze województwa wrocławskiego wezwały władze centralne do ponownego podjęcia prac nad wystawieniem płótna, powołano kolejny Społeczny Komitet Odbudowy Panoramy Racławickiej. Wrocławianie w przeprowadzonej przez dzienniki i radio ankiecie opowiedzieli się za umieszczeniem rotundy w śródmieściu, a Komitet zdecydował o lokalizacji przy al. Słowackiego. Prace budowlane trwały w okresie [[1966]]-[[1971]].
[[10 października]] [[1980]] roku zawiązał się trzeci Społeczny Komitet Ukończenia Budowy Panoramy Racławickiej, [[14 listopada]] obraz powrócił do Wrocławia po półrocznym pobycie w Warszawie. [[20 grudnia]] [[1984]] roku ukończono naprawę płótna, zaś [[14 czerwca]] [[1985]] roku nastąpiło otwarcie ekspozycji.
== Bibliografia ==
{{Bibliografia start}}
* Halina Blak, ''Kościuszko pod Racławicami Jana Matejki'', KAW Warszawa 1983, ISBN 83-03-00231-7
* Beata Maciejewska, Mariusz Urbanek, ''[http://wroclaw.gazeta.pl/wroclaw/1,35769,7999925,Wroclawska_bitwa_o_Raclawice.html Wrocławska bitwa o Racławice]'', 2010-06-15 14:07
{{Bibliografia stop}}
|
